PLUS
Δύο μήνες απομένουν για να λήξει η μεταβατική περίοδος του Brexit και οι δύο πλευρές, ΕΕ και Βρετανία, θα πρέπει σε αυτό το διάστημα να υπογράψουν περισσότερες από 1.000 σελίδες διεθνών συνθηκών, που θα καλύπτουν τα πάντα από τον καπνιστό σολωμό και το τυρί έως τα ανταλλακτικά αυτοκίνητου και τα φάρμακα.
Νίκος Βασιλειάδης
Απ’ ότι φαίνεται ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, όσο και αν δεν το ομολογεί δημόσια επιθυμεί πάρα πολύ μια οριστική αποχώρηση χωρίς συμφωνία η οποία όμως θα σημαίνει υψηλούς δασμούς στις εμπορικές συναλλαγές των δύο πλευρών και μεγάλες καθυστερήσεις για τους τελωνειακούς ελέγχους στα σύνορα. Ο Τζόνσον έχει επανειλημμένα μιλήσει για μία συμφωνία ανάλογη με αυτή που έχει σήμερα η Ε.Ε. με την Αυστραλία. Μάλιστα σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωσε πως δεν επιθυμεί να τελειώσει η μεταβατική περίοδος για το Brexit χωρίς να υπάρχει μια νέα εμπορική συμφωνία, αλλά πιστεύει πως η Βρετανία μπορεί να ζήσει και χωρίς αυτή…
Πώς όμως φτάσαμε ως εδώ; Η αλήθεια είναι πως η Βρετανία δεν πολυχώνεψε ποτέ της την Ευρωπαϊκή Ένωση και ποτέ δεν ένοιωσε ολοκληρωτικά τμήμα της. «Εμείς επισκεπτόμαστε (την Ευρώπη) ενώ οι υπόλοιποι είναι ήδη εκεί» είχε πει κάποτε η Μάργκαρετ Θάτσερ και αυτό είναι αλήθεια εφόσον στην βρετανική νοοτροπία δεν είναι εύκολο το να ανήκεις κάπου όπου άλλοι παίρνουν τις αποφάσεις για σένα, όπως πολύ ξεκάθαρα είχε διακηρύξει η Τερέζα Μέι τον Σεπτέμβριο του 2017, στη Φλωρεντία λέγοντας πως η Βρετανία θέλει να είναι ένα “παγκόσμιο, με ελεύθερες εμπορικές σχέσεις, κράτος, σε θέση να γράφει τη δική του πορεία στον κόσμο”.
Εξάλλου το 2013, σε έρευνα της Κομισιόν για το πόσο «Ευρωπαίοι» νιώθουν οι πολίτες της Ευρώπης, η Βρετανία είχε έρθει τελευταία. με τη Γερμανία και τη Δανία να μοιράζονται τις πρώτες θέσεις κάνοντας εμφανές πως η «ευρωπαϊκή ταυτότητα» ήταν για τους Βρετανούς πολίτες λιγότερο ελκυστική από ό,τι για τους πολίτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Το γιατί ίσως πρέπει να το αναζητήσουμε στο βάθος της ιστορίας όταν από την εποχή του Ερρίκου του 8ου, η Αγγλία διαμόρφωσε ολοφάνερα μία ξεχωριστή πολιτιστική οντότητα από την υπόλοιπη Ευρώπη και οι Βρετανοί στράφηκαν στην εξερεύνηση άλλων κόσμων που θα τους εξασφάλιζαν την οικονομική ευημερία.
Έτσι η Αγγλία δεν εστίασε ποτέ το ενδιαφέρον της στην Ευρώπη, αλλά στον Καναδά, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία δημιουργώντας μια πολύ ισχυρή κοινή ταυτότητα, αυτή της αυτοκρατορίας και μετέπειτα Κοινοπολιτείας σε αντίθεση με την ακόμη ανύπαρκτη ταυτότητα της υπόλοιπης Ευρώπης.
Πάντα οι Βρετανοί θεωρούσαν πως η Ευρώπη ( ως ΕΕ) είναι μια οντότητα που πρέπει να κρατιέται σε απόσταση ασφαλείας γνωρίζοντας πολύ καλά πως στη περίπτωση που η ενοποίηση της ΕΕ προχωρήσει και δημιουργηθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες Ευρώπης ο ηγεμόνας της ενιαίας Ευρώπης θα είναι η Γερμανία, με τη Βρετανία να καταντάει ένα νησί στην άκρη της Ευρώπης και από πρωταγωνιστής και παγκόσμιο κέντρο οικονομικό -εκπαιδευτικό να γίνεται κομπάρσος χωρίς αυτόνομο γεωπολιτικό βάρος. Από Αυτοκρατορία σε Νομαρχία.
Και εκεί είναι η αρχή των πάντων. Ακούγεται πολύ επίκαιρο και σημερινό αυτό που είπε ο Τσώρτσιλ το 1930 (15 Φεβρουαρίου) στην αμερικάνικη εφημερίδα “Saturday Evening Post” μιλώντας για μια Ενωμένη Ευρώπη: «Είναι καλό και ελπιδοφόρο. Αλλά εμείς έχουμε το δικό μας όνειρο και το δικό μας καθήκον. Είμαστε με την Ευρώπη αλλά όχι της Ευρώπης. Συνδεόμαστε αλλά δεν ενωνόμαστε. Ενδιαφερόμαστε και σχετιζόμαστε αλλά δεν απορροφόμαστε..Είμαστε με αυτούς αλλά όχι από αυτούς. Έχουμε τη δικιά μας Κοινοπολιτεία και Αυτοκρατορία».
Με λίγα λόγια οι Βρετανοί αρνήθηκαν να γίνουν κομμάτι ενός εγχειρήματος που είτε το βλέπουμε είτε κλείνουμε ερμητικά τα μάτια σήμερα είναι στην ουρά της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης εξαιτίας της υφεσιακής πολιτικής που έχει επιβάλλει το Βερολίνο για να βγαίνει κερδισμένο το ίδιο.
Η Βρετανική οικονομία λέει πως δεν έχει τίποτε να χάσει εκτός ΕΕ – πολλώ δε μάλλον θα ωφεληθεί αφού πολύ σύντομα όλο το λεγόμενο «μαύρο» χρήμα της ΕΕ θα συγκεντρωθεί πλέον στην Βρετανία που με μεγάλη χαρά θα το υποδεχθεί την ίδια στιγμή που οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ζητούν πιστοποιητικό νομιμότητας ακόμα και για… τσίχλες και καραμέλες.
Αμφιβάλλει κανείς πως όλες οι μεγάλες εταιρείες θα θέλουν να συγκεντρωθούν στην Βρετανία λόγω χαμηλής φορολογίας μετατρέποντας έτσι το city σε έναν εταιρικό παράδεισο;
Η Βρετανία όπως άλλωστε και Νορβηγία η οποία σοφά δεν είναι μέλος της ΕΕ θα μπορεί πια να εκμεταλλεύεται τα μισά κοιτάσματα πετρελαίου στην Βόρεια Θάλασσα (τα άλλα μισά τα έχει η Νορβηγία) χωρίς να δεσμεύεται από την “γερμανική” φορολογία φέρνοντας το Λονδίνο στις παγκόσμιες αγορές σαν κυρίαρχο κράτος και όχι τις Βρυξέλλες και κατ επέκταση τους Γερμανούς ως εκπροσώπους του Λονδίνου. Να λοιπόν γιατί στην Βρετανία είχαν διαφορετική άποψη το το Λονδίνο τώρα στρέφεται αλλού, θέλοντας να ενισχύσει τις σχέσεις του με τον υπόλοιπο κόσμο, κυρίως “με τον πιο στενό και πιο σημαντικό του εταίρο”, όπως έχει δηλώσει ο Τζόνσον, τις ΗΠΑ.
Πάντως αυτό που πρέπει να σημειωθεί και είναι ρεαλιστικοί φόβοι πολλών αναλυτών στην Ευρώπη είναι πως από ένα άτακτο Brexit δεν θα επηρεαστεί μόνο η βρετανική οικονομία, αλλά και η ευρωπαϊκή σε μία περίοδο που οι επιπτώσεις της πανδημίας του Covid-19 έχουν γονατίσει τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Επιπλέον κανείς δεν αποκλείει τον κίνδυνο να ανοίξει και πάλ ο ασκός του… Βορειοϊρλανδικού, αναζωπυρώνοντας τη βία είκοσι σχεδόν χρόνια μετά τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, πράγμα που το απεύχονται όλοι. Και στην Βρετανία και στην Ιρλανδία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
