PLUS
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέθεσε στους 26 υποψήφιους Ευρωπαίους επιτρόπους τους νέους τους ρόλους, αλλά ο δρόμος μέχρι να αναλάβουν και επίσημα τα καθήκοντά τους είναι ανηφορικός .
Το μοναδικό άμεσα εκλεγμένο θεσμικό όργανο του μπλοκ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρόκειται να ξεκινήσει τώρα τη διαδικασία νομικού ελέγχου των υποψηφίων πριν από τη δημόσια εξέτασή τους από τους νομοθέτες του.
Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξουν οι ευκαιρίες για να αποκαλυφθούν τυχόν… σκελετοί στις ντουλάπες των υποψηφίων.
Προσωπικές αντιπαραθέσεις, διχαστικές πολιτικές θέσεις, αντικρουόμενα συμφέροντα ή έλλειψη ικανοτήτων έχουν οδηγήσει στο παρελθόν τους νομοθέτες να καταψηφίσουν τους υποψηφίους. Το Κοινοβούλιο είναι τώρα πιο πολωμένο και πολιτικά κατακερματισμένο από ποτέ, αυξάνοντας το διακύβευμα των ακροάσεων.
Οι 26 υποψήφιοι θα πρέπει πρώτα να συμπληρώσουν και να υποβάλουν έντυπα σύγκρουσης συμφερόντων, στα οποία θα περιγράφονται τυχόν προηγούμενες εργασίες, παράλληλες δραστηριότητες ή οικονομικά περιουσιακά στοιχεία που μπορεί να τους εμποδίζουν να ασκήσουν ελεύθερα το ρόλο τους.
Πρέπει να δηλωθούν όλα τα οικονομικά τους περιουσιακά στοιχεία – όπως μετοχές, ομόλογα, δάνεια και επενδυτικοί λογαριασμοί – καθώς και εκείνα των συντρόφων και των παιδιών τους, εφ’ όσον μπορεί να θεωρηθεί ότι θέτουν σε κίνδυνο την αμεροληψία τους.
Η επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Κοινοβουλίου (JURI) θα ελέγξει και τις 26 δηλώσεις σε ένα εξαντλητικά στενό χρονικό πλαίσιο 24 έως 48 ωρών. Στη συνέχεια πρέπει να συντάξει επιστολή που να επιβεβαιώνει την απουσία συγκρούσεων για κάθε υποψήφιο πριν προχωρήσουν στις ακροάσεις τους.
Οι νομοθέτες δεν έχουν καμία αρμοδιότητα για να ερευνήσουν περαιτέρω εάν θεωρούν ότι οι δηλώσεις στερούνται ουσίας και μπορούν να βασίσουν τις αξιολογήσεις τους αποκλειστικά σε όσα περιλαμβάνονται στα εν λόγω έντυπα δηλώσεων. Τα έντυπα περνούν επίσης από τα χέρια της Επιτροπής, προτού καταλήξουν στα γραφεία των μελών της JURI.
Εάν υποπτεύονται λανθασμένες δηλώσεις, μπορούν να καλέσουν τους υποψηφίους για να εξεταστούν από τα μέλη της επιτροπής. Αν και συχνά παραβλέπεται ως νομική τυπικότητα, οι υποψήφιοι θα μπορούσαν να εκπέσουν σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας ελέγχου.
Οι υποψήφιοι που θα “επιβιώσουν” από τον νομικό έλεγχο θα προχωρήσουν σε δημόσια εξέταση σε κοινοβουλευτική ακρόαση – μια ευκαιρία για τους εκλεγμένους ευρωβουλευτές να τους εξετάσουν σχετικά με τις εμπειρίες, τις αρμοδιότητές τους και τη δέσμευσή τους στις νέες τους αρμοδιότητες.
Καθένας από τους 26 υποψήφιους θα περάσει από μια δοκιμασία ενώπιον των ευρωβουλευτών που μπορεί να καλύψει μια πληθώρα θεμάτων, από διχαστικές θέσεις σε ευαίσθητους τομείς πολιτικής μέχρι ενοχλητικά σχόλια που έγιναν στο παρελθόν και που πολλοί θα ήθελαν να κρύψουν κάτω από το χαλί.
Την τελευταία φορά το 2019, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Γαλλία αναγκάστηκαν να προτείνουν αντικαταστάτες αφού οι αρχικές τους επιλογές απορρίφθηκαν από το Κοινοβούλιο, καθυστερώντας την έναρξη της θητείας της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ως νέας προέδρου της Επιτροπής.
Αυτή τη φορά, με ένα πιο πολιτικά κατακερματισμένο κοινοβούλιο, οι ακροάσεις αναμένεται να είναι πιο σκληρές, πιο θορυβώδεις και πιο δύσκολες.
Ποιοι είναι πιθανότερο να αποτύχουν στη μεγάλη δοκιμασία και να υποκύψουν μετά από αποκαλύψεις που θα βγουν στο φως της δημοσιότητας;
Όλιβερ Βάρχελι
Όταν ο Βίκτορ Όρμπαν τον πρότεινε ως υποψήφιο της Ουγγαρίας για τη θέση του Ευρωπαίου Επιτρόπου, η πρώτη αντίδραση στο Κοινοβούλιο ήταν πολύ αρνητική.
Η θητεία του Όλιβερ Βάρχελι ως Επιτρόπου Γειτονίας και Διεύρυνσης ήταν αμφιλεγόμενη και είχε επανειλημμένες συγκρούσεις με τους ευρωβουλευτές, οι οποίοι τον κατηγόρησαν ότι παραμέλησε την επίσημη γραμμή της ΕΕ και ότι λειτούργησε ως απεσταλμένος της κυβέρνησης Όρμπαν.
Το Κοινοβούλιο έχει αποδοκιμάσει τον Όλιβερ Βάρχελι επειδή υποβάθμισε την παραβίαση του κράτους δικαίου στη Σερβία και υποστήριξε τις αυτονομιστικές ενέργειες του Μίρολαντ Ντόντικ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε.
Οι ευρωβουλευτές κατήγγειλαν επίσης την αιφνίδια απόφασή του να αναστείλει «όλες τις πληρωμές» προς τις παλαιστινιακές αρχές μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, την οποία η Επιτροπή δήλωσε ότι δεν είχε συζητήσει με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Το πιο επαίσχυντο είναι ότι ο Όλιβερ Βάρχελι κατεγράφη να ρωτά «Πόσοι ηλίθιοι έχουν απομείνει ακόμα;» κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής συζήτησης για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Το στιγμιότυπο έγινε viral και προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση των ευρωβουλευτών, οι οποίοι απαίτησαν την άμεση παραίτησή του. Ο Όλιβερ Βάρχελι ζήτησε συγγνώμη και δήλωσε ότι τα λόγια του είχαν αποδοθεί αποσπασματικά.
Αυτό το βεβαρημένο ιστορικό καθιστά τον Όλιβερ Βάρχελι τον πιο πιθανό προς απόρριψη υποψήφιο καθώς κανένα από τα κεντρώα κόμματα δεν φαίνεται διατεθειμένο να τον υποστηρίξει. Οι Βρυξέλλες ήδη εικάζουν ότι ο Enikő Győri, ευρωβουλευτής του Fidesz, περιμένει ως αντικαταστάτης.
Ραφαέλε Φίτο
Δεν είναι μυστικό ότι δεν υπάρχει πολλή αγάπη μεταξύ της Τζόρτζια Μελόνι και της προοδευτικής παράταξης του Κοινοβουλίου. Οι Σοσιαλιστές, οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι βλέπουν την Ιταλίδα πρωθυπουργό ως μια επικίνδυνη υπερσυντηρητική προσωπικότητα που κάνει την ακροδεξιά πολιτική αποδεκτή.
Κατά την προετοιμασία της ακρόασης της φον ντερ Λάιεν τον Ιούλιο, τα τρία κόμματα απαίτησαν από την επικεφαλής της Επιτροπής να τραβήξει μια σαφή γραμμή μεταξύ της ίδιας και της Μελόνι.
Η απόφαση της Μελόνι να διατάξει τους ευρωβουλευτές της να ψηφίσουν κατά της Φον ντερ Λάιεν εδραίωσε περαιτέρω την εχθρότητα που αισθάνονται οι προοδευτικοί, οι οποίοι ετοιμάζονται να είναι η κύρια φωνή κατά της επιλογής της, του Ραφαέλε Φίτο.
Ο Φίτο θεωρείται πιστός υποστηρικτής της Μελόνι, πρώτα ως ευρωβουλευτής και αργότερα ως υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Πολιτικής Συνοχής, οπότε η ακρόασή του μπορεί κάλλιστα να μετατραπεί σε δημόσια καταγγελία της Ιταλίδας πρωθυπουργού.
Εκτός από την κομματική πολιτική, ο 55χρονος θα μπορούσε επίσης να αντιμετωπίσει δυσάρεστες ερωτήσεις σχετικά με τις δραστηριότητές του στο παρελθόν. Το 2006, ο Φίτο κατηγορήθηκε για δωροδοκία ενόψει περιφερειακών εκλογών. Το 2009, κατηγορήθηκε για συνωμοσία με σκοπό την πώληση μετοχών της Cedis, μιας εμπορικής εταιρείας που χρεοκόπησε. Τελικά αθωώθηκε και στις δύο περιπτώσεις.
Χάτζα Λαμπίμπ
Στα χαρτιά, η Χάτζα Λαμπίμπ ταιριάζει στο προφίλ της Ευρωπαίας Επιτρόπου: σήμερα υπηρετεί ως υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου και διαδραμάτισε εξέχοντα ρόλο στην προεδρία της χώρας στο Συμβούλιο της ΕΕ, η οποία διήρκεσε από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2023.
Όμως το βιογραφικό της Χάτζα Λαμπίμπ προκαλεί αναστολές σε ορισμένους νομοθέτες.
Τον Ιούλιο του 2021, ενώ η Χάτζα Λαμπίμπ εργαζόταν ως δημοσιογράφος για βελγικά μέσα ενημέρωσης, συμμετείχε σε ένα ταξίδι Τύπου στην κατεχόμενη Κριμαία που οργανώθηκε από τις «Ρωσικές Εποχές», μια προπαγανδιστική πρωτοβουλία που συνδέεται με την κυβέρνηση, και παρακολούθησε το φεστιβάλ “Παγκόσμιες Αξίες”.
Σε μια συνέντευξη μετά το ταξίδι, η Λαμπίμπ ρωτήθηκε αν είχε επιστρέψει από την Ουκρανία ή τη Ρωσία. Απέφυγε την ερώτηση και είπε: “Χρειάζεται κανείς ρωσική βίζα για να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Σεβαστούπολης”. (Το ταξίδι στην Κριμαία μέσω της Ρωσίας είναι παράνομο σύμφωνα με την ουκρανική νομοθεσία).
Σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, η Λαμπίμπ αντιμετώπισε εκκλήσεις να παραιτηθεί λόγω της συμμετοχής 14 Ιρανών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του δημάρχου της Τεχεράνης, στη Σύνοδο Κορυφής για τις πόλεις των Βρυξελλών. Ο υπουργός Εξωτερικών κατηγορήθηκε για την έκδοση των θεωρήσεων στους 14 προσκεκλημένους και αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη.
Ο προϊστάμενός της, ο πρωθυπουργός Αλεξάντρ Ντε Κρο, την υπεραστπίστηκε δηλώνοντας ότι η απόφαση για την έκδοση των θεωρήσεων έγινε στο πλαίσιο των λεπτών διαπραγματεύσεων μεταξύ του Βελγίου και του Ιράν για την απελευθέρωση του Ολιβιέ Βαντεκαστέλε.
Μάρος Σέφκοβιτς
Ο 58χρονος Σλοβάκος, γνωστός για τις πολύχρωμες γραβάτες του και το χαμόγελό του, έχει διατελέσει Ευρωπαίος Επίτροπος αδιαλείπτως από το 2009 και θα μπορούσε, αν επαναδιοριστεί, να κατέχει το ρεκόρ των τεσσάρων συνεχόμενων θητειών.
Αλλά από τον Οκτώβριο του 2023, η Σλοβακία κυβερνάται από τον Ρόμπερτ Φίτσο, έναν πολιτικό που στα χαρτιά είναι σοσιαλιστής, αλλά στην πράξη έχει υιοθετήσει σκληρές δεξιές πολιτικές, με κυριότερη την απροθυμία του να υποστηρίξει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.
Επιπλέον, ο Φίτσο πρωτοστάτησε σε μια αμφιλεγόμενη αναμόρφωση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, RTVS, επειδή, όπως είπε, “συγκρούεται” με τη σλοβακική κυβέρνηση.
Η κυβέρνησή του έχει επίσης καταθέσει νόμο για τη μείωση των ποινικών κυρώσεων για υποθέσεις διαφθοράς, τη διάλυση της Ειδικής Εισαγγελίας και την εξαίρεση ΜΚΟ που λαμβάνουν ξένη χρηματοδότηση.
Οι εξελίξεις έχουν φέρει τη Σλοβακία σε τροχιά σύγκρουσης με τις Βρυξέλλες: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα ιδιαίτερα επικριτικό ψήφισμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να αναστείλει τα κονδύλια της ΕΕ εάν οι επίμαχοι νόμοι τεθούν σε ισχύ.
Το SMER, το κόμμα του Φίτσο και του Σέφκοβιτς, αποβλήθηκε από την ευρωομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D). Ωστόσο, και οι δύο άνδρες παραμένουν στο Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES), το πανευρωπαϊκό κόμμα. Αυτή η περίεργη κατάσταση μειώνει σημαντικά την υποστήριξη για τον Σέφκοβιτς και μπορεί να γίνει βάρος αν οι συντηρητικοί αδράξουν τη στιγμή για να τον ρίξουν.
Τερέσα Ριμπέρα
Η καριέρα της Τερέσα Ριμπέρα ήταν αφιερωμένη στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής, στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, υπηρετώντας σε διάφορες θέσεις στα Ηνωμένα Έθνη, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Ανάπτυξης και Διεθνών Σχέσεων (IDDRI) στο Παρίσι.
Το 2018 έγινε υπουργός Οικολογικής Μετάβασης της Ισπανίας υπό τον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ και σύντομα έγινε ένας από τους ισχυρότερους υποστηρικτές της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, προτρέποντας τις Βρυξέλλες να διατηρήσουν τις φιλοδοξίες της μπροστά στις αντιδράσεις της δεξιάς.
Αν και φαίνεται να είναι απόλυτα κατάλληλη για μια κορυφαία θέση στην επόμενη Επιτροπή, μια βασική λεπτομέρεια θα μπορούσε να εκτροχιάσει τις φιλοδοξίες της στην ΕΕ: η πυρηνική ενέργεια.
Η Ριμπέρα δεν έχει κρύψει τον σκεπτικισμό της απέναντι στην πυρηνική ενέργεια, μια τεχνολογία χαμηλών εκπομπών άνθρακα που ενέχει σημαντικές ανησυχίες σχετικά με την εξόρυξη ουρανίου, τους κινδύνους ασφαλείας, τα ραδιενεργά απόβλητα και το υψηλό κόστος.
Επέκρινε την απόφαση της Επιτροπής να συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια στην πράσινη ταξινομία ως “μεγάλο λάθος” και αντιτάχθηκε σε μια προσπάθεια υπό την ηγεσία της Γαλλίας να θεωρηθεί το πυρηνικά παραγόμενο υδρογόνο ως ανανεώσιμη ενέργεια.
“Μπορούμε να προσπαθήσουμε να βρούμε μια λύση για τους Γάλλους, αλλά η πυρηνική ενέργεια δεν είναι πράσινη. Συγγνώμη”, δήλωσε ο Τερέσα Ριμπέρα πέρυσι εν μέσω της συζήτησης για το υδρογόνο.
Ενώ η θέση της φαίνεται απολύτως λογική στην Ισπανία και σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο, οι απόψεις της Τερέσα Ριμπέρα αποτελούν ανάθεμα για τη Γαλλία και τους συμμάχους της στην Κεντρική Ευρώπη, οι οποίοι πιστεύουν ότι η πυρηνική ενέργεια έχει να διαδραματίσει κομβικο ρόλο στην πράσινη μετάβαση και θέλουν οι Βρυξέλλες να προωθήσουν τις επενδύσεις και να “ξεκλειδώσουν” πλήρως τις δυνατότητες του τομέα.
Οι …σκελετοί στην ντουλάπα
Σκάνδαλα, γκάφες, βεντέτες και αμφισβητούμενες στιγμές είναι αναπόφευκτο να προκύψουν.
Ο Τιερί Μπρετόν είναι πιθανό να ερωτηθεί για το απροσδόκητο παραλήρημά του κατά του ΕΛΚ και της εκστρατείας επανεκλογής της φον ντερ Λάιεν, το οποίο δημιούργησε ερωτήματα ηθικής φύσεως, και για την αιχμηρή επιστολή του πριν από τη συνέντευξη του Έλον Μασκ στον Ντόναλντ Τραμπ, η οποία, σύμφωνα με τους επικριτές, προσέβαλε την ελευθερία του λόγου. Οι συντηρητικοί θα μπορούσαν εύκολα να αδράξουν τη στιγμή για να προσπαθήσουν δημόσια να ρίξουν τον Γάλλο πολιτικό ένα ή δύο σκαλοπάτια.
Οι φιλελεύθεροι θα μπορούσαν στη συνέχεια να ανταποδώσουν και να επιτεθούν στις τάξεις του ΕΛΚ: Ο Wopke Hoekstra μπορεί να χρειαστεί να εξηγήσει(και πάλι) τη σχέση του στο παρελθόν με τη Shell, μια πολυεθνική που έχει γίνει συνώνυμο της ρύπανσης, ενώ η Maria Luís Albuquerque μπορεί να αμφισβητηθεί για τον ρόλο της στις πολιτικές λιτότητας της Πορτογαλίας και την ιδιωτικοποίηση της TAP, μιας εθνικής αεροπορικής εταιρείας, κατά τη διάρκεια της θητείας της ως υπουργού Οικονομικών. Η συμφωνία με τον TAP ελέγχεται για πιθανές παρατυπίες.
Η Κάγια Κάλας από την Εσθονία, η οποία προαλείφεται για να γίνει η κορυφαία διπλωμάτης της ΕΕ, πιθανόν να ερωτηθεί για τη συμμετοχή του συζύγου της σε μια εταιρεία logistics που συνέχισε τις παραδόσεις στη Ρωσία μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο Ιρλανδός Michael McGrath ενδέχεται να ερωτηθεί για την αντίθεσή του στο παρελθόν στο δημοψήφισμα του 2018 που νομιμοποίησε την άμβλωση και για το αμφιλεγόμενο καθεστώς χαμηλής φορολογίας της χώρας του.
Και ο Γκλεν Μίκαλλεφ της Μάλτας θα μπορούσε να περάσει δύσκολες στιγμές στο ημικύκλιο, λόγω της κραυγαλέας έλλειψης πολιτικής εμπειρίας του. Η υψηλότερη θέση που κατείχε ποτέ ο 35χρονος είναι προσωπάρχης του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Αμπέλα, πράγμα που απέχει πολύ από την “εκτελεστική επάρκεια” που απαιτεί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Ανακοίνωσε τους νέους Επιτρόπους – Μεταφορών και Τουρισμού ο Τζιτζικώστας
