Αν νομίζετε ότι τα όσα συμβαίνουν στο ταπεινό ελληνικό MasterChef είναι υπερβολικά, ότι ο Μποτρίνι παραφέρεται και ότι ο Γκόρντον Ράμσεϊ είναι αγενής και απότομος, έχετε δίκιο.
Φαίνεται, όμως, ότι όλα αυτά δεν είναι αποσπασματικά φαινόμενα στον θαυμαστό κόσμο της υψηλής -ή και λιγότερο υψηλής- γαστρονομίας. Εκεί που οι γευστικές υπερβάσεις συναντούν τα υπέρ-Εγώ και λίγο αλάτι παραπάνω μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Κυριολεκτικά όμως….
Όσο εδώ περιμένουμε το επόμενο MasterChef, στη Γαλλία παίζεται ένα -πρωτοσέλιδο- δράμα. Ο Μαρκ Βεϊρά, σεφ του εστιατορίου La Maison des Bois, έχασε το τρίτο αστέρι Μισελέν, το οποίο είχε πάρει μόλις πέρυσι, επειδή όπως λέει ο ίδιος, ο επιθεωρητής του περίφημου καταλόγου μπέρδεψε ένα τυρί με ένα άλλο. Αν είχε συμβεί στην κουζίνα μας, κανείς δεν θα είχε πάρει χαμπάρι. Τι γκούντα, τι έμενταλ… Στην κουζίνα του Βϊερά, όμως, η διαφορά μεταξύ του γαλλικού ρεμπλοσόν και του αγγλικού τσένταρ, αποτέλεσε casus belli ανάμεσα στον σεφ και τη Μισελέν, οι οποίοι τώρα, μετά από μήνυση του σεφ, θα τα πουν τέλη Νοεμβρίου στα γαλλικά δικαστήρια.
Το γαλλικό ρεμπλοσόν και το αγγλικό τσένταρ αποτέλεσαν την αφορμή για να ξεκινήσει μια μάχη ισχύος μέχρις εσχάτων…
«Έχω χάσει την τιμή μου. Η ομάδα μου κλαίει. Με πήραν ένα απόγευμα, χωρίς προειδοποίηση και μου είπαν ‘αυτό είναι, τελείωσες’», είπε ο Βεϊρά στο Inter radio πριν από λίγες μέρες, αιτιολογώντας την απόφασή του να τραβήξει το σχοινί.
Η μοιραία επίσκεψη του επιθεωρητή της Μισελέν έγινε στο εστιατόριο του Βεϊρά -το οποίο βρίσκεται στις γαλλικές Άλπεις, τον Ιανουάριο.
Το εστιατόριο του Βεϊρά, βρίσκεται κυριολεκτικά στο πουθενά, στις γαλλικές Άλπεις και προσφέρει δύο ειδών μενού: Το Starry Celebration, που προσφέρεται για μεσημεριανό ή δείπνο και κοστίζει 395 ευρώ/άτομο χωρίς ποτά φυσικά, και το Woodland Symphony, αποκλειστικά για μεσημεριανό, που κοστίζει 295 ευρώ/άτομο, επίσης χωρίς ποτά.
Ο επιθεωρητής ήθελε να δοκιμάσει το σουφλέ τυριών. Το έφαγε και έφυγε. Όμως, κατάλαβε ότι αντί για το σωστό μείγμα τυριών –τα γαλλικά ρεμπλοσόν, μποφόρ και τομ-, το σουφλέ του είχε κίτρινο τσένταρ. «Είχα βάλει μέσα σαφράν και αυτός ο ‘κύριος’ νόμιζε ότι έτρωγε τσένταρ, επειδή είναι κίτρινο. Αυτό λέγεται γνώση; Αυτό είναι τρέλα», είπε ο Βεϊρά, ο οποίος έγινε ο πρώτος σεφ στην ιστορία που πήρε ένα αστέρι και το έχασε μόλις ένα χρόνο αργότερα.
Στους έξι μήνες που μεσολάβησαν, ο Βεϊρά έχει σηκώσει τη Γαλλία στο πόδι. Πριν από λίγες εβδομάδες μίλησε στο περιοδικό Le Point, με λεπτομέρειες για το κακό που τον βρήκε.
Έχει κατάθλιψη, έχει μαύρες σκέψεις, δεν κοιμάται και δεν τρώει, κλαίει σαν να πέθαναν οι γονείς του και οραματίζεται τα χειρότερα, είπε. Η Μισελέν δεν θα μπορέσει ποτέ να επανορθώσει το κακό που του έκανε, είπε. «Είναι όλοι τους ανίκανοι», είπε και βέβαια όλη αυτή η ιστορία δεν είναι για το φαγητό, αλλά για την ισχύ. Τόσο ενός παντοδύναμου «αστεράτου» σεφ, όσο και των επιθεωρητών της Μισελέν, οι οποίοι πηγαίνουν στα εστιατόρια ακάλεστοι και χωρίς να αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους και μπορούν να σε απογειώσουν ή να καταστρέψουν τη φήμη σου για πάντα…
Α, ναι. Και για τα χρήματα. Τα μενού στο εστιατόριο του Βεϊρά είναι φιξ και κοστίζουν από 300-400 ευρώ. Το άτομο. Χωρίς τα ποτά. Και είναι γεμάτο μεσημέρι-βράδυ, παρότι βρίσκεται στη μέση του πουθενά, σε μια πλαγιά των Άλπεων.
Ο περίφημος οδηγός, η βίβλος της υψηλής γαστρονομίας, μπορεί να σε απογειώσει ή να καταστρέψει για πάντα τη φήμη σου.
Κανείς δεν βγαίνει ποτέ από τον οδηγό. Όχι ζωντανός τουλάχιστον.
Ο Βεϊρά αποφάσισε ότι αφού δεν μπορεί να έχει τρία αστέρια, δεν θέλει κανένα. «Κανείς δεν παίρνει το τρίτο αστέρι του Μαρκ Βεϊρά», είπε, χρησιμοποιώντας για τον εαυτό του το τρίτο πρόσωπο της μεγαλοπρέπειας. «Δεν έχουν αρκετή δημοσιότητα και χρησιμοποιούν το Μαρκ Βεϊρά για να την αποκτήσουν», συμπλήρωσε (ξανά στο τρίτο πρόσωπο).
Το πρόβλημα είναι ότι ο οδηγός της Μισελέν είναι κάτι σαν το Hotel California: You can check out any time you like, but yοu can never leave… Άπαξ και μπεις στον οδηγό, δεν βγαίνεις ποτέ. Για να βγεις, πρέπει ή να αλλάξεις εντελώς το μενού σου, να αλλάξεις όνομα στο εστιατόριο, ή απλώς να κλείσεις.
Ο Βεϊρά δεν είναι ο μόνος που το προσπαθεί, αλλά κανείς δεν το έχει πετύχει. «Τα αστέρια της Μισελέν είναι σαν τα likes στο Facebook. Σου παίρνουν τα μυαλά», είπε ένας Ισπανός σεφ. «Παίρνεις ένα και μετά τσαντίζεσαι που δεν παίρνεις κι άλλα».
Η διαφορά είναι ότι από το Facebook μπορείς να βγεις όποτε θες. Από τη Μισελέν όχι. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να μην σε νοιάζει. Κάτι που φαίνεται ότι δεν είναι απλό. Κι αυτό έχει καταδειχθεί τα τελευταία χρόνια από τις αυτοκτονίες κορυφαίων σεφ:
Ο Μπερνάρ Λουαζό αυτοκτόνησε επειδή ένα δημοσίευμα υπονόησε ότι ίσως έχανε το τρίτο του αστέρι…
Ο Γάλλος σεφ Μπερνάρ Λουαζό αυτοκτόνησε (αυτοπυροβολήθηκε) το 2003, όταν μια εφημερίδα υπονόησε σε άρθρο της ότι το εστιατόριό του θα έχανε το τρίτο του αστέρι. Και ο Μπενουά Βιολιέ επίσης αυτοκτόνησε, με το κυνηγετικό του όπλο, το 2016, λίγο πριν την έκδοση του ετήσιου οδηγού Μισελέν στη Γαλλία. Λίγο νωρίτερα είχε ονομαστεί ο καλύτερος σεφ του κόσμου από το περίφημο La Liste.
Φοβόταν ότι στον επερχόμενο οδηγό δεν θα τα πήγαινε εξίσου καλά….
Είναι δύσκολο να είσαι στην κορυφή. Ακόμα δυσκολότερο να έχεις την αγωνία να μην πέσεις από αυτήν.