Αποκάλυψη-σοκ: Το καρτέλ των κατασκευαστικών

του ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΥΣΟΥΛΟΥ

Φεβρουάριος 2013. To διήμερο 12 και 13 Φεβρουαρίου 2013 «Ράμπο» της Επιτροπής Ανταγωνισμού εισβάλλουν στα γραφεία της Τεχνικής Ολυμπιακής. Έχουν προηγηθεί σωρείες καταγγελιών για τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί ένα από τα πλέον σκληρά καρτέλ στη χώρα μας: εκείνο των κατασκευαστικών!

Μεταξύ των κατασχεμένων εγγράφων βρίσκουν και έναν πραγματικό «θησαυρό». Το ίδιο το ημερολόγιο του μεγαλοκατασκευαστή.

Απρίλιος 2018. Η «ΜΠΑΜ της Κυριακής» αποκαλύπτει τον -καλά κρυμμένο- «θησαυρό». Το υλικό που αποδεικνύει πως παιζόταν, εδώ και δεκαετίες, το «παιχνίδι» των δημοσίων έργων και των μεγάλων κατασκευών. Μια λεπτομερής ανάγνωση στα στοιχεία-ντοκουμέντα τα οποία δημοσιοποιούμε πείθει και τον πλέον αδαή πολίτη για τον τρόπο με τον οποίο μοιραζόταν το δημόσιο χρήμα: Οι μεγαλοκαρχαρίες των κατασκευαστικών μοίραζαν μεταξύ τους την πίτα. Σε αγαστή συνεργασία με την πολιτική ηγεσία της χώρας ποδηγετούσαν οποιαδήποτε έννοια ανταγωνισμού, ενεργώντας σαν ένα πολύ σκληρό καρτέλ στο οποίο επικρατούσε ένας συγκεκριμένος νόμος: Όποιος δεν πάει με τα νερά μας, τον διώχνουμε.

Για να αντιληφθείτε το μέγεθος του σκανδάλου, η οποία ουδέποτε αναδείχθηκε επαρκώς από τα ελληνικά ΜΜΕ (για μάλλον ευνόητους λόγους), στην υπόθεση των καρτέλ βάσει της έρευνας που έγινε εμπλέκονται 46 κατασκευαστικοί κολοσσοί και δύο εργοληπτικοί σύνδεσμοι από Ελλάδα και εξωτερικό.

Οι περισσότεροι «χοροστατούσαν» σε ένα πάρτι διαρκείας από το 1989 μέχρι και το 2016 στην υγεία των κορόιδων, δηλαδή του Έλληνα φορολογούμενου πολίτη. Πολλοί από αυτούς αγόρασαν εφημερίδες και κανάλια, άλλοι εξαγόραζαν συνειδήσεις. Γιατί, ως γνωστόν, όταν τρώνε δεν μιλάνε.

Ανώτατη δικαστική πηγή εξηγούσε στην «ΜΠΑΜ της Κυριακής» ότι σε περίπτωση που στη χώρα μας υπήρχε επαρκής έλεγχος, ίσως να γλυτώναμε ένα από τα τρία μνημόνια.

Σαν εγκληματική οργάνωση

Απόγευμα 2^ης Μαΐου 2012. Στις 4 το απόγευμα στα γραφεία της κατασκευαστικής J&P Άβαξ πραγματοποιείται σύσκεψη κορυφής. Μαζεύονται οι εκπρόσωποι των κολοσσών του κλάδου. Αντικείμενο της συζήτησης είναι το μεγάλο σιδηροδρομικό έργο υποδομής από τη Ροδοδάφνη μέχρι και τον Ψαθόπυργο, το οποίο περιλαμβάνει και τη σήραγγα της Παναγοπούλας. Συνολικό κόστος του έργου είναι 315 εκατομμύρια ευρώ. Η χρονική συγκυρία διόλου τυχαία, καθώς το έργο δημοπρατείται μετά από έναν μήνα. Τον Ιούνιο του 2012. Στο ημερολόγιο του Στέγγου καταγράφεται η «Παναγοπούλα» ως συνθηματικό. Το «παρών» δίνουν οι Γεώργιος Περδικάρης (εκπροσωπεί τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), Γ. Καψάσκης, Γ. Μεγκούλης, Γ. Σταματάκης, Π. Μαλαμίτσης και Τ. Καρεφιλλάκης.

Στις ίδιες χειρόγραφες σημειώσεις οι παρευρισκόμενοι ουσιαστικά στήνουν τον διαγωνισμό. Μοιράζουν ό,τι ποσοστά και καταγράφουν τις εταιρείες που θα αποχωρήσουν και με ποιο αντίτιμο!

Συγκεκριμένα, στο ημερολόγιο καταγράφεται ότι η κατασκευαστική εταιρεία Nemesis θα «αποχωρήσει όχι με κάτι συγκεκριμένο, απλώς με τη διαβεβαίωση ότι κάποια στιγμή κάτι θα πάρει!». Για την κατασκευαστική Αρχιρόδον αναφέρουν ότι απαιτεί μίνιμουμ 10%, ενώ για την FCC καταγράφεται ότι ζητεί ποσοστό 8% σε μελλοντικό αντικείμενο. Μάλιστα, αναφέρουν ότι σκοπεύει να παραιτηθεί και από έργο στο Δερβένι και ως «αποζημίωση 44 εκατ. ευρώ».

Μοιράζονται 246 εκατ. ευρώ!

Στη συνέχεια οι παρευρισκόμενοι στη σύσκεψη δεν διστάζουν να καταγράψουν στο ημερολόγιο του Στέγγου ότι, αν αφαιρεθεί το ποσό από τις κατασκευαστικές που αποχωρούν, τότε η υπόλοιπη πίτα του έργου που πρέπει να μοιράσουν είναι 246 εκατομμύρια ευρώ!

Ακολούθως μοιράζουν και τα ποσοστά: 65% θα πάρουν οι μεγάλοι και 35% οι μικροί. Ο Άκτωρ θα λάβει 31,4 εκατ. ευρώ, η J&P 26,8 εκατ. ευρώ, η ΤΕΡΝΑ 21,6 εκατ. ευρώ, η ΑΕΓΕΚ 3 εκατ. ευρώ, η Ιντρακάτ 41,6 εκατ. ευρώ ο Μοχλός 27,3 εκατ. ευρώ.

Οι εμπλεκόμενοι καταγράφουν και τον τρόπο με τον οποίο θα μοιραστούν τα υπεργολαβικά, ενώ αναφέρουν ότι υπέγραψαν και μεταξύ τους ιδιωτικά συμφωνητικά.

Τα συμφώνησαν και έγινε πράξη

Για την ιστορία, στις 27 Ιουνίου 2013 ανακοινώνεται στον ημερήσιο Τύπο και στο Διαδίκτυο ότι ο «διαγωνισμός» για το διαβόητο έργο ύψους 315 εκατ. ολοκληρώθηκε. Το ημερολόγιο του Στέγγου αποδεικνύεται προφητικό, καθώς ανάδοχος αναδεικνύεται η κοινοπραξία Άκτωρ Α.Τ.Ε. – J&P Άβαξ Α.Ε. – Ιντρακάτ, που έδωσε έκπτωση 3%.

Αποδεικνύεται λοιπόν περίτρανα ότι όλα όσα συμφωνήθηκαν στη μυστική συνάντηση της 2^ης Μαΐου 2012 πραγματοποιήθηκαν. Μια ακόμη άξια διαγωνιστική διαδικασία είχε ολοκληρωθεί…

Ο θησαυρός της Επιτροπής Ανταγωνισμού

Κατά τη διάρκεια της πολυετούς έρευνάς τους, τα μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού κατάφεραν να συλλέξουν στοιχεία για διαγωνισμούς μεγάλων δημοσίων έργων που έγιναν την προαναφερόμενη περίοδο. Μερικά από τα έργα για τα οποία δόθηκαν αρχικά στοιχεία είναι του ΟΣΕ, της Εγνατίας Οδού, της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων, του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, του Μετρό Αθηνών, του ΠΑΘΕ, των Παραχωρήσεων, των έργων υποδομών στον Αχελώο κ.λπ. Οι ελεγκτές κατέγραψαν:

– πώς γινόταν το μοίρασμα των έργων,

– τις συναντήσεις που έκαναν οι εκπρόσωποι των εταιρειών,

– πώς προσδιορίζονταν οι εκπτώσεις,

– πώς γινόταν η επιλογή του μειοδότη και πώς μια εταιρεία που ανήκε σε άλλη κοινοπραξία συμφωνούσε με την κοινοπραξία που κέρδισε τον διαγωνισμό να πάρει κάποιο άλλο έργο από αυτήν, προκειμένου να μη χτυπήσει «δυνατά» τον διαγωνισμό ή κάνει προσφυγές και καθυστερήσει την ανάθεση!

Η επεξεργασία και τεκμηρίωση των στοιχείων φτάνει μέχρι τις αρχές του 2015. Τότε, η Επιτροπή Ανταγωνισμού κρίνει ότι οι εταιρείες Τεχνική Ολυμπιακή-Μοχλός-Πόρτο Καρράς πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα επιείκειας και χορηγεί προσωρινή απαλλαγή από την ενδεχόμενη επιβολή προστίμων για την περίοδο μέχρι το 2005. Το ίδιο κάνει το 2016 για τις ίδιες εταιρείες, χορηγώντας απαλλαγή και για περιπτώσεις μετά το 2005.

Από την εταιρεία ΤΕΡΝΑ κλήθηκε ο διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Περιστέρης, ο αντιπρόεδρος Γιώργος Περδικάρης και ο αντιπρόεδρος Μιχάλης Γουρζής. Από την Ιντρακάτ κλήθηκε ο αντιπρόεδρος Πέτρος Σουρέτης, από την Άκτωρ κλήθηκαν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Δημήτρης Κούτρας, ο αντιπρόεδρος Τιμολέων Καρεφυλλάκης και ο διευθύνων σύμβουλος Δημήτρης Καλλιτσάντσης.

Από την ΑΕΓΕΚ κλήθηκαν ο Γιάννης Τριανταφύλλου, διευθύνων σύμβουλος την περίοδο 1983-2008, ο Γιάννης Μαρούλης, διευθύνων σύμβουλος την περίοδο 2008-2012, ο Θεόδωρος Μέγγουλης, μέλος διοικητικού συμβουλίου, και ο Μιχαήλ Σίμας, αντιπρόεδρος.

Από την J&P Άβαξ κλήθηκαν ο διευθύνων σύμβουλος Κωνσταντίνος Μιτζάλης και ο αναπληρωτής πρόεδρος Κωνσταντίνος Κουβαράς.

Από τη ΒΙΟΤΕΡ κλήθηκε ο διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Μαυροσκότης, από την Archirodon ο διευθύνων σύμβουλος Ν. Νικολαΐδης, από την ΑΦΟΙ Ιακώβου ο οικονομικός διευθυντής Α. Ιακώβου, από την FCC o Aθ. Νότας, από την Alpine Bau ο Α. Πολυζώης, από τη Siemens AG o Daniel Mayer-Veit, από τη γαλλική Vinci ο Hadi Hannouche και από τη Hochtief PPP Solutions o Oliver Wagner.

Επίσης, κλήθηκαν στελέχη της Ατέρμων, των ιταλικών Todini Tadei, Impressa, Rizzani, Maire Technimont και της γαλλικής Alstom Transport.

Συνολικά, στην υπόθεση του καρτέλ βάσει της εισήγησης της Επιτροπής Ανταγωνισμού εμπλέκονται συνολικά 46 εταιρείες και δύο εργοληπτικοί σύνδεσμοι. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι εταιρείες ΕΛΛΑΚΤΩΡ, J&P ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΕΓΕΚ, ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ και INTRACOM συμμετείχαν, με διαφορετικό χρόνο έναρξης η κάθε μία, σε καρτελική σύμπραξη για τη χειραγώγηση διαγωνισμών δημόσιων έργων, η οποία διήρκεσε για μακρό χρονικό διάστημα (1989 έως 2016). Με βάση την ίδια εισήγηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, συμμετοχή στις συνεννοήσεις είχαν κατά περιόδους και εταιρείες των ομίλων FCC, VINCI, HOCHTIEF και SIEMENS, καθώς και οι εταιρείες ΒΙΟΤΕΡ, ΕΚΤΕΡ, ΘΕΜΕΛΗ, ΘΕΜΕΛΙΟΔΟΜΗ, ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ALSTOM TRANSPORT, IACOVOU BROTHERS, ARCHIRODON CONSTRUCTION, SALINI, SELI, ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, ΕΡΕΤΒΟ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ, NEMESIS, VAN OORD, TADEI, IMPRESSA, RIZZANI και MAIRE TECNIMONT.