PLUS
Σοκ για χιλιάδες ανέργους που είδαν να «αδειάζει» ο τραπεζικός λογαριασμός τους, όπου ο ΟΑΕΔ καταβάλλει κάθε μήνα το επίδομα ανεργίας.
Με εντολή του δικαστικού τμήματος των ΔΟΥ, οι τράπεζες δεσμεύουν ακόμα και τα μικροποσά με τα οποία καλούνται οι άνεργοι να ζήσουν, εφόσον χρωστούν στο Δημόσιο φόρους, εισφορές σε ταμεία ή και… πρόστιμα από μία κλήση της δημοτικής αστυνομίας.
Οι καταγγελίες πέφτουν βροχή την τελευταία εβδομάδα καθώς, από την ημέρα που κατέβαλε ο ΟΑΕΔ τα 362 ευρώ του επιδόματος στους λογαριασμούς τους, αυτά «εξαφανίστηκαν» πριν τα αγγίξουν οι δικαιούχοι, προκειμένου να πληρωθούν τα χρέη που έχουν βεβαιωθεί στην εφορία.
Κάθε 10 του μηνός, οι εφορίες “βγαίνουν παγανιά” για κατασχέσεις για νέα ληξιπρόθεσμα χρέη. Υπολογίζεται πως εδώ και ένα χρόνο έχουν πέσει «θύματα» τέτοιων κατασχέσεων πάνω από 5.000 άνεργοι, ενώ τα τελευταία «κρούσματα» καταγράφηκαν στο Κορωπί και στο κέντρο της Αθήνας.
Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, η κατάσχεση έγινε για μικροποσά κάτω από 1.500 ευρώ, τα οποία όμως οι άνεργοι οφειλέτες δεν είχαν να πληρώσουν.
Πότε ισχύει η “προστασία”
Με βάση το νόμο, ισχύει το ακατάσχετο για λογαριασμούς μισθοδοσίας ή συνταξιοδότησης για ποσό έως 1.000 ευρώ. Ούτε οι τράπεζες ούτε το Δημόσιο έχει το δικαίωμα να παρέμβει, παρά μόνο για το τμήμα που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ.
Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που τράπεζες και εφορίες εκμεταλλεύονται την ελλιπή πληροφόρηση των πολιτών.
Όπως συνέβη στη συγκεκριμένη περίπτωση αλλά και σε δεκάδες άλλες, που επιβεβαιώνονται από τον Συνήγορο του Πολίτη, ο συγκεκριμένος λογαριασμός δεν είχε δηλωθεί ως λογαριασμός μισθοδοσίας.
Παρά το γεγονός ότι η κατάθεση είχε γίνει από τον ΟΑΕΔ, τράπεζα και εφορία προχώρησαν στην δέσμευσή του ποσού, επειδή αν ο συγκεκριμένος τραπεζικός λογαριασμός δεν είχε δηλωθεί ως μισθοδοσίας, δεν ισχύει το ακατάσχετο των 1.000 ευρώ από μισθούς και συντάξεις.
Παρότι όμως κάθε δικαστικό τμήμα εφαρμόζει «τα δικά του», λόγω των άνωθεν πιέσεων για συνεχώς μεγαλύτερες εισπράξεις φόρων, τουλάχιστον στην περίπτωση της Αθήνας η εφορία δέχτηκε εκ των υστέρων τα δικαιολογητικά και τις δηλώσεις του δικαιούχου και -σύμφωνα με πληροφορίες- του επέστρεψε τα λεφτά του επιδόματος που είχε κατατεθεί από τον ΟΑΕΔ στην τράπεζα.
Οικογενειακά δράματα
Στην παρακράτηση από μισθούς, συντάξεις, επιδόματα ανεργίας, ακόμη και διατροφές, για δόσεις δανείων ή άλλων οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, προχωρούν σχεδόν όλες οι τράπεζες, και το φαινόμενο έχει ενταθεί.
Για παράδειγμα στο Βόλο καταγράφηκε περίπτωση άνεργου, πατέρα δύο παιδιών, που είδε το επίδομα του ΟΑΕΔ να «ψαλιδίζεται».
Σε άλλη περίπτωση, δημόσιος υπάλληλος που πήρε αναδρομικά συντάξεις ύψους 20.000 ευρώ, δεν πρόλαβε καν να δει το «χρώμα» του χρήματος, καθώς η τράπεζά του τού παρακράτησε όλο το ποσό!
Το ίδιο συνέβη και με την περίπτωση ενός νέου, που εντάχθηκε στο πρόγραμμα Νέων Αγροτών, αλλά ποτέ δεν έλαβε τα χρήματα της επιδότησης, διότι παρακρατήθηκαν λόγω οφειλών στο δημόσιο.
Εφορίες και ΙΚΑ κινούνται κατά των οφειλετών τους με δικόγραφα, τα οποία κοινοποιούν στις τράπεζες, για να προχωρήσουν αυτές στο μπλοκάρισμα των λογαριασμών των οφειλετών.
Οι εντολές που έχουν οι εφορίες και τα ασφαλιστικά ταμεία, είναι να εφαρμόζουν πολύ αυστηρά τον Κώδικα Είσπραξης Εσόδων, ειδικά σε περιπτώσεις μη συνεργάσιμων πολιτών, που αρνούνται κάθε συνεννόηση, ρύθμιση και συνεργασία με τις Αρχές στην πληρωμή των φόρων και των εισφορών.
«Κάνουμε κατασχέσεις εις χείρας τρίτων συνεχώς, αλλά οι οφειλέτες κάνουν ανακοπές. Αυτό βέβαια δεν τους βοηθάει, γιατί ξοδεύονται στους δικηγόρους και τελικά δεν κερδίζουν τίποτα. Μόνον οι δικηγόροι ωφελούνται», σημειώνει στέλεχος του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.
Οι ΔΟΥ πάλι έχουν εντολή να στέλνουν άμεσα ατομική ειδοποίηση από την πρώτη μέρα καθυστέρησης στο φορολογούμενο οφειλέτη. Με αυτή του υπενθυμίζουν ποια «αναγκαστικά» μέτρα προβλέπονται στις περιπτώσεις αυτές από τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).
Για τους επόμενους τρεις μήνες η Εφορία οφείλει να «βομβαρδίζει» τον οφειλέτη με την ίδια υπενθύμιση, καλώντας τον είτε να πληρώσει την οφειλή, είτε να σπεύσει στη ΔΟΥ, για να ζητήσει να μπει σε ρύθμιση πληρωμής του χρέους του.
Πότε… “μας παίρνει τα μέτρα” η εφορία
Από τη 10η μέρα του τέταρτου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής του φόρου ή της δόσης του, οι ΔΟΥ κινούνται πλέον στην εφαρμογή των μέτρων.
Αυτά περιλαμβάνουν μέτρα δεσμεύσεως ή κατασχέσεως περιουσιακών στοιχείων, είτε αυτά βρίσκονται στο όνομά του («εις χείρας του οφειλέτη»), είτε και όταν ακόμα ανήκουν σε άλλους (κατάσχεση «εις χείρας τρίτων»).
Συγκεκριμένα, προβλέπεται:
– Δέσμευση πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων, κινητών και ακινήτων: ακίνητα, καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς, μετοχές, αυτοκίνητα κλπ, που βρίσκονται στο όνομα του οφειλέτη, δεσμεύονται και δεν μπορούν να μεταβιβαστούν χωρίς το δημόσιο να εισπράξει πρώτα τα λεφτά του. Είναι το πρώτο μέτρο προστασίας που λαμβάνουν οι έφοροι, από φόβο μήπως κάποιος οφειλέτης ρευστοποιήσει ή μεταβιβάσει την περιουσία του σε άλλους, για να μη βρει το δημόσιο τίποτα να εισπράξει.
– Κατάσχεση «εις χείρας τρίτων», δηλαδή απαιτήσεων και εσόδων που δικαιούται ο οφειλέτης από άλλους. Για παράδειγμα, εφόσον διαταχθούν τα μέτρα, ο ενοικιαστής ενός ακινήτου καλείται να πληρώσει τα ενοίκια στο δημόσιο και όχι στο μισθωτή, εφόσον αυτός έχει χρέη από φόρους που δεν πληρώνει. Αντίστοιχα και επιχειρηματίες-προμηθευτές που περιμένουν να πληρωθούν από πελάτες τους, στερούνται τα λεφτά αυτά καθώς το κράτος τα αναζητεί απευθείας από αυτούς που τους τα οφείλουν. Η ΔΟΥ κάνει διασταυρώσεις με τα μισθωτήρια συμβόλαια, που της έχουν επιβληθεί.
– Κατασχέσεις γίνονται και στους μισθούς και τις συντάξεις. Ο νόμος προβλέπει κατάσχεση 25% επί του συνολικού μηνιαίου ποσού και εφόσον μόνο το ποσό υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ. Το ποσό που απομένει μετά δεν μπορεί να είναι μικρότερο από τα 1.000 ευρώ. Ακατάσχετο μένει θεωρητικά το 75% του μισθού ή της σύνταξης, ενώ το υπόλοιπο που αποδίδεται στο δικαιούχο δεν μπορεί να είναι λιγότερο από 1.000 ευρώ. Στην πράξη όμως η κατάσχεση μισθού δεν σταματά εκεί. Αν κάποιος έχει δεύτερο μισθό, σύνταξη ή άλλο εισόδημα, τότε και αυτά συνυπολογίζονται στα 1.000 ευρώ τα οποία πρέπει να του απομένουν για να ζει. Σε περίπτωση δηλαδή που κάποιος έχει μισθό 1.020 ευρώ αλλά εισπράττει και άλλα 340 μηνιαίως π.χ. από μια δεύτερη απασχόληση, τότε δεν χάνει μόνο 20 ευρώ από την πρώτη (για να του μείνουν τα 1.000) αλλά και τα 340 ευρώ από τη δεύτερη εργασία του.
– Για ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες που δεν πληρώνουν το δημόσιο, δίνονται εντολές για κατασχέσεις αμοιβών από τους πελάτες τους, πριν ακόμα τις πάρει ο οφειλέτης στα χέρια του. Στα ποσά που μπορούν επίσης να κατάσχονται, περιλαμβάνονται πάσης φύσεως άλλα εισοδήματα και έσοδα, που δικαιούται να εισπράξει ο οφειλέτης του δημοσίου από τρίτους. Ποινικές διώξεις για όλους, όσοι χρωστούν πάνω από 5.000 ευρώ, μαζί με τόκους.
– Κατασχέσεις ακινήτων με προγράμματα πλειστηριασμών από τις εφορίες. Εκτός από τη δέσμευση ή την κατάσχεση υπέρ του δημοσίου, οι ΔΟΥ μπορούν να βγάλουν «στο σφυρί» ακίνητα των οφειλετών, που έχουν ήδη κατασχεθεί (κυρίως επιχειρηματιών). Ωστόσο πρόκειται για τρομερά χρονοβόρα και γραφειοκρατική διαδικασία, που δύσκολα μπορεί να αποδώσει έσοδα, λόγω της κρίσεως στην κτηματαγορά, ενώ κοστίζει σημαντικά και στο ίδιο το δημόσιο (για δικαστικούς επιμελητές κλπ). Μπλοκάρισμα μεταβιβάσεων σε τρίτους ή και κατασχέσεις ακινήτων και αυτοκινήτων, για όσους χρωστούν άνω των 3.000 ευρώ. Για μεταβιβάσεις από γονείς προς παιδιά κτλ, εξετάζεται εάν προκύπτει δόλος, αλλά από αυτή τη βάση ξεκινάει πάντα ο έφορος.
Σημειώνεται ότι συμψηφισμοί ληξιπρόθεσμων οφειλών με τυχόν απαιτήσεις των οφειλετών κατά του Δημοσίου δεν γίνονται, εάν προκύπτει επιπλέον ποσό πληρωμής του κράτους προς τον ιδιώτη.
Όταν όμως ο φορολογούμενος ζητεί να πληρωθεί από το Δημόσιο και να παρακρατήσει αυτός τις οφειλές του Κράτους, ο συμψηφισμός δεν εφαρμόζεται.
Ο οφειλέτης μπορεί να τη γλιτώσει, αν προχωρήσει σε ρύθμιση της οφειλής του στην εφορία, που οδηγεί αυτόματα σε αναστολή της κατάσχεσης και εις χείρας τρίτων, ακόμη κι αν αυτή η διαδικασία έχει ξεκινήσει.
