Battle of Ideas: Ποιο είναι το μέλλον της καλλιτεχνικής ελευθερίας;

Η Ελληνοαμερικανική Ένωση και το Hellenic American College (HAEC) σε συνεργασία με το Institute of Ideas του Λονδίνου παρουσιάζουν την Δευτέρα 7 Νοεμβρίου στις 19:30 την, ανοικτή για το κοινό, συζήτηση με τίτλο What’s the future for artistic freedom? Η εκδήλωση πραγματοποιείται στην αγγλική γλώσσα.

Η ελευθερία της έκφρασης είναι ένδειξη μιας ελεύθερης κοινωνίας. Οι περιορισμοί στην καλλιτεχνική έκφραση και οι απόπειρες αστυνόμευσης της οπτικής κουλτούρας, από την τέχνη μέχρι τη διαφήμιση, υπονομεύουν τόσο την ελευθερία του καλλιτέχνη όσο και το δικαίωμα του κοινού να ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια. Ωστόσο, απόπειρες «προστασίας» του κοινού από τις τυχόν επιβλαβείς εικόνες παραμένουν συνηθισμένο φαινόμενο και δεν προέρχονται μόνο από το κράτος ή τα συντηρητικά στοιχεία της κοινωνίας. Γίνονται και στο όνομα του πολέμου ενάντια στον σεξισμό, στον ρατσισμό και γενικότερα της ευθιξίας.

Στην Ελλάδα, η πλειονότητα των περιπτώσεων λογοκρισίας εξακολουθούν να έχουν παραδοσιακή μορφή: Το 2007 η αστυνομία κατάσχεσε για λόγους «προσβολής δημοσίας αιδούς και εθνικών συμβόλων» ένα video installation της καλλιτέχνιδος Εύας Στεφανή, στο όποιο τον εθνικό ύμνο συνόδευε η προβολή πορνογραφικών εικόνων, ενώ συνέλαβε και τον γενικό διευθυντή του φεστιβάλ. Το 2012, οπαδοί της Χρυσής Αυγής και μέλη θρησκευτικών ομάδων εμπόδισαν την πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης Corpus Christi, στην οποία παρουσιάζονται ως ομοφυλόφιλοι ο Ιησούς και οι Απόστολοί του. Το 2015, η προβολή, σε δημόσιο κτίριο στην Αθήνα, γυμνών φωτογραφιών από τον Βέλγο καλλιτέχνη Kris Verdonck διακόπηκε μετά από καταγγελία ενός και μόνου ιερέα. Παρ ‘όλα αυτά, έχει προκύψει πλέον και η λογοκρισία από πιο «φιλελεύθερες» αφορμές. Φέτος, η διαφήμιση του Jumbo «Χτύπα σαν άντρας» τροποποιήθηκε μετά από ισχυρισμούς ότι νομιμοποιούσε την βία κατά των γυναικών. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, λογοκρίνονται διαφημίσεις για λόγους φυσικής και ψυχικής υγείας, με τη Νορβηγία και την Ισπανία να θέτουν περιορισμούς για τις διαφημίσεις παχυντικών τροφίμων, ενώ ο δήμαρχος του Λονδίνου Sadiq Khan απαγόρευσε τις “body shaming” διαφημίσεις με αφορμή την αμφιλεγόμενη καμπάνια «Εσύ έχεις σώμα για παραλία;» του Protein World.

Υπάγεται η διαφήμιση στην ελευθερία του λόγου ή θα έπρεπε να την κρίνουμε διαφορετικά; Υπάρχουν επιχειρήματα για την λογοκρισία των καλλιτεχνών ή για ρύθμιση των εικόνων και των ιδεών στις οποίες επιτρέπεται να εκτίθεται το κοινό;