PLUS
Ενδείξεις υποξίας αποτελούν πολλά από τα συμπτώματα που είχε το 60 ημερών κοριτσάκι της Ειρήνης Μουρτζούκου, που πέθανε ξαφνικά στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία!» μετά από νοσηλεία 33 ημερών!
Του ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ
Τι αναφέρουν οι ιατροδικαστές Κούβαρης και Γαλεντέρης για τον τραγικό θάνατο του νηπίου των 60 ημερών της Ειρήνης Μουρτζούκου.
Χαρακτηριστικά υποξίας είναι, σύμφωνα με ιατροδικαστές, τόσο το «παροξυσμικό επεισόδιο διαταραχής του επιπέδου συνείδησης», όσο και η αιμορραγία του αμφιβληστροειδούς στα μάτια, που ήταν οι λόγοι εισαγωγής του δύο μηνών βρέφους της 24χρονης.
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα υποξίας είναι η εικόνα «δίκην έναστρου ουρανού» που είχε ο θύμος αδένας της μικρής Μαρίας – Φρειδερίκης, το οποίο κατέγραψε ο παθολογοανατόμος Χρήστος Ευτυχιάδης. Παρόμοιο εύρημα διαπιστώθηκε και στον θύμο αδένα της Ίριδας Δασκαλάκη, το οποίο επισήμαναν οι ιατροδικαστές Νίκος Καρακούκης και Νίκος Καλόγρηας στο πόρισμά τους, σύμφωνα με το οποίο το 6 μηνών βρέφος βρήκε τραγικό θάνατο λόγω «απόφραξης των αεροφόρων οδών».
Ενδεικτικά υποξίας όμως είναι και αρκετά άλλα από τα ευρήματα που εντόπισε ο παθολογοανατόμος στο 2 μηνών βρέφος της Ειρήνης Μουρτζούκου, όπως η έντονη συμφόρηση των βασικών οργάνων (εγκέφαλος, καρδιά, πνεύμονες, ήπαρ).
Νοσηλεία – θρίλερ
Έναν μήνα και τρεις ημέρες έμεινε στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» η μικρή Μαρία – Φρειδερίκη. Μια νοσηλεία η οποία θυμίζει αρκετά την υπόθεση της Πάτρας, ιδιαίτερα όσον αφορά τη Μαλένα Δασκαλάκη, η οποία έχασε τη ζωή της στο νοσοκομείο κι ενώ τίποτα δεν προμήνυε αυτή την τραγική κατάληξη.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 2023 το 31 ημερών μωρό μεταφέρεται για νοσηλεία στο Παίδων από το Καραμανδάνειο με αιτία διακομιδής «παροξυσμικό επεισόδιο διαταραχής του επιπέδου συνείδησης» και αιμορραγία του αμφιβληστροειδούς στα μάτια.
Οι γιατροί δεν διακρίνουν κάποιο πρόβλημα. Παρατηρείται φύσημα 2/6 συστολικό με αντανάκλαση στη ράχη. Δίνεται σύσταση για περαιτέρω μικροβιολογικές και άλλες εξετάσεις. Ζητείται να διερευνηθεί η αιτία θανάτου του πρώτου βρέφους της μητέρας, ώστε επί αιφνίδιου θανάτου να διενεργηθεί πιθανόν γονιδιακός έλεγχος στο παιδί. Ζητείται ακόμα ο φάκελος της Ζωής Μουρτζούκου, αδελφής της Ειρήνης που νοσηλεύτηκε το 2014. Τις επόμενες ημέρες γίνεται γνωστό το ιατροδικαστικό πόρισμα για τον θάνατο της θείας: Διάμεση Πνευμονίτιδα.
Στη μαγνητική και την αξονική τομογραφία εγκεφάλου που γίνονται τις επόμενες ημέρες δεν διαπιστώνεται κάτι παθολογικό. Η Μαρία – Φρειδερίκη εξετάζεται από τους γιατρούς οι οποίοι αναφέρουν ότι το κοριτσάκι έχει ανοιχτούς οφθαλμούς, πρόσωπο συμμετρικά εκφραστικό χωρίς εμφανείς παθολογικές κινήσεις οφθαλμών, θηλαστικές κινήσεις και ικανοποιητικό τόνο για την ηλικία του.
Τα επεισόδια
Στις 8.30 το βράδυ της 7ης Οκτωβρίου το μωράκι εμφανίζει αιφνιδίως:
– Ταχύπνοια.
– Ωχρότητα.
– Γογγυσμό.
– Οριζόντιες κινήσεις νυσταγμού χωρίς να παρακολουθεί και να ανταποκρίνεται στα ερεθίσματα.
– Οι κόρες των ματιών τoυ αντιδρούν στο φως.
Η μικρή Μαρία – Φρειδερίκη μετά το επεισόδιο, που έχει διάρκεια περίπου 4 λεπτά, έχει υπνηλία και σταδιακά επανέρχεται στην αρχική της κατάσταση. Την επόμενη ημέρα είναι απύρετη και ζωηρή. Η αξονική τομογραφία εγκεφάλου είναι χωρίς παθολογικά ευρήματα και το βρέφος τίθεται υπό παρακολούθηση των ζωτικών του λειτουργιών μέσω μόνιτορ. Στις 10.30 το βράδυ της 9ης Οκτωβρίου το βρέφος εμφανίζει νέο επεισόδιο με:
– Προσήλωση βλέμματος.
– Διαταραχή απαντητικότητας.
– Νυσταγμοειδείς κινήσεις οφθαλμών.
Οι γιατροί χορηγούν Μιδαζολάμη (Epistatus).
Μετά από λίγα λεπτά το κοριτσάκι κλαίει, αντιδρά στα επώδυνα ερεθίσματα, ενώ αργότερα παρουσιάζει υπνηλία.
Στις 8.30 το βράδυ της 12ης Οκτωβρίου το μωράκι έχει νέο επεισόδιο. Οι γιατροί διαπιστώνουν:
– Προσήλωση βλέμματος και διαταραχή απαντητικότητας διάρκειας 1 λεπτού.
– Χαλαρό μυϊκό τόνο.
– Απώλεια ούρων – κοπράνων.
Το κοριτσάκι στη συνέχεια αντιδρά στα επώδυνα ερεθίσματα, κλαίει ζωηρά και εμφανίζει ακούσιες μυϊκές συσπάσεις στα άκρα. Τίθεται υπό παρακολούθηση των ζωτικών του λειτουργιών μέσω μόνιτορ. Της χορηγείται το αντιεπιληπτικό Kepra.
Θυμίζει Πάτρα
Στις 3.58 το πρωί της 17ης Οκτωβρίου το βρέφος παρουσιάζει νέο αιφνίδιο επεισόδιο. Η μητέρα, που βρίσκεται μαζί με το μωράκι της, ενημερώνει το νοσηλευτικό προσωπικό μόλις ηχεί το μόνιτορ στο οποίο είναι συνδεδεμένο. Αποκαλυπτική είναι η μαρτυρία της πρώτης γιατρού που αντικρίζει το βρέφος νεκρό. Πρόκειται για μια εφημερεύουσα ειδικευόμενη, η οποία κλήθηκε από την Ειρήνη Μουρτζούκου στις 03.58 τα ξημερώματα: «Κλήθηκα από το νοσηλευτικό προσωπικό ενώ βρισκόμουν στο γραφείο ιατρών και ενημερώθηκα ότι παρουσίασε επεισόδιο απώλειας συνείδησης αιφνιδίως.
Η μητέρα ειδοποίησε το νοσηλευτικό προσωπικό μόλις χτύπησε το μόνιτορ στο οποίο ήταν συνδεδεμένο το βρέφος. Διαπίστωσα ότι το βρέφος ήταν απνοϊκό, άσφυγμο, χωρίς περιφερική κυκλοφορία, χωρίς μυϊκό τόνο και με κόρες σε μέση θέση. Αμέσως ενημερώθηκαν η εφημερεύουσα επιμελήτρια της Κλινικής και ο ειδικευόμενος που εφημέρευε επιπλέον. Είχε κληθεί η ΜΕΘ. Ξεκίνησαν άμεσα ΚΑΡΠΑ. Η ασθενής συνδέθηκε στον ηλεκτροκαρδιογράφο και στις 04.05 έφτασε η ΜΕΘ, η οποία διασωλήνωσε το βρέφος και ξεκίνησε η ΚΑΡΠΑ.
Στις 04.00 κλήθηκε και η επίκουρη επιμελήτρια. Όταν μπήκε είχε ήδη ξεκινήσει η ΚΑΡΠΑ από τους ειδικευόμενους, ενώ είχε κληθεί και η ΜΕΘ. Πράγματι στις 04.05 στο δωμάτιο κατέφθασαν οι ιατροί της ΜΕΘ. Βρήκαν το βρέφος άσφυγμο και απνοϊκό με ψυχρά άκρα». Η ιατρός αναφέρει: «Το βρέφος νοσηλευόταν προ μηνός για διερεύνηση επεισοδίων. Έγινε πλήρης έλεγχος, από τον οποίο δεν ανευρέθηκαν παθολογικά ευρήματα. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας αναφέρονταν δύο επεισόδια σπασμών, το τελευταίο προ πενθημέρου, για τα οποία δόθηκε αγωγή. Έγιναν πολλαπλοί κύκλοι αδρεναλίνης, βάσει πρωτοκόλλου εξειδικευμένη ΚΑΡΠΑ, χωρίς ποτέ το μωρό να ανακτά κυκλοφορία και καρδιακό ρυθμό».
Η άτυχη Μαρία – Φρειδερίκη καταλήγει στις 5.15 το πρωί.
Η μητέρα
Η Ειρήνη Μουρτζούκου σε υπεύθυνη δήλωση που έκανε στις 23/10/2023 προς το Νεκροτομείο Αθηνών αναφέρει: «Στις 14 Σεπτεμβρίου στο σπίτι το βράδυ η 26 ημερών κόρη μου έχανε τις αισθήσεις της. Κάλεσα ασθενοφόρο, ήρθε σε 10 λεπτά, η μικρή είχε επανέλθει. Πήγαμε στο Κέντρο Υγείας Αχαΐας, εξετάσθηκε, είχε καλό οξυγόνο και αντιδρούσε φυσιολογικά.
Θεώρησαν απαραίτητο να πάει στο Καραμανδάνειο για περαιτέρω εξετάσεις λόγω αυτού που έπαθε και ότι ήταν νεογέννητο. Στο Καραμανδάνειο φτάσαμε με ασθενοφόρο, την εξέτασαν, ήταν όλα φυσιολογικά, έκαναν και παρακέντηση. Μου είπαν πρέπει να μπει εντατική λόγω του ότι είναι νεογέννητο. Στις 17 Σεπτεμβρίου λόγω κάποιου αιματώματος στα μάτια με εξέταση οφθαλμιάτρου μου είπαν ότι πρέπει να πάμε στο Παίδων ‘‘Αγία Σοφία’’. Φύγαμε με ασθενοφόρο και συνοδό γιατρό. Έγινε εκεί ο 1ος έλεγχος, όλα φυσιολογικά. Στις 29 Σεπτεμβρίου έκανε μια 24ωρη εξέταση Hοlter. Στις 5 Οκτωβρίου έκανε μια 24ωρη εξέταση με κάμερα από τη μύτη στο στομάχι της για παλινδρόμηση. Βρήκαν ότι έχει παλινδρόμηση και έπρεπε να αλλάξουν το γάλα. Στις 7 Οκτωβρίου έπαθε επεισόδιο επιληψίας, έτσι μου είπαν.
Στις 9 Οκτωβρίου έπαθε ξανά δύο φορές μέσα στην ημέρα, της χορήγησαν Kepra και της αύξησαν τη δόση, τη δεύτερη φορά την έβαλαν σε ήρεμη κατάσταση για λίγο. Της έκαναν εξέταση ηλεκτροεγκεφαλογράφημα. Στις 11 Οκτωβρίου έκαναν ξανά παρακέντηση, δεν έδειξε κάτι η εξέταση. Στις 17 Οκτωβρίου το ξημέρωμα χτύπησε το μόνιτορ που ήταν συνδεδεμένη, ήρθαν οι γιατροί, της έκαναν ΚΑΡΠΑ, ένεση αδρεναλίνης, την έλεγξαν για αναρρόφηση και μετά από μία ώρα μου είπαν ότι έπαθε ανακοπή».
Ιατροδικαστικό πόρισμα
Για «αιφνίδιο θάνατο παθολογικής αιτιολογίας με ιστορικό επιληψίας» κάνει λόγο ο ιατροδικαστής Κωνσταντίνος Κούβαρης που έκανε τη νεκροψία – νεκροτομή στη μόλις 2 μηνών Μαρία – Φρειδερίκη η οποία πέθανε στις 17 Οκτωβρίου 2023 στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία».
Στην έκθεση νεκροψίας – νεκροτομής αναφέρεται ότι:
– Αποκλείστηκε η παρουσία κακώσεων ή δηλητηρίασης.
– Ιστολογικά διαπιστώθηκε συμφόρηση σχεδόν όλων των οργάνων – μη ειδικό εύρημα, που από μόνο του δεν δύναται να οδηγήσει σε συγκεκριμένη αιτία θανάτου.
– Είναι πιθανή η συσχέτιση του αιφνίδιου θανάτου με την επιληψία, με δεδομένο το ιστορικό επιληπτικών κρίσεων, για τις οποίες χορηγήθηκε αντιεπιληπτική αγωγή, πράγμα που επιβεβαιώθηκε στην τοξικολογική εξέταση.
Ο ιατροδικαστής χαρακτηρίζει ως «εύρημα υποξίας» την εικόνα έναστρου ουρανού του θύμου αδένα που εντοπίστηκε στο βρέφος. «Με δεδομένη την απουσία άλλων νεκροψιακών – νεκροτομικών ευρημάτων δεν δύναται να στοιχειοθετηθεί με μόνο το εύρημα αυτό συγκεκριμένη αιτία θανάτου», επισημαίνει. Ο ίδιος αναφέρει ότι «δεν μπορεί να αποκλειστεί ή να αποδειχθεί το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου του νεογνού», το οποίο αφορά ηλικιακές ομάδες 2 έως 6 μηνών σε ποσοστό άνω του 90%.
Ο ιατροδικαστής σημειώνει ότι δεν έκανε αυτοψία στον χώρο και ότι «ο θάνατος του βρέφους πιστοποιήθηκε στο αναφερόμενο νοσοκομείο».
Ιστολογική βρέφους 60 ημερών
Εγκέφαλος
– Εστιακή διαταραχή της αρχιτεκτονικής των στιβάδων του φλοιού.
– Οίδημα.
– Συμφόρηση αγγείων εγκεφαλικού παρεγχύματος και λεπτομηνίγγων.
Καρδιά
– Βάρος 23 γρ. χωρίς μακροσκοπικές αλλοιώσεις.
– Μικροσκοπικώς παρατηρείται έντονη συμφόρηση των αγγείων, εστιακά διάμεσο οίδημα και εστιακές πρόσφατες διάμεσες αιμορραγικές διηθήσεις.
Πνεύμονες
Μικροσκοπικώς παρατηρείται:
– Ήπια πάχυνση των μεσοκυψελιδικών διαφραγμάτων με παρουσία μονοπυρήνων λευκοκυττάρων επί του διάμεσου ιστού.
– Οίδημα.
– Συμφόρηση με παρουσία ενεργοποιημένων κυψελιδικών μακροφάγων που φαγοκυτταρώνουν αιμοσιδηρίνη.
Ήπαρ
– Παρατηρείται υποκαψική αιμορραγική διήθηση κάτω επιφάνειας μέσου λοβού.
– Μικροσκοπικώς παρατηρείται καθολική μικροφυσαλιδώδης στεάτωση.
– Εικόνα κεντρικής φλεβικής στάσης.
– Μικρή αύξηση των χρονίων φλεγμονωδών κυττάρων στα πυλαία διαστήματα και παρουσία αυτών στα κολπώδη πυλαία τριχοειδή.
– Πρόσφατο υποκαψικό αιμάτωμα κάτω επιφάνειας μέσου λοβού του ήπατος.
Πάγκρεας
Μικροσκοπικώς παρατηρείται ήπια εστιακή λεμφοπλασματοκυτταρική διήθηση πέριξ νησιδίων του Langerhans.
Νεφρό
Μικροσκοπικώς παρατηρείται συμφόρηση.
Επινεφρίδιο
Μικροσκοπικώς παρατηρείται συμφόρηση της κεντρικής μοίρας (μυελού).
Τοξικολογική εξέταση
Στην τοξικολογική εξέταση στο αίμα του μωρού βρέθηκαν:
– Αντιεπιληπτικά.
– Φάρμακα παθήσεων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
– Ατροπίνη.
Όλα είναι συμβατά με τη φαρμακευτική αγωγή που δόθηκε στο Νοσοκομείο Παίδων.
Γονιδιακή εξέταση
Τα αναλυτικά αποτελέσματα του πρώτου γονιδιακού ελέγχου που έγινε για το 60 ημερών κοριτσάκι της Ειρήνης Μουρτζούκου αποκαλύπτει η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ».
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην αιτία παραπομπής για τον γονιδιακό έλεγχο αναφέρονται:
– Επεισόδιο επιληπτικής κατάστασης.
(Επιληπτική κρίση με τονικοκλονική φάση μεγαλύτερη των 15 λεπτών ή σειρά δύο ή περισσότερων επιληπτικών τονικοκλονικών κρίσεων χωρίς ανάκτηση του επιπέδου συνείδησης στο μεσοδιάστημα αυτών).
– Ιστορικό επεισοδίων BRUE, δηλαδή «σύντομου επιλυμένου ανεξήγητου συμβάντος».
Αφορά επεισόδιο που συμβαίνει αιφνίδια σε ηλικίες μικρότερες των 12 μηνών και για σύντομο χρονικό διάστημα το βρέφος φαίνεται να μην αναπνέει, πιθανόν να έχει ωχρό ή κυανό χρώμα, χαλαρούς ή σφιγμένους μυς και απώλεια συνείδησης που επανέρχεται αυτόματα.
Στο ιστορικό παραπομπής αναφέρονται ακόμα:
– Απουσία δομικών καρδιολογικών ανωμαλιών.
– Θετικό οικογενειακό ιστορικό αιφνίδιων θανάτων από την πλευρά της μητέρας (θεία, σε ηλικία 13 μηνών).
– Νεογνικός θάνατος αγνώστου αιτιολογίας (θεία, κατά τις πρώτες ώρες ζωής).
– Ανιχνεύθηκε πιθανόν παθογόνος παραλλαγή στο γονίδιο SOS1 (σύνδρομο Noonan 4).
Οι παθογόνες παραλλαγές του γονιδίου αυτού ενοχοποιούνται για το σύνδρομο Noonan.
Πρόκειται για μια γενετική διαταραχή η οποία προκαλεί τη μη φυσιολογική ανάπτυξη διαφόρων μελών του σώματος, όπως είναι τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά του προσώπου, το μικρό ανάστημα, καρδιακά προβλήματα και πιθανές αναπτυξιακές δυσκολίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, στον γονιδιακό έλεγχο ανιχνεύθηκε ακόμα:
– Πιθανόν παθογόνος παραλλαγή c.755Τ>C στο γονίδιο S0S1 σε ετεροζυγωτία.
– Η ανάλυση του μιτοχονδριακού γονιδιώματος δεν ανέδειξε παθογόνο / πιθανόν παθογόνο παραλλαγή.
Στην έκθεση γίνεται αναφορά σε παράδειγμα παιδιού 2 ετών που πέθανε στο εξωτερικό από αυτή τη μετάλλαξη, ωστόσο δεν έχει διευκρινιστεί ότι σχετίζεται με τον θάνατο του βρέφους.
Την ίδια μετάλλαξη έχει και η Ειρήνη Μουρτζούκου, πράγμα που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, σημαίνει ότι απομακρύνεται το ενδεχόμενο το βρέφος να πέθανε από τη συγκεκριμένη μετάλλαξη, καθώς τότε θα έπρεπε να έχει ήδη πεθάνει η μητέρα των παιδιών.
Καθαρός είναι ο γονιδιακός έλεγχος όσον αφορά το πρώτο βρεφάκι της 24χρονης που πέθανε στις 19/6/2022 σε ηλικία 19 ημερών μέσα στο σπίτι όπου έμενε με τη μητέρα του και μεταφέρθηκε νεκρό στο Κέντρο Υγείας της Κάτω Αχαΐας.
Οι επιστήμονες έκαναν σύσταση να γίνει μοριακός έλεγχος για συγκεκριμένη παραλλαγή του γονιδίου S0S1:
– Στο περιφερικό αίμα των γονέων.
– Στο πρώτο παιδί της οικογένειας, σε περίπτωση που υπάρχει διαθέσιμο και κατάλληλο βιολογικό υλικό.
– Σε μέλη της οικογένειας που μπορεί να σχετίζονται με το συγκεκριμένο γονίδιο S0S1.
Ακόμα συνιστάται γενετική συμβουλευτική.
Δημήτρης Γαλεντέρης – Ιατροδικαστής
«Το εύρημα στον θύμο αδένα αποτελεί διαταραχή υποξίας, όπως και η συμφόρηση στα διάφορα όργανα του σώματος. Αν και τα ανωτέρω αφορούν σε περιορισμένα ευρήματα υποξίας, στις περιπτώσεις αιφνίδιου θανάτου βρέφους δεν περιμένουμε τίποτα καθώς αυτή είναι η συνήθης εικόνα που παρατηρείται σε περιπτώσεις απότομης πτώσης της συγκέντρωσης του οξυγόνου στο αίμα. Η απουσία κακώσεων δεν μπορεί να αποκλείσει στις συγκεκριμένες περιπτώσεις το ενδεχόμενο εγκληματικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, η ερμηνεία των ιστοπαθολογικών εξετάσεων χρήζει τεράστιας προσοχής. Άλλωστε η υποξία εκτός από το ότι μπορεί να είναι αποτέλεσμα επιληπτικής κρίσης, μπορεί να το αίτιο που την προκαλεί».
