Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε ένα βήμα παραπάνω προς την αξιοποίηση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας με την υιοθέτηση ενός νέου νόμου τη Δευτέρα (12 Φεβρουαρίου).
Η κίνηση αυτή, σύμφωνα με τα βήματα που έχουν γίνει από την G7, θεσπίζει μια νομοθετική οδό μέσω της οποίας τα κέρδη που προκύπτουν από κατασχεθέντα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία υπό συγκεκριμένες συνθήκες θα μπορούσαν τελικά να βρουν το δρόμο τους προς την Ουκρανία μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Τόσο η ΕΕ όσο και η G7 δέσμευσαν περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά υπήρξαν διστακτικοί ως προς το αν και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτά τα κεφάλαια.
Τα δύο τρίτα των κεφαλαίων βρίσκονται στην ΕΕ, με την πλειονότητα να κατέχεται από τον βελγικό οίκο εκκαθάρισης Euroclear. Μέχρι στιγμής, μόνο οι φόροι επί των περιουσιακών στοιχείων στο Βέλγιο έχουν διατεθεί σε ένα ειδικό ταμείο για την Ουκρανία που χειρίζεται η βελγική κυβέρνηση.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ είχαν δώσει το πολιτικό τους πράσινο φως τον περασμένο μήνα, στο πλαίσιο της επίδειξης στήριξης του μπλοκ προς την Ουκρανία ενόψει της δεύτερης επετείου της πλήρους εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο.
Η νομοθεσία που ψηφίστηκε τη Δευτέρα σημαίνει ότι τα κεντρικά αποθετήρια τίτλων (CSD), όπως το Euroclear, θα απαγορεύεται να χρησιμοποιούν τα καθαρά κέρδη και θα πρέπει να διατηρούν τα έσοδα από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία χωριστά και αποθηκευμένα έως ότου τα κράτη μέλη της ΕΕ αποφασίσουν ομόφωνα να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό για τη χρήση τους.
Στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να μεταφέρει τα χρήματα στον προϋπολογισμό της ΕΕ και από εκεί στην Ουκρανία, αν και δεν διευκρινίζεται το ακριβές χρονοδιάγραμμα.
Η πρόταση στοχεύει μόνο σε μελλοντικά κέρδη και δεν θα εφαρμοστεί αναδρομικά.
Εφαρμόζεται σε ιδρύματα που κατέχουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ από τα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας.
«Η σημερινή απόφαση, σύμφωνα με τη θέση της G7, αποσαφηνίζει (…) το νομικό καθεστώς των εσόδων που παράγονται από τα CSD σε σχέση με τη διακράτηση ρωσικών ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων και θέτει σαφείς κανόνες για τους φορείς που τα κατέχουν», δήλωσε το Συμβούλιο της ΕΕ.
«Η απόφαση αυτή ανοίγει το δρόμο για το Συμβούλιο να αποφασίσει σχετικά με την πιθανή θέσπιση χρηματοδοτικής συνεισφοράς στον προϋπολογισμό της ΕΕ που θα συγκεντρωθεί από αυτά τα καθαρά κέρδη για τη στήριξη της Ουκρανίας, την ανάκαμψη και την ανοικοδόμησή της σε μεταγενέστερο στάδιο», προστίθεται.
Αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν ότι κάτι τέτοιο θα είχε ως αποτέλεσμα 15-17 δισ. ευρώ σε διάστημα τεσσάρων ετών, τα οποία θα μπορούσαν να δοθούν στην Ουκρανία.
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Dmytro Kuleba χαιρέτισε την ανακοίνωση, λέγοντας ότι το Κίεβο «θα ενθαρρύνει περαιτέρω βήματα για να καταστεί δυνατή η πρακτική αξιοποίησή τους προς όφελος της Ουκρανίας. Τα βήματα αυτά πρέπει να είναι φιλόδοξα και άμεσα».
«Η Ουκρανία είναι έτοιμη να συνεχίσει να εργάζεται με τους εταίρους για την επίτευξη του απώτερου στόχου μας: να καταστήσουμε τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα στην Ουκρανία. Ο επιτιθέμενος πρέπει να πληρώσει», δήλωσε ο Kuleba.
Η ΕΕ ακινητοποίησε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 200 δισεκατομμυρίων ευρώ λίγο μετά την έναρξη της πλήρους εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Πέρα από τα κέρδη από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης διατυπώσει την ιδέα της άμεσης κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων, αλλά οι αξιωματούχοι της ΕΕ θεωρούν μέχρι στιγμής ότι αυτό είναι νομικά πολύ επικίνδυνο.
Η ξεχωριστή ώθηση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και με την υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιαπωνίας και του Καναδά για τη δήμευση όλων των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας και όχι μόνο των κερδών, αντιμετωπίζει αντίσταση από τα ευρωπαϊκά μέλη της G7, ιδίως τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Γαλλία.
Αξιωματούχοι της ΕΕ και κρίσιμα κράτη μέλη έχουν εκφράσει ανησυχίες όχι μόνο για τη νομιμότητα μιας τέτοιας πρωτοφανούς κατάσχεσης κρατικών περιουσιακών στοιχείων, αλλά και λόγω των ανησυχιών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τις πιθανές συνέπειες στο νόμισμα του ευρώ.
Οι επενδυτές θα μπορούσαν να αποσυρθούν από τα περιουσιακά στοιχεία του ευρώ από την ανησυχία ότι τα χρήματά τους θα μπορούσαν μια μέρα να κατασχεθούν και αυτά, λένε.
Επιπλέον, η Μόσχα έχει υποσχεθεί ότι η Ρωσία θα προβεί σε αντίποινα κατάσχοντας δυτικά περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία, τα οποία ορισμένες αναφορές ανεβάζουν σε 288 δισεκατομμύρια δολάρια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Έκθεση: Η κλιματική μετανάστευση μεγαλύτερη απειλή από την Ρωσία