Απλά ήθελα να πεθάνω»: Ο αγώνας του Ολυμπιονίκη Michael Phelps εναντίον της κατάθλιψης
Ο κορυφαίος κολυμβητής Michael Phelps, με τα περισσότερα Ολυμπιακά μετάλλια παγκοσμίως στο ενεργητικό του, μοιράζεται την προσωπική του ιστορία με την κατάθλιψη.
Απευθύνεται στην Αμερικάνικη Ολυμπιακή Επιτροπή αλλά και στο ευρύτερο κοινό, προσπαθώντας μέσω της προνομιακής θέσης του και βασισμένος στην προσωπική του εμπειρία να βοηθήσει νέους που βρίσκονται αντιμέτωποι με αυτή την ψυχική ασθένεια.
Ακολουθεί το παράδειγμα άλλων μεγάλων αθλητών που μίλησαν πρόσφατα και μοιράστηκαν τις ιστορίες τους σχετικά με τα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετώπισαν, όπως ο Kevin Love και ο DeMar DeRozan του ΝΒΑ, και οι κολυμβήτριες Ολυμπιακών αγώνων Missy Franklin και την Allison Schmitt.
Ο Phelps δηλώνει: «Έχω περάσει τουλάχιστον τρείς ή τέσσερις περιόδους βαριάς κατάθλιψης, που έβαλαν τη ζωή μου σε κίνδυνο. Η Αμερικανική Ολυμπιακή Επιτροπή δυστυχώς δεν έκανε τίποτα για να μας βοηθήσει στη μετάβασή μας μετά τους αγώνες. Πιστεύω ότι είναι λυπηρό και ατυχές. Είναι κάτι που προσπαθούμε ν’ αλλάξουμε τώρα».
Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012, ο Phelps λέει ότι ένιωθε αυτοκτονικός ‘κάνοντας την ελάχιστη προετοιμασία’ για αγώνες και ότι ήθελε ν’ απομακρυνθεί από το άθλημα. Για το 2014, που τον συνέλαβαν δεύτερη φορά για οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών, παραδέχτηκε: «Προσπαθούσα να ξεφύγω από κάτι. Ήθελα να πεθάνω. Απλά ήθελα να πεθάνω.»
«Εκείνη την περίοδο παίρναμε Ambien, γιατί ταξιδεύαμε σε όλο το κόσμο και θυμάμαι να ψάχνω και να βρίσκω μόνο ένα τελευταίο χάπι. Και ευτυχώς που είχα μόνο ένα… αυτή η σκέψη πραγματικά με τρομάζει.»
«ΔΕΝ ΕIΧΑ ΒΓΕΙ ΑΠO ΤΟ ΔΩΜAΤΙΟ ΜΟΥ ΓΙΑ 5 ΜEΡΕΣ. ΚΑΙ ΡΩΤΟYΣΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤO ΜΟΥ ΑΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΩ ΝΑ ΖΩ. ΗΞΕΡΑ ΟΤΙ ΕΙΜΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΑ ΑΛΛΑ ΑΙΣΘΑΝΟΜΟΥΝ Ο ΠΙΟ ΑΔΥΝΑΜΟΣ»
Σε αυτό το σημείο, ο Phelps ζήτησε βοήθεια, πηγαίνοντας σε μια κλινική αποτοξίνωσης στην Αριζόνα. Ελπίζει όμως, ότι η Αμερικάνικη Επιτροπή θα βοηθήσει μελλοντικούς αθλητές πριν φτάσουν σε αυτό το σημείο. Εκτιμάει ότι μέχρι και 90% των αθλητών περνούν κατάθλιψη μετά τους αγώνες.
«Εκπροσωπούμε τη χώρα μας. Αγωνιζόμαστε να κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε για να την κάνουμε περήφανη, κερδίζοντας μετάλλια και φορώντας τη σημαία και τα εθνικά μας χρώματα. Ήμουν μέσα σε μια φούσκα» λέει ο Phelps, για τη μεγάλη του αφοσίωση στον αθλητισμό. «Όταν επιστρέφουμε στην χώρα μας, λένε ‘Οκ, πάει και αυτό. Ποιος είναι ο επόμενος, ανερχόμενος αθλητής;’ Πιστεύω ότι είναι λυπηρό.»
Ο Phelps περιγράφει το μετα-Ολυμπιακό του ‘κενό’ λέγοντας: «Κάνεις ένα βήμα και απλά καταρρέεις.» Για τον ίδιο, το πρώτο παραπάτημα έγινε όταν τον συνέλαβαν πρώτη φορά, το 2004, για οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών. «Τότε, δεν καταλάβαινα γιατί έβαζα τον εαυτό μου σε τόσο ριψοκίνδυνες καταστάσεις με ναρκωτικά και αλκοόλ.»
ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ ΜΙΛΟΥΝ ΚΑΙΡΟ ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΤΑΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ.
«Δεν βρίσκεις νόημα σε τίποτα», λέει η σκιέρ Mikaela Shiffrin. «Το πιο δύσκολο από όλα στο να διαγωνίζεσαι για ένα Ολυμπιακό μετάλλιο είναι αυτή η απέραντη συναισθηματική πεδιάδα που συναντάς μετά τους αγώνες. Τι νόημα έχει η ζωή μου τώρα που τελείωσαν οι αγώνες; Κάπως έτσι αισθάνεσαι».
Οι Franklin και Schmitt μίλησαν δημόσια για τις περιπέτειες τους, με την Frankllin να δηλώνει ότι εμπνεύστηκε να μιλήσει αφού άκουσε τις ιστορίες των Schmitt και Phelps.
«Αισθάνομαι πολύ τυχερή που είχα τέτοιους ταλαντούχους αθλητές να μου δείξουν το δρόμο» λέει η Franklin, ονοματίζοντας τους. «Και οι δύο μίλησαν με μεγάλη ειλικρίνεια για το τι πέρασαν. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερο αυτό το μοίρασμα».
Το νέο πρόγραμμα Pivot της Αμερικάνικης Ολυμπιακής Eπιτροπής, στοχεύει να βοηθήσει αθλητές που συνταξιοδοτούνται από τον επαγγελματικό αθλητισμό, να βρουν άλλους τομείς ασχολίας και νέους στόχους καθώς αποσύρονται από το υψηλά ανταγωνιστικό περιβάλλον των αγώνων. Το πρόγραμμα ελπίζει να κάνει τους αθλητές να καταλάβουν ότι δεν είναι μόνοι τους, να τους δώσει την ευκαιρία να μιλήσουν με άλλους αθλητές που είναι στην ίδια φάση ζωής και να έχουν υποστήριξη για μελλοντικές επιτυχίες.
Ο Phelps, στα 32 του, παντρεμένος με δυο γιους, θυμάται πως μικρός είχε διαγνωστεί με ΔΕΠΥ και το πόσο δύσκολο ήταν να μαλώνει με την νοσοκόμα του σχολείου καθημερινά, για να μην πάρει το φάρμακο (Ritalin) που είχε συνταγογραφηθεί. «Και ως ενήλικας», είπε, «είναι δύσκολο να κλείσεις το διακόπτη της ανταγωνιστικότητας. Υπάρχουν ακόμα στιγμές που με καταβάλλουν. Κάποιες μέρες δεν είμαι ψυχολογικά καλά. Το συνειδητοποιώ πια και το αποδέχομαι. Καταλαβαίνω ότι είναι ένα κομμάτι του εαυτού μου».
«Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να κερδίζουν και άνθρωποι που δεν θέλουν να χάνουν. Εγώ πιστεύω ήμουν το δεύτερο. με ένοιαζε πόση προσπάθεια έπρεπε να καταβάλλω σε καθημερινές προπο γιατί ήξερα ότι στο τέλος θα μπορούσα να καταφέρω κάτι που οι άλλοι θεωρούσαν ακατόρθωτο. Είναι ο διακόπτης του ανταγωνισμού».
Όπως και άλλους νέους αθλητές, ο αθλητισμός βοήθησε τον Phelps να απομακρυνθεί από μια δυσάρεστη οικογενειακή κατάσταση. Οι γονείς του είχαν πάρει διαζύγιο και ο ίδιος δεν είχε καλή σχέση με τον πατέρα του.
«Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός να κολυμπάω με επιθετικότητα. Κολυμπούσα με μεγάλο θυμό, και ναι, πολύς θυμός υπήρχε λόγω της οικογενειακής κατάστασης που βίωνα… έπεφτε πολύ βρίσιμο κάτω από το νερό. Υπήρχαν στιγμές που έσπρωχνα τον τοίχο, είτε με πόνο είτε με θυμό και βλαστημούσα».
Μέσα από το ίδρυμα Michael Phelps Foundation, ο Phelps στοχεύει να προάγει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σωματική και τη ψυχική υγεία των νέων.
«Όλοι έχουμε καλές και άσχημες μέρες. Πρέπει να μπορούμε να μιλήσουμε ανοιχτά για τις δυσκολίες· αυτό είναι κάτι που προσωπικά με άλλαξε και με βοήθησε να έχω ένα καλύτερο, πιο ευτυχισμένο και υγιή τρόπο ζωής. Αν μπορέσω να σώσω μια ή δυο ζωές, μου αρκεί. Και αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο από το να κερδίζεις ένα χρυσό μετάλλιο».
Πηγή: www.washingtonpost.com – Επιμέλεια – Μετάφραση: Ρεβέκκα Τσοχαντάρη, MSc Ψυχολογία