PLUS
Το ρωσικό ενδιαφέρον για τα δηλητήρια έχει ιστορία 100 και πλέον ετών, όταν ο Βλαντίμιρ Λένιν το 1921 έδωσε εντολή να δημιουργηθεί ένα μυστικό χημικό εργαστήριο, το Εργαστήριο Χ όπως το έλεγαν οι Σοβιετικοί.
Του Νίκου Βασιλειάδη
Διάφορες βιβλιογραφικές πηγές δεν αποκλείουν ότι μια από τις πρώτες εμπειρίες χρήσης ναρκωτικών από αυτό το εργαστήριο σε μια ειδική επιχείρηση να συνδέθηκε με την απαγωγή του επικεφαλής της Ρωσικής Πανστρατιωτικής Ένωσης, στρατηγού Kutepov, στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 1930. Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε από την “ομάδα Yasha” – μια ειδική ομάδα του ταγματάρχη Yakov Serebryansky.
Με το φως της ημέρας, ο στρατηγός χώθηκε σε ένα αυτοκίνητο χωρίς τις αισθήσεις του και μεταφέρθηκε στη Μασσαλία με ένα σοβιετικό ατμόπλοιο. Ωστόσο, η αδύναμη καρδιά του γέρου στρατιώτη δεν άντεξε και αφού έλαβε μια ένεση μορφίνης, πέθανε σχεδόν στο δρόμο του Νοβοροσίσκ. Επτά χρόνια αργότερα, η ίδια «ομάδα του Γιάσα», χρησιμοποιώντας πάλι ναρκωτικές ουσίες, υπό βαθιά αναισθησία, απήγαγε και απομάκρυνε από το γαλλικό λιμάνι της Χάβρης τον διάδοχο του Κουτέποφ, στρατηγό Μίλερ, ο οποίος μεταφέρθηκε στη Λουμπιάνκα και πυροβολήθηκε το 1939.
Το 1935, ένα εργαστήριο για τη χρήση δηλητηρίων και φαρμάκων, το οποίο υπαγόταν άμεσα στον επικεφαλής του NKVD (Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ), λειτούργησε υπό την ηγεσία του ανώτερου ταγματάρχη της κρατικής ασφάλειας Yakov Serebryansky.
Η επακόλουθη σύλληψη του Serebryansky τον Νοέμβριο του 1938 οδήγησε στη διάλυση του εργαστηρίου.
Από το καλοκαίρι του 1937, ως μέρος του 12ου Τμήματος του GUGB NKVD μέχρι το 1951, ο επικεφαλής του τοξικολογικού εργαστηρίου (Εργαστήριο – “X”) μιας ειδικής μονάδας που ασχολείται με την έρευνα στον τομέα των τοξικών ουσιών και δηλητηρίων ήταν ο Γκριγκόρι Μοϊσέεβιτς Μαϊρανόφσκι ο αποκαλούμενος και «Μένγκελε του Στάλιν». Τα δηλητήρια που ανέπτυξαν ο Μαϊρανόφσκι και οι συνεργάτες του χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου από ομάδες δολιοφθοράς και ειδικούς πράκτορες στα γερμανικά μετόπισθεν κατά των εισβολέων.
Τα δηλητήρια του Μαϊρανόφσκι λειτουργούσαν άψογα. Αυτά μάλιστα ο «μεγάλος και σοφός ηγέτης» Στάλιν, σκεφτόταν σοβαρά να τα χρησιμοποιήσει για να εξοντώσει τον δυσάρεστο και ανυπάκουο πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Τίτο. Ο Στάλιν σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει τον Σοβιετικό πρεσβευτή στη Γιουγκοσλαβία I. Grigulevich, ο οποίος υποτίθεται ότι θα σκότωνε τον Γιουγκοσλάβο ηγέτη με ένα δηλητηριασμένο δαχτυλίδι.
Το 1947, με πρωτοβουλία του Ν. Χρουστσόφ, που ήταν τότε μέλος του Πολιτικού Γραφείου και πρώτος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας,με ένα δηλητήριο που προερχόταν από τα Ρωσικά εργαστήρια θανάτου, εκκαθαρίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος της Επισκοπής Μουκάτσεβο Γιούρι Θίοντορ Ρόμτζα, κατηγορούμενος για συνεργασία με το υπόγειο ουκρανικό εθνικό κίνημα και τους «μυστικούς απεσταλμένους» του Βατικανού, συνεπώς μια σοβαρή απειλή για την πολιτική σταθερότητα στην περιοχή που πρόσφατα είχε γίνει μέρος της ΕΣΣΔ.
Από το 1952 και μετά, η χρήση δηλητηρίων συνεχίστηκε αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες, αλλά, όπως πάντα, ρυθμιζόταν από τις αντίστοιχες οδηγίες της κυβέρνησης.
Το “Laboratory-X” και άλλα παρόμοια Σοβιετικά ιδρύματα στη δεκαετία του ’60, συνέχισαν να βελτιώνουν την τεχνολογία της δηλητηρίασης. Στο οπλοστάσιο τους εμφανίστηκαν ουσίες που διεισδύουν στο σώμα από τα ρούχα που ήταν εμποτισμένα σε αυτά.
Τον Οκτώβριο του 1957, ο Λεβ Ρεμπέτ, ο επικεφαλής ιδεολόγος του Λαϊκού Εργατικού Συνδικάτου, πέθανε από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή στο Μόναχο.
Το 1959, ο Μπογδάν Στανσίνσκι στο Μόναχο πυροβόλησε τον Στεφάν Μπαντέρα με μια κάψουλα δηλητηρίου στην πόρτα του διαμερίσματός του. Ο Στανσίνσκι τιμήθηκε με το Τάγμα του Κόκκινου Banner, το οποίο του επιδόθηκε προσωπικά από τον πρόεδρο της KGB. Αλλά δύο χρόνια αργότερα, ο Στανσίνσκι κατέφυγε στη Δύση και είπε στους δημοσιογράφους τα πάντα για τις τακτικές δηλητηρίασης που χρησιμοποιούσε η KGB.
Η KGB πάντα χρησιμοποιούσε τα χημικά παρασκευάσματα του Εργαστηρίου Χ για να σιωπήσει τους κρατικούς εχθρούς στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Μεταξύ αυτών και ο Βούλγαρος αντιφρονούντας Γκεόργκι Μαρκόφ, ο οποίος δολοφονήθηκε με ρικίνη, με την οποία ήρθε σε επαφή μέσω μιας ομπρέλας, στο Λονδίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Το 2004, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Άννα Πολιτκόφσκαγια έπεσε θύμα δηλητηρίασης, πίνοντας τσάι κατά τη διάρκεια μίας πτήσης. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, ανάρρωσε αλλά δεν γλύτωσε την ζωή της αφού το έγκλημα τελικά ολοκληρώθηκε δύο χρόνια αργότερα στο ασανσέρ της πολυκατοικίας της με 4 σφαίρες .
Μία εβδομάδα μετά τον θάνατό της, ο ομοσπονδιακός πράκτορας Αλεξάντερ Λιτβινένκο κατηγόρησε ανοιχτά τον Πούτιν για την δολοφονία της Πολιτκόφσκαγια. Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθεί λίγο αργότερα δηλητηριασμένος με ραδιενεργό πολώνιο που ήταν μέσα στο τσάι που ήπιε κατά τη διάρκεια συνάντησης με δύο άλλους Ρώσους πρώην πράκτορες σε ένα ξενοδοχείο στο κεντρικό Λονδίνο. Άλλος ένας επίσης σφοδρός επικριτής του Πούτιν, ο Βλαντιμίρ Καρά-Μούζρα ισχυρίζεται ότι έχει πέσει θύμα απόπειρας δηλητηρίασης δύο φορές, ενώ επίσης ο ακτιβιστής Πιοτρ Βερζιλόβ αρρώστησε αιφνιδίως το 2018 και μεταφέρθηκε στο Βερολίνο για θεραπεία. Μια επίσης ολοφάνερη απόπειρα δηλητηρίασης ήταν και η υπόθεση του Σεργκέι Σκριπάλ, πρώην αξιωματικού των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών, που καταδικάστηκε για την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Σκριπάλ κατέφυγε στη Βρετανία στο πλαίσιο μιας “ανταλλαγής πρακτόρων” μέχρι τις 4 Μαρτίου του 2018 που βρέθηκε αναίσθητος, μαζί με την κόρη του, σε ένα παγκάκι, στην πόλη Σόλσμπερι έχοντας “ψεκαστεί” με το δηλητήριο Novichok, μια νευροτοξική ουσία πολύ γνωστή στα εργαστήρια των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών στο Γιασένοβο, κοντά στη Μόσχα.
Τελευταίο θύμα δηλητηρίασης ο επικριτής του Κρεμλίνου Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος βρέθηκε στη μονάδα εντατικής θεραπείας νοσοκομείου του Βερολίνου, όταν δηλητηριάσθηκε με τον νευροτοξικό παράγοντα Novichok.
Η Ρωσία δεν ξέχασε ποτέ τις πρακτικές της KGB και με τη μεθοδολογία της υπερδύναμης δεν φοβάται να προκαλέσει οποιονδήποτε και να “ξεκαθαρίσει” το τοπίο από τις ενοχλητικές φωνές εναντίον του αδιαμφισβήτητου ηγέτη της Βλαντιμίρ Πούτιν. Τώρα και ενώ ο πόλεμος της Ουκρανίας τείνει να γυρίσει μπούμεραγκ στον Πούτιν που σίγουρα δεν σχεδίαζε να του πάρει περισσότερο από λίγες μέρες η εισβολή και η πλήρης επικράτηση η δηλητηρίαση του Ρώσου μεγιστάνα Ρομάν Αμπράμοβιτς και των Ουκρανών διαπραγματευτών έρχεται να υπενθυμίσει ότι αυτό το δηλητήριο ως μέσο εξόντωσης εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα αγαπητό στη Ρωσία.
Βέβαια το Κρεμλίνο και ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι απέρριψαν τις αναφορές ότι ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Ρομάν Αμπράμοβιτς και δύο Ουκρανοί διαπραγματευτές δηλητηριάστηκαν κατά τη διάρκεια συνομιλιών της ρωσικής και ουκρανικής αντιπροσωπείας στο Κίεβο στις αρχές Μαρτίου. Ωστόσο ο εκπρόσωπος του Ρομάν Αμπράμοβιτς έχει ήδη επιβεβαιώσει στο BBC το ρεπορτάζ της Wall Street Journal, το οποίο ανέφερε ότι ο ρώσος ολιγάρχης Ρομάν Αμπράμοβιτς και οι ουκρανοί διαπραγματευτές δηλητηριάστηκαν σε άτυπες ειρηνευτικές συνομιλίες στο Κίεβο.
Ευτυχώς και οι τρεις έχουν πλέον αναρρώσει, ωστόσο κανένας δεν εξετάστηκε εγκαίρως από ιατροδικαστή για τον εντοπισμό κάποιας ύποπτης ουσίας, κι έτσι η αλήθεια στη συγκεκριμένη υπόθεση μάλλον δεν θα γίνει ποτέ γνωστή. Παρόλα αυτά, Πούτιν και Κρεμλίνο έχουν το “παρελθόν” τους στη δηλητηρίαση αντιπάλων τους και κανείς δεν πιστεύει πως έτσι απλά, με ένα ποτό και ένα νεύμα, το Κρεμλίνο μπορεί να στέλνει ένα “χαλαρό” μήνυμα στους εχθρούς του.
Κακά τα ψέμματα, δημοσιογράφοι, ηγέτες της αντιπολίτευσης, διακεκριμένοι Ρώσοι στο εξωτερικό και άλλοι πρέπει πάντα να υπόψη τους ότι το Κρεμλίνο δεν τους βλέπει ως ελεύθερους πολίτες και ο Πούτιν εδώ και καιρό δεν δείχνει πλέον πρόθυμος να παρουσιάσει ένα ευγενικό πρόσωπο στη Δύση. Θέλει και κάνει τα πάντα να φανεί πολύ σκληρός για να χάσει και έτοιμος να αναλάβει κινδύνους που οι δυτικοί ομόλογοι του θα θεωρούσαν ανήθικους και απαράδεκτους. Καλό λοιπόν είναι η Δύση να μην κλείσει τα μάτια και σε αυτές τις “ειδικές επιχειρήσεις” της Μόσχας, είτε πρόκειται για δηλητήριο προπαγάνδας είτε για χημικό πόλεμο ή όπλα διασποράς στην αμυνόμενη Ουκρανία, και να αντιμετωπίσει ανάλογα κάθε ανάλογη “ύποπτη περίπτωση”.
Όπως έχει δημοσιευθεί στην “ΜΠΑΜ στο ρεπορτάζ”
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – Ζοζέπ Μπορέλ: Ο Αλεξέι Ναβάλνι ήταν ένας μαχητής της ελευθερίας
Άγγελα Μέρκελ: Θύμα της κατασταλτικής κρατικής εξουσίας της Ρωσίας ο Αλεξέι Ναβάλνι
