«Χειρουργική» η εξόντωση του αρχηγού της Αλ Κάιντα!

09/08/2022 18:07

Το χρονικό της εξόντωσης του ηγέτη της Αλ Κάιντα, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, δεν διαφέρει πολύ από τις κινηματογραφικές ταινίες που έχουμε παρακολουθήσει κατά καιρούς με θέματα σχετικά με τρομοκράτες αρχηγούς της Αλ Κάιντα.

Του Νίκου Βασιλειάδη

Τι σημαίνει για το μέλλον της Οργάνωσης η θανάτωση του ηγέτη της, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι από τις ΗΠΑ.

Επί χρόνια οι Αρχές των ΗΠΑ ήταν ενήμερες για την ύπαρξη ενός δικτύου που υποστήριζε τον Ζαουάχρι και τον τελευταίο χρόνο, μετά την αποχώρηση του στρατού των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες δεν σταμάτησαν να ψάχνουν για ενδείξεις, εάν ο ηγέτης της Αλ Κάιντα βρισκόταν στη χώρα και πού ακριβώς.

Κάποια στιγμή τα δίκτυα των Αμερικανών εντόπισαν την οικογένειά του, τη σύζυγό του, την κόρη του και τα παιδιά της. Είχαν εγκατασταθεί σε κρησφύγετο στην Καμπούλ. Κατόπιν εντόπισαν και τον ίδιο τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι σε αυτό το σπίτι στην αφγανική πρωτεύουσα.

Έπειτα από αρκετούς μήνες, αξιωματούχοι της υπηρεσίας της αμερικανικής κατασκοπείας κατέληξαν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα πως είχαν εντοπίσει τον Ζαουάχρι στο συγκεκριμένο κρησφύγετο στην Καμπούλ και στις αρχές Απριλίου ενημέρωσαν τα ανώτερα στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης. Τον πρόεδρο Μπάιντεν ενημέρωσε κατόπιν ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, Τζέικ Σάλιβαν.

Όταν λοιπόν έφθασε στο συγκεκριμένο κρησφύγετο στην Καμπούλ ο Ζαουάχρι, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες διαπίστωσαν πως δεν έφευγε από αυτό, αλλά θα έμενε για καιρό, και μάλιστα πολλές φορές έβγαινε στο μπαλκόνι του, πιθανώς νιώθοντας ασφαλής και προστατευμένος.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι μελέτησαν την κατασκευή και το φυσικό περιβάλλον του κρησφύγετου και το πώς κινούνταν μέσα σε αυτό οι ένοικοί του, ώστε να εξασφαλίσουν πως μπορούσε να διεξαχθεί επιχείρηση για την εξόντωση του Ζαουάχρι χωρίς να απειληθεί η δομική ακεραιότητα του κτιρίου και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του και άλλους αμάχους που πιθανόν βρίσκονταν μέσα σε αυτό.

Τις τελευταίες μάλιστα εβδομάδες ο Αμερικανός πρόεδρος συνεδρίαζε με συμβούλους και υπουργούς του για να καταλήξουν στον τρόπο δράσης. Την 1η Ιουλίου, ο Τζο Μπάιντεν ενημερώθηκε για τις λεπτομέρειες της προταθείσας επιχείρησης εξόντωσης του Ζαουάχρι στο λεγόμενο Situation Room από μέλη της κυβέρνησής του και τον διευθυντή της υπηρεσίας πληροφοριών των ΗΠΑ, Γουίλιαμ Μπερνς.

Υπέβαλε ερωτήματα για τις συνθήκες φωτός, τον καιρό, τα υλικά με τα οποία ήταν κατασκευασμένο το σπίτι και άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να κρίνουν την επιτυχία της επιχείρησης, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο. Ζήτησε επίσης να του παρουσιαστεί ανάλυση για τις πιθανές επιπτώσεις του πλήγματος στην Καμπούλ.

Ένας στενός κύκλος νομικών συμβούλων διαφόρων υπηρεσιών, αφού εξέτασε όλες τις πληροφορίες της CIA, επιβεβαίωσε ότι ο Ζαουάχρι ήταν θεμιτός στόχος, με δεδομένο πως παρέμενε ο ηγέτης της Αλ Κάιντα.

Η απόφαση για το χτύπημα

Την 25η Ιουλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν συγκάλεσε συνεδρίαση μελών-κλειδιών της κυβέρνησής του και συμβούλων για να λάβει την τελευταία ενημέρωση και να συζητήσει μαζί τους το πώς η εξόντωση του ηγέτη της Αλ Κάιντα θα επηρέαζε τη σχέση της Ουάσιγκτον με τους Ταλιμπάν. Αφού άκουσε τις απόψεις των υπουργών και των συμβούλων του, ο κ. Μπάιντεν ενέκρινε την πρόταση να διεξαχθεί «ακριβές αεροπορικό πλήγμα», με την προϋπόθεση ότι θα ελαχιστοποιείτο ο κίνδυνος να υπάρχουν θύματα μεταξύ των αμάχων.
Το πλήγμα διεξήχθη στις 21.48 του Σαββάτου (ώρα ΗΠΑ· στις 04.48 της Κυριακής ώρα Ελλάδος) από UAV οπλισμένο με πυραύλους Hellfire.
Αμέσως μετά ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε -κατά τη διάρκεια έκτακτου τηλεοπτικού διαγγέλματός του από τον Λευκό Οίκο- πως «το Σάββατο, υπό τις διαταγές μου, οι ΗΠΑ διεξήγαγαν αεροπορικό πλήγμα στην Καμπούλ, στο Αφγανιστάν, το οποίο σκότωσε τον εμίρη της Αλ Κάιντα, τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι», «αποδόθηκε δικαιοσύνη», «αυτός ο τρομοκράτης ηγέτης δεν υπάρχει πια», πρόσθεσε ο Τζο Μπάιντεν. «Δεν εγκαταλείπουμε ποτέ», συμπλήρωσε. Διεμήνυσε ακόμη ότι η Ουάσιγκτον δεν θα επιτρέψει το Αφγανιστάν να γίνει ποτέ ξανά ασφαλές καταφύγιο για τρομοκράτες.
Επίσης, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, επί προεδρίας του οποίου είχε εξοντωθεί ο Οσάμα μπιν Λάντεν, έκρινε ότι η είδηση του θανάτου του ηγέτη της Αλ Κάιντα δείχνει πως «είναι εφικτό να ξεριζωθεί η τρομοκρατία χωρίς να βρισκόμαστε σε πόλεμο στο Αφγανιστάν», συμπληρώνοντας ότι «ελπίζω επίσης ότι θα γαληνέψει λιγάκι τα μέλη των οικογενειών των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου και όλων των υπολοίπων που υπέφεραν στα χέρια της Αλ Κάιντα».

Βαρύ πλήγμα

Η εξόντωση του Αϊμάν αλ Ζαουάχρι είναι το βαρύτερο χτύπημα που έχει υποστεί η τρομοκρατική οργάνωση της Αλ Κάιντα από το 2011 που είχε σκοτωθεί ο ιδρυτής της, Οσάμα μπιν Λάντεν, σε επιχείρηση των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στην Αμποταμπάντ του Πακιστάν, και η επιχείρηση για τον εντοπισμό και την εξόντωσή του ήταν αποτέλεσμα μιας «προσεκτικής, υπομονετικής και επίμονης» δουλειάς από στελέχη των αντιτρομοκρατικών και των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ που στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Είναι επίσης η πρώτη γνωστή αμερικανική αεροπορική επιδρομή στην Καμπούλ αφότου ανακατέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν πριν από σχεδόν έναν χρόνο, τη 15η Αυγούστου 2021, καθώς αποχωρούσε με εσπευσμένο και χαοτικό τρόπο το διπλωματικό και στρατιωτικό προσωπικό δυτικών κρατών.

Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, Ζαμπιουλά Μουτζάχιντ, περιορίστηκε από την πλευρά του να επιβεβαιώσει μόνο ότι διεξήχθη αεροπορική επιδρομή με UAV, την οποία καταδίκασε σθεναρά, κάνοντας λόγο περί παραβίασης «των διεθνών αρχών».

Όμως σύμφωνα με στέλεχος της κυβέρνησης Μπάιντεν, τα ανώτερα στελέχη των Ταλιμπάν ήταν ενήμερα για την παρουσία του Ζαουάχρι στην Καμπούλ, συνεπώς το ότι βρισκόταν εκεί και του είχε προσφερθεί καταφύγιο αποτελούσε «ξεκάθαρη παραβίαση» των συμφωνιών που είχαν υπογράψει οι Ταλιμπάν με τις ΗΠΑ στην Ντόχα το 2020, κατά την Ουάσιγκτον.

Η διπλωματία της Σαουδικής Αραβίας εξέφρασε την ικανοποίησή της για τον θάνατο του επικεφαλής της Αλ Κάιντα, τον οποίο χαρακτηρίζει «έναν από τους ηγέτες της τρομοκρατίας που διηύθυνε τον σχεδιασμό και την εκτέλεση ειδεχθών τρομοκρατικών ενεργειών στις ΗΠΑ, στη Σαουδική Αραβία και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου».

Ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, που διαδέχθηκε τον Οσάμα μπιν Λάντεν στην ηγεσία της Αλ Κάιντα, συγκαταλεγόταν στους πλέον καταζητούμενους τρομοκράτες στον κόσμο. Η Ουάσιγκτον προσέφερε αμοιβή 25 εκατομμυρίων δολαρίων για οποιαδήποτε πληροφορία μπορούσε να επιτρέψει τον εντοπισμό του. Φυγάς για πάνω από δέκα χρόνια, θεωρείτο ένας από τους εγκεφάλους των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον (με περισσότερους από 3.000 νεκρούς).

Κληρονόμος το 2011 μιας εξασθενημένης οργάνωσης, ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, 71 ετών, πολλαπλασίασε τα «franchises», τις συνεργασίες με ιδεολογικά συγγενείς οργανώσεις και τις ευκαιριακές συμμαχίες, από την Αραβική Χερσόνησο έως το Μάγρεμπ, από τη Σομαλία ως το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Ιράκ.

Βεβαίως το ερώτημα που μένει είναι τώρα ποιος θα αναλάβει τη διοίκηση της Αλ Κάιντα μετά τον θάνατό του και κατά πόσον η Αλ Κάιντα θα αποδυναμωθεί έπειτα από αυτά τα χτυπήματα. Η ιστορία θα δείξει.