PLUS
Καθώς η COP29 λαμβάνει χώρα στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, η παγκόσμια προσοχή εστιάζεται και πάλι στη δράση για το κλίμα, ειδικά στην ευθύνη των μεγάλων εταιρειών. Μεγάλες εταιρείες πετρελαίου όπως η ExxonMobil και η Shell βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης για το κλίμα λόγω των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων και των εξελισσόμενων προσεγγίσεων για τη βιωσιμότητα και τη μείωση του άνθρακα. Η φετινή COP έχει ένα σημαντικό σκηνικό: την πρόσφατη προεκλογική εκστρατεία και την επανεκλογή του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, ο οποίος δεν είχε κρύψει προεκλογικά τις προθέσεις του να αποχωρήσει από τη Συμφωνία του Παρισιού.
Ασυνέπειες της κλιματικής πολιτικής των ΗΠΑ
Σε συνέντευξή του στην Wall Street Journal , ο διευθύνων σύμβουλος της Exxon, Ντάρεν Γουντς, προειδοποίησε κατά της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, τονίζοντας ότι αυτές οι ανατροπές πολιτικής οδηγούν σε επιχειρηματική αναποτελεσματικότητα και αβεβαιότητα. Αυτή η στάση θέτει τον ενεργειακό γίγαντα σε αντίθεση με την επερχόμενη κυβέρνηση υπό τον εκλεγμένο πρόεδρο Τραμπ.
Ο Γουντς εξέφρασε την ανησυχία του ότι μια άλλη έξοδος θα μπορούσε να αυξήσει την αβεβαιότητα και να διαταράξει τις παγκόσμιες προσπάθειες για την προστασία του πλανήτη από τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η Exxon έχει υποστηρίξει δημόσια τους στόχους της συμφωνίας από το 2015.
Η κυμαινόμενη σχέση των ΗΠΑ με τη Συμφωνία του Παρισιού τονίζει την ανάγκη για ένα σταθερό περιβάλλον πολιτικής. Για εταιρείες όπως η Exxon, μια τέτοια ασυνέπεια περιπλέκει τη λήψη αποφάσεων και διακόπτει τις επενδύσεις σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η Exxon εξέφρασε ανησυχίες ότι οι συχνές αλλαγές πολιτικής αυξάνουν το κόστος και εμποδίζουν τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Αν και ο πετρελαϊκός γίγαντας υποστηρίζει τους στόχους της συμφωνίας, τονίζει ότι οι σταθερές πολιτικές είναι απαραίτητες για την προώθηση της αποτελεσματικής δράσης για το κλίμα.
Επί του παρόντος, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Exxon βρίσκεται στο Μπακού για να επιδείξει τη δέσμευση της εταιρείας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το πώς θα απαντήσει ο εκλεγμένος Πρόεδρος στη στάση της Exxon μένει να φανεί.
Δικαστική νίκη Shell
Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, την ίδια μέρα που η Exxon σηματοδότησε μια πιθανή σύγκρουση με την επερχόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ, η Shell είχε μια διαφορετική ιστορία να πει. Ο ολλανδικός πετρελαϊκός γίγαντας κέρδισε την έφεσή του κατά μιας απόφασης ορόσημο του 2021 που τον είχε κρίνει εν μέρει υπεύθυνο για την κλιματική αλλαγή και απαιτούσε απότομη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Αυτή η νίκη σε μια υπόθεση που παρακολουθήθηκε στενά σηματοδοτεί μια σημαντική δικαστική νίκη για τη Shell. Η αρχική απόφαση του 2021 από το περιφερειακό δικαστήριο της Χάγης είχε διατάξει τη Shell -που τότε είχε την έδρα της στην Ολλανδία- να μειώσει τις εκπομπές της κατά 45% έως το 2030 από τα επίπεδα του 2019.
Ενώ η τελευταία απόφαση του ολλανδικού δικαστηρίου αποτελεί οπισθοδρόμηση για τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και άλλους ομίλους που στοχεύουν να θέσουν τις ενεργειακές εταιρείες υπεύθυνες για τις κλιματικές επιπτώσεις, δεν είναι μια πλήρης νίκη για τη Shell. Το δικαστήριο σημείωσε ότι παραμένει ανοιχτό να επιβάλει μειώσεις εκπομπών. Αναγνώρισε την υποχρέωση της Shell να μειώσει τις εκπομπές, αλλά άφησε τους συγκεκριμένους στόχους διφορούμενους, υπογραμμίζοντας την πρόκληση να θεωρηθούν υπεύθυνες μεμονωμένες εταιρείες για τις παγκόσμιες εκπομπές. Η Shell μπορεί να έχει κερδίσει μια αναβολή, αλλά δεν μπορεί να παρακάμψει την ανάγκη για μια φιλική προς το κλίμα προσέγγιση για την επιδίωξη κέρδους.
Αν και ο Διευθύνων Σύμβουλος Wael Sawan θεώρησε ότι μια δικαστική απόφαση θα επηρέαζε ελάχιστα τις προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών, καθώς δεν θα μείωνε τη ζήτηση των πελατών για βενζίνη, ντίζελ και φυσικό αέριο, υπήρξαν άλλοι που επεσήμαναν ότι η απόφαση επιβεβαίωσε ότι η Shell έχει υποχρέωση προς την κοινωνία να μείωση των εκπομπών άνθρακα.
Η περίπτωση της Shell είναι ένα ισχυρό παράδειγμα του πώς η δικαστική παρέμβαση μπορεί να ωθήσει τις εταιρείες να εξισορροπήσουν τα κίνητρα κέρδους με τις περιβαλλοντικές ευθύνες. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν περιορισμοί, ιδίως όσον αφορά την αποτελεσματικότητα τέτοιων αποφάσεων σε παγκόσμιους κλάδους.
Επενδύσεις μείωσης του άνθρακα και ζήτηση ορυκτών καυσίμων
Στη συνέντευξή του στην Wall Street Journal , ο Διευθύνων Σύμβουλος Darren Woods τόνισε τη δέσμευση της Exxon για την προώθηση τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης άνθρακα, του υδρογόνου και του εγχώριου λιθίου με προγραμματισμένη επένδυση 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2027 για αυτές και παρόμοιες πρωτοβουλίες.
Αντίθετα, όταν ο Wael Sawan ανέλαβε Διευθύνων Σύμβουλος της Shell το 2023, απέσυρε ορισμένους από τους στόχους πράσινης ενέργειας της εταιρείας και δεσμεύτηκε να αυξήσει την παραγωγή ορυκτών καυσίμων, ειδικά του φυσικού αερίου.
Βέβαια οι υποστηρικτές του περιβάλλοντος υποστηρίζουν ότι οι όποιες πρωτοβουλίες λαμβάνονται παραμένουν ανεπαρκείς για την επίτευξη ουσιαστικών μειώσεων των εκπομπών, ιδίως υπό το φως του επιταχυνόμενου ρυθμού της κλιματικής αλλαγής.
Τελικά, η ενέργεια είναι μια επιχείρηση και η επιρροή των επενδυτών διαμορφώνει αυτές τις ατζέντες. Το 2021, η Exxon άλλαξε την στάση της όταν η ακτιβιστική εταιρεία Engine No. 1 εξασφάλισε θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο για να πιέσει για μια ισχυρότερη στρατηγική για το κλίμα. Αυτή η εξέλιξη υπογραμμίζει τις μεταβαλλόμενες προτεραιότητες των επενδυτών, καθώς οι μέτοχοι αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τους οικονομικούς κινδύνους από την αγνόηση της κλιματικής αλλαγής. Για την Exxon, αυτή η εσωτερική πίεση υπογραμμίζει την ανάγκη εξισορρόπησης της κερδοφορίας με την περιβαλλοντική ευθύνη.
Διαιρεμένες προτεραιότητες του κλάδου
Μια βασική διάσταση της εταιρικής συζήτησης για το κλίμα είναι το χάσμα μέσα στην ίδια τη βιομηχανία πετρελαίου. Μεγάλοι παίκτες όπως η Exxon επενδύουν ολοένα και περισσότερο στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, ενώ οι μικρότεροι παραγωγοί επικεντρώνονται στα βραχυπρόθεσμα κέρδη από ορυκτά καύσιμα—και υπάρχει μια πολιτική ανατροπή σε αυτό.
Ενόψει των προεδρικών εκλογών, ο Τραμπ έλαβε σημαντικές δωρεές για την προεκλογική εκστρατεία από μικρότερους, επιθετικούς επιχειρηματίες των ΗΠΑ, με επικεφαλής δισεκατομμυριούχους πετρελαίου, πολλοί από τους οποίους είναι δύσπιστοι σχετικά με την επιστήμη της κλιματικής αλλαγής. Τώρα, ορισμένοι από αυτούς τους δωρητές του όπως είναι φυσικό θα επηρεάζουν τις ενεργειακές και κλιματικές πολιτικές του Τραμπ, οι οποίες δεν είναι φιλικές προς το κλίμα.
Αυτό το χάσμα είναι ιδιαίτερα εμφανές στην υποστήριξη του Τραμπ για μικρότερες εταιρείες fracking που ευθυγραμμίζονται με τη νοοτροπία του προεκλογικού σλόγκαν Drill, baby, drill «τρύπα, μωρό, τρύπα», ενώ οι μεγαλύτερες εταιρείες πιέζουν για σταθερές πολιτικές για το κλίμα.
Αυτή η εσωτερική διαίρεση υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της συλλογικής δράσης για το κλίμα. Οι μεγάλες εταιρείες βλέπουν τις στρατηγικές που έχουν συνείδηση του κλίματος ως μακροπρόθεσμο όφελος, λόγω των ρυθμιστικών πιέσεων και των πιέσεων της αγοράς, ενώ οι μικρότερες εταιρείες δίνουν προτεραιότητα στις άμεσες αποδόσεις. Αυτή η διαφορά υπογραμμίζει την πρόκληση της επίτευξης ενιαίας προόδου του κλάδου προς τη βιωσιμότητα.
Ο ρόλος των παγκόσμιων φόρουμ όπως το COP29
Οι παγκόσμιες διασκέψεις για το κλίμα όπως το COP29 διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση της εταιρικής λογοδοσίας. Αυτά τα φόρουμ προσφέρουν στις εταιρείες μια πλατφόρμα για να επιδείξουν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα και να ευθυγραμμιστούν με τους διεθνείς στόχους. Ωστόσο, ο αντίκτυπος της COP29 στην εταιρική δράση για το κλίμα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την υιοθέτηση δεσμευτικών δεσμεύσεων τόσο από τις κυβερνήσεις όσο και από τις εταιρείες. Ο διάλογος στο COP29 τονίζει τη σημασία του παγκόσμιου συντονισμού, ωστόσο οι δράσεις της Exxon και της Shell δείχνουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις. Χωρίς δεσμευτικές συμφωνίες, υπάρχει ο κίνδυνος οι εταιρικές υποσχέσεις να μην μεταφραστούν σε μετρήσιμα αποτελέσματα.
Προς ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εταιρικής λογοδοσίας για το κλίμα
Οι εμπειρίες της Exxon και της Shell δείχνουν τις προκλήσεις των επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν την ευθύνη για το κλίμα. Καθώς το COP29 συνεχίζεται, οι διαφορετικές προσεγγίσεις τους υπογραμμίζουν την ανάγκη για μια ενωμένη στρατηγική που εξισορροπεί τους επιχειρηματικούς στόχους με τις παγκόσμιες προσπάθειες για το κλίμα.
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αζερμπαϊτζάν – COP29: Ξεκινά σήμερα στο Μπακού η διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα
