Μπαίνει τέλος στο Κυπριακό;

Για τις πρόσφατες ραγδαίες εξελίξεις στο Κυπριακό και όσα προβλέπονται στο Κοινό Ανακοινωθέν με το οποίο ξανάρχισε ο διάλογος μίλησε στο διάγγελμά του ο Νίκος Αναστασιάδης, εκφράζοντας την ελπίδα να “δωθεί οριστικό τέλος στην επικρατούσα απαράδεκτη κατάσταση”.
“Tο άλυτο του Κυπριακού, που για σαράντα τόσα χρόνια κρατά διαιρεμένη την πατρίδα και το λαό μας, είναι το ύψιστο των προβλημάτων που απασχόλησε και απασχολεί την παλαιότερη, τη νεότερη γενιά και αν συνεχίσει το σημερινό στάτους κβο θα επηρεάσει δραματικά το μέλλον και των επερχoμένων γενεών” είπε ξεκινώντας την ομιλία του ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και περιέργραψε τις ενέργειες που έγιναν το περασμένο διάστημα μέχρι να καταλήξουμε στο Κοινό Ανακοινωθέν, κάνοντας λόγο για επίπονες προσπάθειες έξι μηνών.
“Ένα Ανακοινωθέν, το οποίο, χωρίς να παραγνωρίζει τις ανησυχίες της άλλης πλευράς, ικανοποιεί και τις δικές μας επιδιώξεις και ευαισθησίες. Οφείλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής και να ομολογήσω πως στη επίτευξη του πιο πάνω στόχου συνέβαλαν σημαντικά οι πολιτικοί αρχηγοί και το Εθνικό Συμβούλιο, τους οποίους και ευχαριστώ στην ολότητα τους, καθώς, μέσω ακόμη και των διαφωνιών που προέταξαν, συνέβαλαν στο να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία αξιώσεις της άλλης πλευράς που δεν μας έβρισκαν σύμφωνους” τόνισε εκφράζοντας μεταξύ άλλων τις  θερμές ευχαριστίες του στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία παρείχε την πλήρη στήριξη της, αλλά και στις φίλες χώρες “με επιρροή στα κέντρα λήψης αποφάσεων που έχουν λόγο και ρόλο στο κυπριακό πρόβλημα”.
“Γνωρίζω πως πολιτικές δυνάμεις που είχαν διαφωνήσει, είτε με τη διαδικασία είτε τη μεθοδολογία, εξακολουθούν να διατηρούν τις απόψεις τους. Εκείνο που με λυπεί δεν είναι η όποια διαφωνία, αλλά οι επαναλήψεις αναφορών που δεν έχουν σχέση με το περιεχόμενο του ανακοινωθέντος αλλά ενδεχόμενα με πολιτικές επιλογές που δεν συμφωνούν με την επιδιωκόμενη μορφή λύσης. Χωρίς καμιά διάθεση, επαναλαμβάνω, αντιπαράθεσης με όσους διαφωνούν, παραθέτω για ακριβή ενημέρωση του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τι διαλαμβάνει το κοινό ανακοινωθέν και τι έχουμε διασφαλίσει για επανέναρξη των συνομιλιών, ώστε, αν και η άλλη πλευρά επιδείξει την ίδια καλή θέληση, να υπάρξει προοπτική επιτυχούς κατάληξης” επισήμανε ο κ. Αναστασιάδης.
Σύμφωνα με τον Κύπριο Πρόεδρο, στο Κοινό Ανακοινωθέν προβλέπονται συγκεκριμένα τα ακόλουθα:

1. Η υπάρχουσα κατάσταση, το στατους κβο δηλαδή, θεωρείται και από τους δύο ηγέτες απαράδεχτη. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, απαράδεχτη κρίνεται η παρουσία κατοχικών στρατευμάτων, η συνεχιζόμενη διαίρεση της πατρίδας μας, η παράνομη αξιοποίηση των Ε/κ περιουσιών, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών, ο εποικισμός, η καταστροφή της θρησκευτικής και πολιτισμικής μας κληρονομιάς, η ανάγκη που εξωθεί τους Ελληνοκύπριους να ξεπουλούν τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα, η αποξένωση του κυπριακού ελληνισμού από το κατεχόμενο μέρος και η εν τη ουσία παγίωση των τετελεσμένων της εισβολής. (Παράγραφος 1).
2. Προβλέπεται ότι η λύση θα σέβεται τις βασικές αρχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες και θα διασφαλίζει το κοινό μέλλον του συνόλου των πολιτών σε μια ενωμένη Κύπρο εντός της Ε.Ε. (Παράγραφος 1).
3. Οι αρχές και οι αξίες επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε. θα διασφαλίζονται και θα γίνονται σεβαστές σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας (Παράγραφος 4).
4. Το εξίσου σημαντικό, για να μην πω το σημαντικότερο, είναι ότι στην ενωμένη Κύπρο κατοχυρώνονται οι τρεις βασικές αρχές, χαρακτηριστικά γνωρίσματα κάθε κράτους μέλους των Η.Ε. Η ενωμένη Κύπρος ως μέλος των Η.Ε. και της Ε.Ε. θα έχει μια και μόνη διεθνή νομική προσωπικότητα, μια και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη ενιαία ιθαγένεια (Παράγραφος 3).
5. Αποκλείονται τα όποια ασφυκτικά ή άλλως πως χρονοδιαγράμματα (Παράγραφος 3).
6. Υιοθετείται η αρχή πως τίποτα δεν είναι συμφωνημένο αν δεν συμφωνηθούν τα πάντα (Παράγραφος 5).
7. Αποκλείεται ρητά η όποια μορφή επιδιαιτησίας και πως μόνο μια συμφωνία που θα βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των μερών θα παραπεμφθεί σε δημοψήφισματα (Παράγραφος 6).
8. Ρητά και απερίφραστα απαγορεύεται η ένωση του όλου η μέρους με την όποια χώρα, η όποια μορφή διαίρεσης ή απόσχισης ή και η όποια μονομερής ενέργεια αλλαγής του καθεστώτος (Παράγραφος 4).
9. Διασφαλίζεται η ιεραρχία των νόμων, αφού ρητά αναφέρεται πως ο υπέρτατος νόμος του κράτους είναι το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα που θα δεσμεύει το σύνολο των αρχών της ομοσπονδίας αλλά και των συνιστωσών πολιτειών (Παράγραφος 4).
10. Ρητά καθορίζεται πως αφού συμφωνηθούν οι αρμοδιότητες της Ομόσπονδης Κυβέρνησης, όσες εξουσίες εναπομείνουν, δηλαδή το κατάλοιπο εξουσίας, ανατίθενται από το ομοσπονδιακό Σύνταγμα στις πολιτείες. Οι εξουσίες αυτές αφορούν εσωτερικές αρμοδιότητες, όπως, για παράδειγμα, η παιδεία, το σύστημα υγείας, οι κοινωνικές ασφαλίσεις κ.α. Η αποκέντρωση αυτή συνάδει με την ευρωπαϊκή αρχή της επικουρικότητας, δηλαδή της ανάθεσης περισσοτέρων εξουσιών για θέματα καθημερινότητας των πολιτών στις τοπικές αρχές. Να σημειωθεί ακόμη ότι τούτο συνάδει απόλυτα με ό,τι ισχύει στην συντριπτική πλειοψηφία των ομόσπονδων κρατών. (Παράγραφος 3)
11. Διασφαλίζεται πως οι συνιστώσες πολιτείες δεν έχουν την όποια κυριαρχία ή προϋπάρχον δικαίωμα ανεξάρτητου κράτους όπως κάποιοι ισχυρίζονται, αλλά την ιδιότητα που αποκτούν σαν συστατικά μέρη (συνιστώσες πολιτείες) της ομοσπονδίας, όπως καθορίζεται από το ομοσπονδιακό  Σύνταγμα. Αρκεί να αναφερθεί πως στο κοινό ανακοινωθέν ρητά προνοείται πως οι συνομιλίες διεξάγονται μεταξύ των δύο κοινοτήτων και όχι των όποιων κρατικών οντοτήτων. (Παράγραφος 4).
12. Προνοείται ακόμη πως οι όποιες διαφορές μεταξύ Ομόσπονδου Κράτους και συνιστωσών πολιτειών ή/και πολιτειών μεταξύ τους, θα επιλύονται τελεσίδικα από το Ομόσπονδο Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως συμβαίνει σε όλα τα Ομόσπονδα Κράτη (Παράγραφος 3).
13. Η αναφορά στον αλληλοσεβασμό και στη διαφύλαξη της εθνικής, θρησκευτικής και πολιτιστικής ταυτότητας και ακεραιότητας του κάθε πολίτη του Ομόσπονδου Κράτους δεν αφορά μόνο την Τουρκοκυπριακή κοινότητα αλλά διασφαλίζει και την επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού. Ούτε και εκχωρεί όπως ισχυρίζονται κάποιοι κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά απλώς διασφαλίζει τη συμφωνηθείσα πολιτική ισότητα. (Παράγραφος 1).
14. Καθιερώνεται νέα μεθοδολογία, σύμφωνα με την οποία κατά τη διάρκεια των συνομιλιών η συζήτηση των διάφορων ουσιωδών πτυχών θα γίνεται αλληλένδετα και παράλληλα και, ως εκ τούτου, αποφεύγεται η πρακτική του παρελθόντος να επικεντρώνεται ο όλος διάλογος σε συγκεκριμένη ουσιώδη πτυχή (Παράγραφος 2).
15. Γίνεται αποδεχτή η θέση μας για την ανάγκη υιοθέτησης ουσιωδών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης τα οποία θα δώσουν νέα δυναμική στην προοπτική για μια ενωμένη Κύπρο, κάτι που απηχεί πλέον και τις απόψεις σημαντικών παραγόντων της διεθνούς κοινότητας. (Παράγραφος 7).
16. Τέλος, θα ήθελα να επαναλάβω πως το Κοινό Ανακοινωθέν δεν αποτελεί τη λύση, αλλά τις βασικές παραμέτρους μέσα από τις οποίες θα αναζητηθεί η τελική λύση και η οποία θα προέλθει από την ελεύθερη βούληση των μερών και θα τεθεί ενώπιον του κυρίαρχου λαού ο οποίος και θα αποφασίσει τελεσίδικα δια δημοψηφισμάτων (Παράγραφοι 2 και 4).

Συμπατριώτισσες και Συμπατριώτες,
Είναι καλά γνωστή η θέση μου πως δεν θα αποδεχόμουν την έναρξη ενός νέου κύκλου συνομιλιών εάν δεν ικανοποιούντο βασικές αρχές που θα πρέπει να διέπουν τη μορφή του υπό μετεξέλιξη κράτους. Πέραν των προνοιών που έχουν προαναφερθεί, πλείστες των οποίων για πρώτη φορά περιλαμβάνονται σε συμφωνίες ή δηλώσεις κορυφής, είχα θέσει σαν προϋπόθεση τη διασφάλιση των τριών συστατικών κάθε διεθνούς αναγνωρισμένου κράτους, τα λεγόμενα τρία singles.  Και κάνω ιδιαίτερη αναφορά στα τρία αυτά βασικά χαρακτηριστικά, γιατί τις τελευταίες μέρες παρατηρώ μια συστηματική προσπάθεια παρερμηνείας ή αμφισβήτησης ως προς το ακριβές περιεχόμενο τους.
Ο κ. Αναστασιάδης υπογράμμισε ότι το Κοινό Ανακοινωθέν “δεν αποτελεί τη λύση αλλά θέτει τις βασικές αρχές και το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούμε προς αναζήτηση της λύσης”.
“Απευθυνόμενος στην πολιτική ηγεσία του τόπου και σεβόμενος πλήρως  τις  διαφορετικές απόψεις, την καλώ, ανταποκρινόμενη στην κοινή επιθυμία του συνόλου των Ελληνοκυπρίων, να ενώσουμε δυνάμεις για αυτά που ακολουθούν γιατί είναι καλά γνωστό πως το Κοινό Ανακοινωθέν δεν αποτελεί την τελική λύση, αλλά την απαρχή μας επίπονης προσπάθειας προκειμένου να φτάσουμε στην επανένωση της πατρίδος μας. Απευθυνόμενος και προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, θα ήθελα να τους διαβεβαιώσω πως ειλικρινής πρόθεση και επιθυμία μου είναι η λύση του Κυπριακού το συντομότερο, με τρόπο που θα αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες για όλους τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια λύση που δεν θα έχει νικητές και ηττημένους, ούτε τη δυνατότητα επιβολής εξουσίας της μίας πλευράς επί της άλλης και θα παρέχει τη δυνατότητα συνύπαρξης, συνδημιουργίας και προκοπής μέσα σ ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος” κατέληξε ο κ. Αναστασιάδης.