Δύο ελληνικά σχολεία, ένα στη Μυτιλήνη και ένα στην Κρήτη, βρίσκονται ανάμεσα στους εννέα φιναλίστ από όλη την Ευρώπη, του εκπαιδευτικού προγράμματος CanSat της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος.
Το CanSat
Πρόκειται για έναν διαγωνισμό προσομοιώσεων πραγματικών δορυφόρων, με τους μαθητές και τους καθηγητές τους να σχεδιάζουν μία ολοκληρωμένη επιστημονική αποστολή σε μέγεθος μίας φιάλης αναψυκτικού (350ml). Έπειτα από την αρχική πρόκληση του σχεδιασμού όλων των υποσυστημάτων σε τόσο περιορισμένο όγκο, οι μαθητές ταξιδεύουν στις αρχές του καλοκαιριού στη Νορβηγία προκειμένου να δουν την αποστολή τους να εκτοξεύεται.
Ο πρώτος διαγωνισμός αυτού του είδους είχε πραγματοποιηθεί στην Αμερική το 1999, κι έκτοτε έχει επαναληφθεί πολλές φορές σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Η ESA πραγματοποιεί το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το 2010, και ο ανταγωνισμός μεταξύ των σχολείων ανά την Ευρώπη είναι έντονος με περισσότερες από 50 αιτήσεις να υποβλήθηκαν για φέτος.
Κάθε δορυφόρος που θα συμμετάσχει στο CanSat οφείλει να εκτελέσει μία πρωτεύουσα επιστημονική αποστολή, η οποία για το 2014 θα είναι η μέτρηση της θερμοκρασίας του αέρα αλλά και της ατμοσφαιρικής πίεσης κατά την επιστροφή του δορυφόρου προς τη Γη. Οι μετρήσεις θα πρέπει να μεταδίδονται στους επίγειους δέκτες τουλάχιστον μία φορά ανά δευτερόλεπτο.
Επίσης, κάθε ομάδα θα πρέπει να επιλέξει και μία δευτερεύουσα αποστολή που θα εκτελέσει παράλληλα με την πρώτη. Ο στόχος της αποστολής αυτής διαφοροποιεί τους δορυφόρους μεταξύ τους.
O Αρίσταρχος της Μυτιλήνης
Το 3ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης λαμβάνει μέρος στο διαγωνισμό για τρίτη φορά, έχοντας μάλιστα κατακτήσει στο παρελθόν τη δεύτερη θέση. Οι δέκα μαθητές, με την καθοδήγηση του καθηγητή φυσικής κ. Γιώργου Κοντέλλη, σχεδίασαν τον Αρίσταρχο, ο οποίος πέρα από την πρωταρχική αποστολή, θα έχει τη δυνατότητα ελέγχου θέσης μέσω GPS, ενώ θα εκτελέσει παρατηρήσεις του Ήλιου με τη βοήθεια ενός ρομποτικού μηχανισμού που θα τον εντοπίζει και θα προσανατολίζει προς αυτόν μια κάμερα και ένα φασματοσκόπιο.
Τελικός σκοπός θα είναι ο προσδιορισμός της απόστασής του από τη Γη, κάτι που είχε επιχειρήσει και ο ίδιος ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, δύο χιλιετίες πριν.
Το λύκειο Βιάννου και ο ViannSat
Οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Βιάννου επέλεξαν ως δευτερεύουσα αποστολή την απελευθέρωση ενός μικρότερου δέσμιου δορυφόρου που θα πραγματοποιήσει με μεγάλη ακρίβεια την μέτρηση του μαγνητικού πεδίου της Γης ενώ θα κάνει επίσης και μια εκτίμηση της σύστασης του εδάφους, μελετώντας πετρώματα στο σημείο της προσεδάφισης. Τους μαθητές στο σχολείο της Κρήτης συντονίζει ο καθηγητής τους κ. Αστρινός Τσουτσουδάκης.
Εκτόξευση στη Νορβηγία
Τελικό στάδιο του προγράμματος, θα είναι η μεταφορά μαθητών και των δύο ομάδων στην Αντόγια της Νορβηγίας και τη διαστημική βάση NAROM, όπου και θα διαμείνουν από τις 01 έως τις 05 Ιουνίου. Οι δορυφόροι τους θα εκτοξευθούν με ειδικούς πυραύλους και θα απελευθερωθούν σε ύψος 1000 περίπου μέτρων, από όπου και θα ξεκινήσουν το επιστημονικό τους έργο.
Ο διαγωνισμός προσφέρει στους μαθητές τη δυνατότητα να αποκτήσουν μία πρώτη επαφή με την επιστημονική έρευνα και ιδιαίτερα στον κλάδο της διαστημικής τεχνολογίας. Πέρα από τις επιστημονικές γνώσεις, θα αναπτύξουν και πολλές άλλες χρήσιμες δεξιότητες όπως της ομαδικής εργασίας ή της διεξαγωγής παρουσιάσεων. Το 2013 νικητές του διαγωνισμού ήταν οι μαθητές της ομάδας Air Sat One από την Πορτογαλια. Ευχή για το φετινό διαγωνισμό είναι το έπαθλο να έρθει στη χώρα μας, αλλά περισσότερο από όλα να απολαύσουν οι μαθητές τη διαστημική αυτή εμπειρία.