Το δηλητήριο, αναμφισβήτητα είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων. Η χρήση του έχει υφάνει τις πιο υποχθόνιες ιστορίες δολοφονιών, και έχει εμπνεύσει στο πέρασμα του χρόνου τα πιο απίθανα σενάρια κατασκοπίας με προεξάρχοντα τον μετρ του είδους Ίαν Φλέμινγκ, τον πατέρα του θρυλικού Τζέιμς Μποντ.
Του Νίκου Βασιλειάδη
Βέβαια το δηλητήριο δεν είναι εφεύρεση της σύγχρονης εποχής. Από την αρχαιότητα ως και σήμερα το δηλητήριο υπήρξε αγαπητό μέσο των φιλόδοξων προκειμένου να κατακτήσουν την εξουσία, να την διατηρήσουν και να ξεφορτωθούν τους πολιτικούς τους αντιπάλους και άλλους “ενοχλητικούς. Στους αρχαίους χρόνους οι ιστορίες του Σωκράτη που καταδικάστηκε να πιει κώνιο, του Θεμιστοκλή που αυτοκτόνησε για να μην συνδράμει τον Αρταξέρξη εναντίον των Ελλήνων, του Νέρωνα που με την αρωγή της Λοκούστας πότιζε αθρόα Ρωμαίους με δηλητήριο, και της Κλεοπάτρας είναι από τις πιο γνωστές που έχουν καταγραφεί.
Η χρήση του δηλητηρίου άνθισε και στον Μεσαίωνα με το επικίνδυνο επάγγελμα του “δοκιμαστή” να βρίσκεται σε άνθιση, αλλά και στην Αναγέννηση με τους Βοργίες να ενσαρκώνουν απόλυτα αυτό το αδίστακτο και ύπουλο είδος δολοφόνων. Στη σύγχρονη εποχή είναι ένα από τα βασικότερα όπλα της δουλειάς των κατασκόπων. Από την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου είναι το πιο πρόσφορο μέσο για όποιον θέλει να τελειώνει εύκολα, γρήγορα και προπάντων αναίμακτα την δουλειά του.
Η Ρωσία δείχνει να έχει μια μακρά παράδοση και προσήλωση σε αυτό το είδος ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Μια ιστορία που αρχίζει από τα χρόνια της δράσης της KGB και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Το 2004, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Άννα Πολιτκόφσκαγια έπεσε θύμα δηλητηρίασης, πίνοντας τσάι κατά τη διάρκεια μίας πτήσης. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, ανάρρωσε αλλά δεν γλύτωσε την ζωή της αφού το έγκλημα τελικά ολοκληρώθηκε δύο χρόνια αργότερα στο ασανσέρ της πολυκατοικίας της με 4 σφαίρες .
Μία εβδομάδα μετά τον θάνατό της, ο ομοσπονδιακός πράκτορας Αλεξάντερ Λιτβινένκο κατηγόρησε ανοιχτά τον Πούτιν για την δολοφονία της Πολιτκόφσκαγια. Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθεί λίγο αργότερα δηλητηριασμένος με ραδιενεργό πολώνιο που ήταν μέσα στο τσάι που ήπιε κατά τη διάρκεια συνάντησης με δύο άλλους Ρώσους πρώην πράκτορες σε ένα ξενοδοχείο στο κεντρικό Λονδίνο.
Άλλος ένας επίσης σφοδρός επικριτής του Πούτιν, ο Βλαντιμίρ Καρά-Μούζρα ισχυρίζεται ότι έχει πέσει θύμα απόπειρας δηλητηρίασης δύο φορές, ενώ επίσης ο ακτιβιστής Πιοτρ Βερζιλόβ αρρώστησε αιφνιδίως το 2018 και μεταφέρθηκε στο Βερολίνο για θεραπεία.
Μια επίσης ολοφάνερη απόπειρα δηλητηρίασης ήταν και η υπόθεση του Σεργκέι Σκριπάλ, πρώην αξιωματικού των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών, που καταδικάστηκε για την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Σκριπάλ κατέφυγε στη Βρετανία στο πλαίσιο μιας “ανταλλαγής πρακτόρων” μέχρι τις 4 Μαρτίου του 2018 που βρέθηκε αναίσθητος, μαζί με την κόρη του, σε ένα παγκάκι, στην πόλη Σόλσμπερι έχοντας “ψεκαστεί” με το δηλητήριο Novichok, μια νευροτοξική ουσία πολύ γνωστή στα εργαστήρια των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών στο Γιασένοβο, κοντά στη Μόσχα.
Η Ρωσία δεν ξέχασε ποτέ τις πρακτικές της KGB και με τη μεθοδολογία της υπερδύναμης δεν φοβάται να προκαλέσει οποιονδήποτε και να “ξεκαθαρίσει” το τοπίο από τις ενοχλητικές φωνές εναντίον του αδιαμφισβήτητου ηγέτη της Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η υπόθεση Ναβάλνι έρχεται να υπενθυμίσει ότι αυτό το δηλητήριο ως μέσο εξόντωσης εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα αγαπητό στη Ρωσία. Η Σοβιετική Ένωση από την περίοδο του ψυχρού πολέμου είχε ένα πολύ καλά οργανωμένο μυστικό εργαστήριο στο οποίο γίνονταν έρευνες για άγευστα και μη ανιχνεύσιμα δηλητήρια που δοκιμάστηκαν σε κρατούμενους των γκούλαγκ.
Όλη αυτή η “κληρονομιά” δείχνει να έχει περάσει στην νέα Ρωσία η οποία μετά από μια σειρά από δολοφονίες και απόπειρες δολοφονιών αντιφρονούντων, δημοσιογράφων, αποστατών και ηγετών της αντιπολίτευσης στη Ρωσία και στο εξωτερικό τις τελευταίες δύο δεκαετίες, δείχνει να το έχει υιοθετήσει ως το αγαπημένο της όπλο.
Οι ουσίες που έχουν εντοπιστεί ή υπάρχουν υπόνοιες για δηλητηριάσεις και για τις οποίες κατηγορείται η ρωσική κυβέρνηση είναι το ραδιενεργό πολώνιο-210, βαριά μέταλλα, το gelsemium, μια σπάνια τοξίνη φυτών των Ιμαλαΐων και φυσικά το Novichuk η νευροτοξική ουσία .
Το να βάζεις σε ένα γεύμα ή σε ένα φλιτζάνι τσάι δηλητήριο είναι απλό και δεν απαιτεί ειδική εκπαίδευση, εξήγησε σε μια συνέντευξή του ο Γενάντι Κουτσόφ, πρώην μέλος της αντιπολίτευσης του Κοινοβουλίου και πρώην συνταγματάρχης της KGB.
“Είναι εύκολο να καλύψεις τα κομμάτια σου», είπε. ΄Κάθε άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει δηλητήριο, είτε για να σκοτώσεις είτε για να αρρωστήσει κάποιοςπολύ βαριά και να καταστεί ανίκανος”.
Έτσι απλά, με ένα ποτό και ένα νεύμα, το Κρεμλίνο στέλνει ένα χαλαρό μήνυμα στους εχθρούς του. Δημοσιογράφοι, ηγέτες της αντιπολίτευσης, διακεκριμένοι Ρώσοι στο εξωτερικό και άλλοι πρέπει πάντα να υπόψη τους ότι το Κρεμλίνο δεν τους βλέπει ως ελεύθερους πολίτες.
Ο Πούτιν δεν δείχνει πλέον πρόθυμος να παρουσιάσει ένα ευγενικό πρόσωπο στη Δύση ή να προσελκύσει δυτικές επενδύσεις. Θέλει μάλλον να φανεί πολύ σκληρός για να χάσει και έτοιμος να αναλάβει κινδύνους που οι δυτικοί ομόλογοι του θα θεωρούσαν ανήθικους και απαράδεκτους. Ένα πράγμα που μπορεί να κάνει η Δύση είναι να μην κλείσει τα μάτια σε αυτές τις “ειδικές επιχειρήσεις” της Μόσχας, είτε πρόκειται για δηλητήριο προπαγάνδας είτε για πραγματικό δηλητήριο, και να αντιμετωπίσει ανάλογα κάθε ανάλογη “ύποπτη περίπτωση”.
Όπως έχει δημοσιευθεί στην “ΜΠΑΜ στο ρεπορτάζ”
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δηλητηριάσεις πολιτικών αντιπάλων: Το “σκοτεινό” παρελθόν Πούτιν και Κρεμλίνου
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – Ζοζέπ Μπορέλ: Ο Αλεξέι Ναβάλνι ήταν ένας μαχητής της ελευθερίας