Άνοιξε τα… φτερά του και «πέταξε» ψηλά ο Ανδρέας

Η είδηση του θανάτου του έκανε τον γύρο του Διαδικτύου, αλλά και της τηλεόρασης. Απόλυτα φυσιολογική εξέλιξη, μιας και ο Ανδρέας Νομικός υπήρξε για δεκαετίες μία από τις πιο cult φιγούρες της χώρας, που μπήκε σε κάθε σπίτι μέσω της μεταφοράς στη μικρή οθόνη δεκάδων κινηματογραφικών ταινιών.

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Α. Νομικός, η «φτερού» της Αθήνας, έφυγε στα 84 του σκορπώντας θλίψη σε όσους τον γνώρισαν − Η «ΜΠΑΜ» κάνει αναδρομή στα χρόνια που τον καθιέρωσαν στους εμπορικούς δρόμους της πρωτεύουσας

Από το 1964, άλλωστε, ο Λημνιός στην καταγωγή συμμετείχε σε πολλές παραγωγές και βρέθηκε δίπλα σε μεγάλους πρωταγωνιστές. Έστω και για περάσματα δευτερολέπτων, στα οποία διαλαλούσε την πραμάτειά του. «Φτερούουουου, φτεράαααα, καλέ φτεράαααα…».

Σε 51 ταινίες

Ο ίδιος έχει αναφέρει τη συμμετοχή του σε 51 ταινίες. Όπως αποκάλυψε ότι κάποτε η Σοφία Βέμπο του πρότεινε να γίνει ηθοποιός, αλλά με τον όρο να αφήσει τα φτερά. Αρνήθηκε και, μάλιστα, χρησιμοποίησε ως επιχείρημα την ατάκα του Δημήτρη Χορν ότι «ηθοποιός σημαίνει φως». Αφού πρώτα την προσάρμοσε στο δικό του σκεπτικό. «Ηθοποιός σημαίνει πείνα», πίστευε. «Εγώ κοίταζα να ’χω την τσέπη μου γεμάτη», εξηγούσε. Χωρίς αφεντικά. Κύριος του εαυτού του. Κι έτσι έμεινε στην πώληση των φτερών. Κι ας παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής επειδή ήθελε να αποδίδει σωστά το μικρό ρολάκι του. Αν πολλοί αποδίδουν σε αυτήν τη λεπτομέρεια όσα πέτυχε «η φτερού» στο πέρασμα των δεκαετιών.

Η εικόνα του, η τσιριχτή φωνή του, το εμπόρευμά του, αλλά και οι φαρμακερές ατάκες του, έκαναν τον Ανδρέα Νομικό μύθο της μεταπολεμικής Ελλάδας. Από την εμφάνισή του στο κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ «Νυχτοπερπατήματα» του 1964 έως τη βιντεοταινία «…λιποτάκτης» του 1988, η «φτερού» ανέδειξε μία διαφορετική προσέγγιση της ελληνικής καθημερινότητας και κουλτούρας.

Αλλά δεν χρειαζόταν να πάει κάποιος στον κινηματογράφο ή να στηθεί στην τηλεόραση για να δει τον Ανδρέα Νομικό. Αρκούσε μία επίσκεψη στο κέντρο της Αθήνας. Κάπου θα τον συναντούσε. Είτε στην Αιόλου όπου είχε στέκι το πρωί, είτε στην πλατεία Κουμουνδούρου.

Ο Ανδρέας Νομικός γεννήθηκε το 1937 στη Λήμνο. Αλλά βρέθηκε από μικρός στην Αθήνα και σε ηλικία 12 ετών βγήκε στον δρόμο για να πουλήσει τα φτερά. «Τότε όλοι αγόραζαν φτερά. Ποτέ δεν θα γίνουν ντεμοντέ. Απλά οι σημερινές γυναίκες είναι ανοικοκύρευτες και νομίζουν ότι είναι ντεμοντέ τα φτερά», είχε δηλώσει σε μία συνέντευξή του, τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης που έπληξε την Ελλάδα.

Τη δουλειά έμαθε από έναν ξάδελφό του. Του είπε μια μέρα ότι κουράστηκε και ο Ανδρέας Νομικός άρπαξε την ευκαιρία. Ήταν το 1949 όταν πήγε στο τέρμα των λεωφορείων στα Πετράλωνα και ξεπούλησε μέσα σε λίγες ώρες. Αυτό ήταν! Έκτοτε έγινε συνώνυμο των φτερών.

«Έχω πουλήσει φτερά σε υπουργούς, σε πρωθυπουργούς, σε Προέδρους της Δημοκρατίας, σε όλους τους σταρ», έχει πει ο ίδιος. Διαχρονικά, μάλιστα, τον ακολουθούσε μία στιχομυθία του με τον Ανδρέα Παπανδρέου. «Τι λέει ο κόσμος για μένα;», φέρεται να ρώτησε τον Ανδρέα Νομικό ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ. «Ό,τι και για μένα», φέρεται ότι απάντησε η «φτερού».

Απενεχοποίηση

Σε εποχές που η ομοφυλοφιλία στιγμάτιζε, ο Ανδρέας Νομικός κατάφερε να την απενοχοποιήσει. Η φωνή του παρέπεμπε σε gay. Όπως και η εμφάνισή του. Συνήθως φορούσε διχτυωτά μπλουζάκια, σαγιονάρες, κοντά σορτσάκια. Ήταν, όμως, αποδεκτός απ’ όλους. Γι’ αυτό άντεξε εκεί που κατέρρευσαν κολοσσοί.

«Πού είναι ο ‘‘Κατράντζος’’; Ο ‘‘Διαμαντής’’; Το ‘‘Μινιόν’’;» είχε θέσει το ερώτημα για ορισμένα από τα μεγάλα καταστήματα της Αιόλου και των γύρω δρόμων. Εκείνος, όμως, άντεξε! Κι έχτισε τον μύθο του. Είχε, άλλωστε, κοφτερό μυαλό. Μία μέρα τον Νοέμβριο του 1973, μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου περπατούσε στην Πατησίων και είδε στρατιώτες έξω από τα τανκς. «Καλέ παιδιά, τι παίζετε εδώ; Τον Άγνωστο Πόλεμο;», είχε ρωτήσει σε μία επίδειξη ευφυΐας, διότι ο συνταγματάρχης Διαγόρας Βαρτάνης ήταν αποδεκτός από στρατιωτικούς και λαό.
Ούτε η κρίση θα τον επηρέαζε. Μεγαλύτερο εμπόδιο αποτέλεσαν τα χάρτινα που διαφημίζονται πλέον στην τηλεόραση και τα στέλνουν στα σπίτια. Αλλά ακόμα κι έτσι άντεχε η «φτερού» τον ανταγωνισμό. Φρόντιζε, βέβαια, ο Ανδρέας Νομικός να παίζει με τον κόσμο. Ειδικά όταν συναντούσε μεγάλες ομάδες από στρατιώτες ή ναύτες στην πλατεία Κουμουνδούρου. Αφού τους ξεσκόνιζε τους ώμους με τα φτερά του άρχιζε να τους προκαλεί.

«Πάρε με, ναύτη, πάρε με και βάλε με στην πλώρη», έλεγε με την τσιριχτή φωνή του.

Παρά την εικόνα του, πάντως, ακόμα και μετά θάνατον, η προσωπική ζωή του παρέμεινε ένα άλυτο μυστήριο. Στη συντριπτική πλειοψηφία των αφιερωμάτων γινόταν λόγος για δύο ή τρία παιδιά. Ο πρώην αντιδήμαρχος Αθηναίων και δημοσιογράφος Ελευθέριος Σκιαδάς διέψευσε τις πληροφορίες και υποστήριξε ότι είχε μόνο έναν αδελφό και στις τελευταίες ημέρες του, ο Ανδρέας Νομικός είχε δίπλα του την ανιψιά του.

Ο μύθος

Όποια και αν είναι η αλήθεια, απλά θα επιβεβαιώσει τον μύθο της φτερούς. Του ανθρώπου που όλοι έβλεπαν είτε στην οθόνη είτε διά ζώσης, αλλά ουδείς γνώριζε λεπτομέρειες για την καθημερινότητά του, όταν έπεφτε το σούρουπο και αποσυρόταν στο σπίτι του, στα Πετράλωνα. Εκεί που μεγάλωσε και έζησε όλα τα χρόνια του. Εκεί που θα γυρίζει η ψυχή του, η οποία αναμφίβολα θα κάνει και την περαντζάδα της σε όλη την Αθήνα «που είναι η πόλη του πλούτου και της πουτανιάς», όπως έλεγε πάντα. Και στο τέλος, βέβαια, θα κάτσει στο αγαπημένο του παγκάκι για να αναφέρει το μυστικό της ζωής: «Καλή καρδιά και καλή ψυχή», όπως συμβούλευε μέχρι τις τελευταίες ώρες του. Και, τέλος, θα δίνει και τη συμβουλή του για το μυστικό της νεότητας: «Η καλύτερη κρέμα είναι ο ύπνος». Αυτός ήταν ο Ανδρέας Νομικός! Ο άνθρωπος που σημάδεψε την καθημερινότητα στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας τα τελευταία 60 χρόνια όσο κανείς άλλος…

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Διαδικτυακό Βιωματικό Διήμερο με την Ευτυχία Αθανασίου: Ζήσε

Survivor 5: Η τελική επιλογή των παικτών από τον Ατζούν