PLUS
Τους τελευταίους 12 μήνες σημειώθηκαν μια σειρά από αποτυχίες για τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και γενικότερα για τη Δύση. Αν και καμία προς το παρόν δεν αποδείχθηκε καταστροφική, η μεταβολή στην ισορροπία των δυνάμεων που ξεφεύγει από τις κυριαρχούμενες μέχρι σήμερα ΗΠΑ, είναι πλέον γεγονός.
Σε πολλά μέτωπα, ο άνεμος πνέει σε λάθος κατεύθυνση για τα δυτικά συμφέροντα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC. Δείτε γιατί η Δύση βγήκε χαμένη τη χρονιά που φεύγει και ποια οφέλη θα μπορούσαν να προκύψουν.
Ουκρανία
Παρά τις κάποιες πρόσφατες επιτυχίες στη Μαύρη Θάλασσα, ο πόλεμος δεν εξελίσσεται θετικά για την Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι, κατ’ επέκταση, ότι δεν πάνε καλά για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, που έχουν χρηματοδοτήσει την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας και την οικονομία της με δεκάδες εκατομμύρια δολάρια.
Πέρυσι, σαν σήμερα, οι ελπίδες ήταν μεγάλες στο ΝΑΤΟ ότι, εφοδιάζοντας με σύγχρονο εξοπλισμό τον ουκρανικό στρατό και με εντατική εκπαίδευση των στρατιωτών από τις δυτικές χώρες, οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να αποκτήσουν το πλεονέκτημα ώστε απωθήσει τους Ρώσους από μεγάλο μέρος των εδαφών που είχαν καταλάβει. Αυτό ωστόσο δεν συνέβη και αυτό λόγω κακού timing. Οι χώρες του ΝΑΤΟ άργησαν να αποφασίσουν εάν θα έστελναν σύγχρονα τανκς όπως το Challenger 2 και το Leopard 2 της Γερμανίας. Τελικά, η Δύση παρέδωσε τα τανκς, ωστόσο όταν όλα ήταν έτοιμα για να αναπτυχθούν τα τανκς στο πεδίο της μάχης τον περασμένο Ιούνιο, οι Ρώσοι διοικητές γνώριζαν ήδη τα σχέδια των Ουκρανών.
Όλο εκείνο το διάστημα που οι ουκρανικές ταξιαρχίες εκπαιδεύονταν στη Βρετανία και αλλού κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, και ενώ τα τανκς μεταφέρονταν ανατολικά προς το μέτωπο, η Ρωσία κατασκεύαζε τις μεγαλύτερες, πιο εκτεταμένες γραμμές αμυντικών οχυρώσεων στη σύγχρονη ιστορία. Έτσι, η πολύκροτη αντεπίθεση της Ουκρανίας απέτυχε.
Για την Ουκρανία και τη Δύση, όλα πηγαίνουν σχεδόν προς τη λάθος κατεύθυνση. Η Ουκρανία έχει σοβαρή έλλειψη πυρομαχικών και στρατιωτών. Το Κογκρέσο αναστέλλει τις προσπάθειες του Λευκού Οίκου να προωθήσει ένα πακέτο στρατιωτικής υποστήριξης 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η Ουγγαρία αναστέλλει επίσης το πακέτο βοήθειας των 50 δισ. ευρώ της ΕΕ. Όμως οι ουκρανικές δυνάμεις πρέπει ήδη να περάσουν στην άμυνα. Προφανώς, αυτή η κατάσταση είναι βαθιά απογοητευτική για την Ουκρανία, η οποία ήλπιζε να είχε ανατρέψει μέχρι τώρα το ρεύμα του πολέμου προς όφελός της. Αλλά γιατί έχει σημασία για τη Δύση; Διότι ο Πρόεδρος Πούτιν, ο οποίος διέταξε προσωπικά αυτήν την εισβολή πριν από σχεδόν δύο χρόνια, χρειάζεται μόνο να κρατήσει το έδαφος που έχει καταλάβει (περίπου το 18% της Ουκρανίας) για να κηρύξει τη νίκη της Ρωσίας.
Την ίδια ώρα, τα κράτη της Βαλτικής – Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, όλα μέλη του ΝΑΤΟ – είναι πεπεισμένα ότι εάν ο Πούτιν καταφέρει να πετύχει στην Ουκρανία, τότε θα έρθει και για αυτούς η σειρά μέσα σε πέντε χρόνια.
Βλαντιμίρ Πούτιν
Ο Ρώσος πρόεδρος είναι καταζητούμενος. Θεωρητικά. Τον Μάρτιο του 2023, κατηγορήθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης, για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά παιδιών της Ουκρανίας.
Η Δύση ήλπιζε ότι αυτό θα τον έκανε διεθνή παρία και θα τον κρατούσε στη χώρα του, χωρίς να μπορεί να ταξιδέψει υπό το φόβο σύλληψης και απέλασης στη Χάγη. Αυτό όμως δε συνέβη.
Από τότε, ο Πούτιν έχει ταξιδέψει στο Κιργιστάν, την Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, δεχόμενος κάθε φορά υποδοχή στο κόκκινο χαλί. Έχει επίσης λάβει μέρος ουσιαστικά στη Σύνοδο Κορυφής των BRICS στη Νότια Αφρική.
Οι συνεχείς κυρώσειςτης ΕΕ υποτίθεται ότι θα γονάτιζαν τη ρωσική οικονομία, αναγκάζοντας τον Πούτιν να ανατρέψει την εισβολή του. Ωστόσο, η Ρωσία έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτική σε αυτές τις κυρώσεις προμηθεύοντας πολλά από τα προϊόντα της μέσω άλλων χωρών όπως η Κίνα και το Καζακστάν.
Είναι αλήθεια ότι η Δύση έχει απογαλακτιστεί σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αλλά η Μόσχα βρήκε άλλους πρόθυμους πελάτες, αν και σε μειωμένη τιμή.
Γεγονός είναι ότι ενώ η βάναυση εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία είναι απεχθής για τα δυτικά έθνη, δεν είναι σε μεγάλο βαθμό για τον υπόλοιπο κόσμο. Πολλά έθνη βλέπουν αυτόν τον πόλεμο ως πρόβλημα της Ευρώπης, με ορισμένα κράτη να ρίχνουν την ευθύνη στο ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι εκείνο προκάλεσε ουσιαστικά τη Ρωσία.
Λωρίδα της Γάζας
Ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς ήταν σαφώς καταστροφικός για όλους τους πολίτες της Γάζας και για όσους Ισραηλινούς επλήγησαν από τη δολοφονική επιδρομή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Ήταν επίσης άσχημο γεγονός και για τη Δύση καθώς κατάφερε να αποσπάσει την προσοχή από την Ουκρανία. Τα αμερικανικά πυρομαχικά δίνονται πλέον υπέρ του Ισραήλ και όχι της Ουκρανίας.
Αλλά πάνω από όλα, στα μάτια πολλών μουσουλμάνων και άλλων σε όλο τον κόσμο, έκανε τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο να φαίνονται συνένοχοι στην καταστροφή της Γάζας προστατεύοντας το Ισραήλ στον ΟΗΕ.
Ο πόλεμος έχει ήδη επεκταθεί στη νότια Ερυθρά Θάλασσα, όπου οι Χούθι που υποστηρίζονται από το Ιράν εκτοξεύουν εκρηκτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους σε πλοία, ανεβάζοντας τις τιμές των εμπορευμάτων καθώς οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες του κόσμου αναγκάζονται να αλλάξουν πορεία και να κατευθυνθούν προς τη νότια Αφρική.
Ιράν
Το Ιράν κατηγορείται ότι ανέπτυξε μυστικά πυρηνικό όπλο, κάτι που αρνείται. Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες της Δύσης, απέχει πολύ από το να απομονωθεί, αφού έχει επεκτείνει τα στρατιωτικά του πλοκάμια στο Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο, την Υεμένη και τη Γάζα μέσω πολιτοφυλάκων που χρηματοδοτεί, εκπαιδεύει και εξοπλίζει.
Φέτος, το είδαμε να αποκτά μια ολοένα και στενότερη συμμαχία με τη Μόσχα, στην οποία παρέχει μια φαινομενικά ανεξάντλητη προμήθεια drones. Χαρακτηρισμένο ως εχθρική απειλή από πολλά δυτικά έθνη, το Ιράν έχει ωφεληθεί από τον πόλεμο της Γάζας τοποθετώντας τον εαυτό του στη Μέση Ανατολή ως υπέρμαχο της παλαιστινιακής υπόθεσης.
Σαχέλ της Αφρικής
Μία προς μία, οι χώρες της περιοχής Σαχέλ της Δυτικής Αφρικής έχουν υποκύψει σε στρατιωτικά πραξικοπήματα.
Οι πρώην γαλλικές αποικίες του Μάλι, της Μπουρκίνα Φάσο και της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας είχαν ήδη στραφεί εναντίον των Ευρωπαίων όταν τον περασμένο Ιούλιο, ένα ακόμη πραξικόπημα είδε την εκδίωξη ενός φιλοδυτικού προέδρου στον Νίγηρα.
Τα τελευταία γαλλικά στρατεύματα έχουν πλέον εγκαταλείψει τη χώρα, αν και 600 στρατιώτες των ΗΠΑ παραμένουν εκεί.
Εν τω μεταξύ, η Νότια Αφρική, που κάποτε θεωρούνταν δυτικός σύμμαχος, διεξάγει κοινές ναυτικές ασκήσεις με ρωσικά και κινεζικά πολεμικά πλοία.
Βόρεια Κορέα
Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας υποτίθεται ότι βρίσκεται υπό αυστηρές διεθνείς κυρώσεις λόγω των απαγορευμένων πυρηνικών όπλων και του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων της.
Ωστόσο, φέτος, έχει συνάψει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, με τον ηγέτη της Κιμ Γιονγκ Ουν να επισκέπτεται έναν ρωσικό διαστημικό σταθμό, και να στέλνει ένα εκατομμύριο βλήματα πυροβολικού στις ρωσικές δυνάμεις που πολεμούν στην Ουκρανία.
Η Βόρεια Κορέα έχει προχωρήσει σε αρκετές δοκιμαστικές εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων οι οποίοι πλέον πιστεύεται ότι μπορούν να φτάσουν στα περισσότερα μέρη των ηπειρωτικών ΗΠΑ.
Κίνα
Σε κάποιο βαθμό, το 2023 σημειώθηκε πρόοδος στις σχέσεις Πεκίνου και Ουάσιγκτον. Ωστόσο, η Κίνα δεν έχει δείξει κανένα σημάδι υποχώρησης στις διεκδικήσεις της για το μεγαλύτερο μέρος της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, εκδίδοντας έναν νέο «τυποποιημένο» χάρτη που επεκτείνει τις αξιώσεις της σχεδόν μέχρι τις ακτές αρκετών χωρών της Ασίας-Ειρηνικού.
Ούτε έχει παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της επί της Ταϊβάν, την οποία έχει δεσμευθεί να «πάρει πίσω», ακόμα και με τη βία αν χρειαστεί.
Υπάρχουν αχτίδες αισιοδοξίας;
Σε αυτό το ζοφερό σκηνικό για τη Δύση, είναι ίσως δύσκολο να δει κανείς μερικές αχτίδες αισιοδοξίας. Αλλά το θετικό για εκείνη είναι ότι η συμμαχία του ΝΑΤΟ έχει ξεκάθαρα ξαναβρεί τον αμυντικό της σκοπό, γαλβανισμένο από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η δυτική ομοφωνία που υπάρχει μέχρι τώρα έχει εκπλήξει πολλούς, αν και τώρα αρχίζουν να εμφανίζονται κάποιες ρωγμές.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα περιθώρια βελτίωσης ιδίως στο θέμα της Μέσης Ανατολής. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην τρομακτική κλίμακα των γεγονότων που έχουν εκτυλιχτεί και στις δύο πλευρές των συνόρων Γάζας-Ισραήλ.
Πριν από της επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, η αναζήτηση λύσης στο ζήτημα ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους είχε σε μεγάλο βαθμό εγκαταλειφθεί. Στις συνομιλίες του Ισραήλ με τους Παλαιστίνιους είχε εισχωρήσει μια κάποια αυταρέσκεια ότι αυτό ήταν ένα πρόβλημα που μπορούσε να αντιμετωπιστεί με κάποιο τρόπο μέσω μέτρων ασφαλείας, χωρίς να χρειάζεται να κάνουν σοβαρές κινήσεις για να τους προσφέρουν ένα δικό τους κράτος. Αυτή η φόρμουλα αποδείχθηκε ότι ήταν μοιραία ελαττωματική. Ο ένας παγκόσμιος ηγέτης μετά τον άλλο έχει διακηρύξει ότι οι Ισραηλινοί δεν θα μπορούν να ζήσουν με την ειρήνη και την ασφάλεια που τους αξίζει, εκτός εάν οι Παλαιστίνιοι μπορούν να κάνουν το ίδιο.
Η εύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης σε ένα πρόβλημα που εκτείνεται πίσω στην ιστορία θα είναι απίστευτα δύσκολη και θα περιλαμβάνει τελικά επώδυνους συμβιβασμούς και θυσίες και από τις δύο πλευρές, εάν πρόκειται να πετύχει. Αλλά τώρα επιτέλους, έχει την προσοχή του κόσμου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πόλεμος Ουκρανία: Το Κίεβο και η Μόσχα αλληλοκατηγορούνται για επιθέσεις τις πρώτες ώρες του 2024
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 2023: Όταν η φρίκη του πολέμου γίνεται συνήθεια
