Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2024

«Ακτινογραφία» του νέου νόμου για την Παιδεία

Κόντρες έφερε και στην κοινωνία και στην πολιτική ο νόμος πλαίσιο του υπουργείου Παιδείας. Η αντιπολίτευση σηκώνει τους τόνους, μερίδα των φοιτητών ξεκίνησε κινητοποιήσεις και κάθε τρεις και λίγο έχουμε κάποια επεισόδια σε κάποια από τα Ιδρύματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗ


Η «Μ» καταγράφει όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το πολύκροτο νομοσχέδιο και τις αλλαγές που επιφέρει.


Η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» έψαξε να βρει τι ακριβώς συμβαίνει με αυτό το νομοσχέδιο, για το οποίο έχουμε τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις.

Πού αποσκοπεί το σχέδιο νόμου πλαισίου του υπουργείου Παιδείας;

Πρόκειται για νομοθέτημα που στοχεύει στη δυναμική προσαρμογή του ελληνικού πανεπιστημίου στις ανάγκες της κοινωνίας, στην παροχή νέων δυνατοτήτων στα πανεπιστήμια, στους φοιτητές, στους πανεπιστημιακούς και τους πολίτες, στην προσαρμογή στις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις, στην επίλυση χρόνιων ζητημάτων που ήταν αρρύθμιστα ή μερικώς ρυθμισμένα, καθώς και στην κωδικοποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας για την παροχή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου.

Βασικές έννοιες που διαπνέουν σχεδόν το σύνολο των ρυθμίσεων είναι η ενίσχυση της αυτονομίας, της ευελιξίας και της αποτελεσματικότητας των ελληνικών πανεπιστημίων, η αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων από το υπουργείο προς τα ίδια τα πανεπιστήμια, η διεπιστημονικότητα, η κινητικότητα φοιτητών και ερευνητών, η ανάπτυξη συνεργασιών, η εξωστρέφεια και η παραγωγή γνώσης, έρευνας και καινοτομίας που διαχέονται προς όφελος της κοινωνίας.

Ποιες είναι οι ρυθμίσεις του νόμου πλαισίου:

Α. Εκσυγχρονίζονται τα προπτυχιακά, μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα σπουδών,
Β. Προωθούνται η έρευνα και η καινοτομία,
Γ. Επιβάλλεται νέος τρόπος εκλογής και εξέλιξης μελών ΔΕΠ, σύμφωνα με την κυβέρνηση, πιο αξιοκρατικός και διαφανής, για αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού των πανεπιστημίων.

Πώς θα γίνουν πιο σύγχρονα και πιο ελκυστικά τα προγράμματα σπουδών;

Το υπουργείο λέει ότι θεσμοθετούνται:

*διεπιστημονικά κοινά/διπλά προπτυχιακά μεταξύ πανεπιστημιακών τμημάτων του ίδιου ή άλλων ΑΕΙ, εντός και εκτός Ελλάδας, δυνατότητα επιλογής μαθημάτων άλλων τμημάτων, της ίδιας ή άλλης Σχολής εντός του ίδιου ΑΕΙ, κατά τις προπτυχιακές σπουδές,

*δυνατότητα οργάνωσης περισσοτέρων του ενός προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών ανά τμήμα, εφόσον επαρκεί το ανθρώπινο δυναμικό και οι υποδομές για τη λειτουργία τους,

*«Ελληνικό Erasmus»: Εσωτερική κινητικότητα φοιτητών μεταξύ ελληνικών ΑΕΙ, π.χ. ένας φοιτητής της Αρχιτεκτονικής να μπορεί να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο στη Σχολή Καλών Τεχνών ή ένας φοιτητής Νομικής σε τμήμα Οικονομικών άλλου ΑΕΙ,

*επαγγελματικά μεταπτυχιακά, κατόπιν συμφώνου συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς, στα οποία θα μπορούν να διδάσκουν και εμπειρογνώμονες από την αγορά εργασίας,

*βιομηχανικά διδακτορικά: π.χ. μια εταιρεία που παράγει ανεμογεννήτριες και αναζητά έναν νέο τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων της, μπορεί να συμπράξει με ένα ΑΕΙ και έναν υποψήφιο διδάκτορα προκειμένου να πραγματοποιήσει έρευνα πάνω σε αυτό το αντικείμενο,

*πλήρες πλαίσιο για τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης

*θεσμοθέτηση προγραμμάτων σπουδών δευτερεύουσας κατεύθυνσης (minor degree) τουλάχιστον ενός έτους για προπτυχιακούς φοιτητές, με απονομή διακριτού τίτλου σπουδών σε άλλο επιστημονικό πεδίο

*δυνατότητα οργάνωσης προγραμμάτων εφαρμοσμένων επιστημών και τεχνολογίας με διάρκεια 7 εξάμηνων (3,5 ετών), 210 ECTS και υποχρεωτική πρακτική άσκηση.

Τι είναι το εσωτερικό Erasmus;

Πρόκειται για το θεσμό της εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών μεταξύ ομοειδών -ή μη- προγραμμάτων σπουδών ελληνικών πανεπιστημίων για 1 ακαδημαϊκό εξάμηνο και εισάγεται ως «Ελληνικό Erasmus» (π.χ. ένας φοιτητής της Νομικής να μπορεί να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο στην Πληροφορική). Στόχος είναι οι φοιτητές να γνωρίσουν και άλλα γνωστικά αντικείμενα, εφόσον το επιθυμούν, διευρύνοντας τους ορίζοντές τους. Προβλέπεται καθορισμός ενός ανώτατου ορίου μετακινούμενων ανά πρόγραμμα σπουδών και ανά εξάμηνο.

Τι είναι τα βιομηχανικά διδακτορικά;

Το ισχύον πλαίσιο δεν ενθαρρύνει δυνατότητες συνεργασίας φορέων της βιομηχανίας με τα πανεπιστήμια. Πλέον, θεσμοθετείται η δυνατότητα εκπόνησης διδακτορικών διατριβών, που αποτελούν «γέφυρα» μεταξύ του πανεπιστημίου και της βιομηχανίας, της έρευνας και της παραγωγικής διαδικασίας. Εκπονούνται στο πλαίσιο τριμερούς σύμβασης ανάμεσα σε (α) υποψήφιους διδάκτορες, (β) πανεπιστήμια και (γ) επιχειρήσεις.

Πώς εξασφαλίζεται ένας αξιοκρατικός, διαφανής, αντικειμενικός μηχανισμός εκλογής και εξέλιξης των καθηγητών;
Σύμφωνα με την κυβέρνηση ο νέος νόμος πλαίσιο επιχειρεί να επιλύσει μία χρόνια παθογένεια προκήρυξης θέσεων με φωτογραφικά γνωστικά αντικείμενα, αδιαφανών επιλογών και εξελίξεων μελών ΔΕΠ, που πλήττει εδώ και δεκαετίες την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Πώς διασφαλίζεται η καλύτερη λειτουργία των πανεπιστημίων μέσα από τις νέες διατάξεις;

Οι ρυθμίσεις του νόμου πλαισίου καθιστούν τη λειτουργία των πανεπιστημίων περισσότερο αποτελεσματική, μεταξύ άλλων, με τη θεσμοθέτηση νέου συστήματος διοίκησης. Με εκλεγμένα, αντιπροσωπευτικά όργανα, στα οποία μετέχουν και εξωτερικά μέλη από την ελληνική και παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία. Με σαφείς και διακριτές αρμοδιότητες ανά όργανο. Με εισαγωγή νέων εργαλείων στρατηγικού σχεδιασμού. Με ψηφιοποίηση υπηρεσιών. Με δομές που υποστηρίζουν την πανεπιστημιακή κοινότητα.

Ποιο είναι το νέο προτεινόμενο μοντέλο διοίκησης;

Θεσμοθετείται το Συμβούλιο Διοίκησης του Πανεπιστημίου: Αποτελείται από 6 εσωτερικά μέλη που εκλέγονται από το σύνολο των μελών ΔΕΠ του ΑΕΙ και 5 εξωτερικά μέλη που επιλέγονται με αυξημένη πλειοψηφία από τα αναδειχθέντα εσωτερικά μέλη, κατόπιν διεθνούς πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

Τα εξωτερικά μέλη προέρχονται από καθηγητές πανεπιστημίων της αλλοδαπής, φυσικά πρόσωπα με ευρεία αναγνώριση ή συμβολή στον πολιτισμό, στις τέχνες, στα γράμματα ή τις επιστήμες, στην οικονομία ή στην κοινωνία και εκπροσώπους διεθνών οργανισμών ή κοινωνικών εταίρων.

Το Συμβούλιο Διοίκησης ασκεί κυρίως διοικητικές, οικονομικές, διαχειριστικές και στρατηγικές αρμοδιότητες.

Ο/Η πρύτανης, που είναι και πρόεδρος του Συμβουλίου Διοίκησης, εκλέγεται με αυξημένη πλειοψηφία από τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης. Επιλέξιμοι για τη θέση του πρύτανη είναι τα 6 εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου. Η εκλογή του πρύτανη πραγματοποιείται κατόπιν αξιολόγησης αντικειμενικών προσόντων των υποψηφίων (διοικητικά, ακαδημαϊκά και ερευνητικά), της τεκμηριωμένης πρότασής τους για την ανάπτυξη του ΑΕΙ σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και της πρότασής τους για ομάδα υποψηφίων για το αξίωμα των αντιπρυτάνεων του ΑΕΙ. Οι αντιπρυτάνεις ορίζονται από το Συμβούλιο Διοίκησης κατόπιν πρότασης του υποψήφιου πρύτανη κατά τη διαδικασία της εκλογής του. Δίνεται η δυνατότητα επιλογής εκτελεστικού διευθυντή.

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Επανεκκίνηση από ΣΥΡΙΖΑ με…άνοιγμα στην κοινωνία

Αλέξης Τσίπρας: Πρέπει να πάμε σε λελογισμένη αύξηση των δαπανών για την υγεία

ΣΧΕΤΙΚΑ

eXclusive

eTop

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ