PLUS
Εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η διακοπή της αιμάτωσης οποιουδήποτε τμήματος του εγκεφάλου. Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ονομάζεται κάποιες φορές ως “εγκεφαλική προσβολή”.
Ανεύρυσμα
Αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία (AVM)
Εγκεφαλική αιμορραγία
Εναλλακτικές Ονομασίες
Εγκεφαλοαγγειακή νόσος, εγκεφαλικό έμφραγμα, εγκεφαλική αιμορραγία, ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλικό επεισόδιο – ισχαιμικό, εγκεφαλοαγγειακό ατύχημα, εγκεφαλικό επεισόδιο – αιμορραγικό
Αίτια
Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η ροή του αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου διακόπτεται εξαιτίας της απόφραξης ή ρήξης ενός εγκεφαλικού αιμοφόρου αγγείου. Εάν η ροή του αίματος σταματήσει για περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να πάρει αίμα και οξυγόνο. Τα εγκεφαλικά κύτταρα μπορεί να νεκρωθούν, με αποτέλεσμα μόνιμη βλάβη.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι εγκεφαλικού επεισοδίου: το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο που παρέχει αίμα στον εγκέφαλο αποφράσσεται από ένα θρόμβο αίματος. Αυτό μπορεί να συμβεί με δύο τρόπους:
– Ένας θρόμβος μπορεί να σχηματιστεί σε μια αρτηρία που είναι ήδη πολύ στενή. Εάν αποφράσει πλήρως την αρτηρία, τότε έχουμε θαμβωτικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
– Ένας θρόμβος αποκολλάται από ένα άλλο αιμοφόρο αγγείο του εγκεφάλου, ή άλλο τμήμα του σώματος, και ταξιδεύει προς τον εγκέφαλο αποφράσσοντας μια μικρότερη αρτηρία. Αυτό καλείτε εμβολή. Προκαλεί ένα εμβολικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια μπορεί να οφείλονται σε αποφραγμένες αρτηρίες, μια πάθηση που καλείται αθηροσκλήρωση. Αυτή μπορεί να επηρεάζει τις αρτηρίες του εγκεφάλου ή τις αρτηρίες στον τράχηλο που μεταφέρουν αίμα προς τον εγκέφαλο. Λίπος, χοληστερόλη και άλλες ουσίες αθροίζονται στο τοίχωμα των αρτηριών, σχηματίζοντας μια κολλώδη ουσία που ονομάζεται πλάκα. Με το πέρασμα του χρόνου, η πλάκα μεγαλώνει. Αυτό συχνά καθιστά τη ροή του αίματος παθολογική, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία θρόμβων αίματος.
Τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να προκληθούν από θρόμβους αίματος που δημιουργούνται στην καρδιά ή άλλα τμήματα του σώματος. Οι θρόμβοι αυτοί ταξιδεύουν μέσω του αίματος και μπορεί να κολλήσουν στις μικρότερες αρτηρίες του εγκεφάλου. Αυτό είναι γνωστό ως εγκεφαλική εμβολή.
Συγκεκριμένα φάρμακα και ιατρικές παθήσεις μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες δημιουργίας θρόμβων αίματος και αυξάνουν τον κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ένα σύνηθες αίτιο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου σε άτομα κάτω των 40 ετών είναι ο διαχωρισμός της καρωτίδας, ή ένα σχίσιμο στην επένδυση της καρωτίδας αρτηρίας. Το σχίσιμο επιτρέπει τη ροή αίματος μεταξύ των στιβάδων του τοιχώματος της καρωτίδας αρτηρίας. Αυτό προκαλεί στένωση της καρωτίδας αρτηρίας που δεν οφείλετε στη δημιουργία πλάκας.
Κάποια ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια ξεκινούν χωρίς αιμορραγία, αλλά στη συνέχεια εκδηλώνεται αιμορραγία στην περιοχή της βλάβης.
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο σε ένα τμήμα του εγκεφάλου καθίσταται αδύναμο και υπόκειται σε ρήξη, προκαλώντας αιμορραγία στον εγκέφαλο. Κάποια άτομα έχουν κάποιο έλλειμμα στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου που καθιστούν τη ρήξη περισσότερο πιθανή. Η ροή του αίματος που συμβαίνει μετά τη ρήξη του αιμοφόρου αγγείου, προκαλεί βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
– Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα ακόλουθα αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο:
– Κολπική μαρμαρυγή
– Διαβήτης
– Οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου
– Καρδιοπάθεια
– Υψηλή χοληστερόλη
– Μεγάλη ηλικία
Συγκεκριμένα φάρμακα αυξάνουν την πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων και κατά συνέπεια αυξάνουν τον κίνδυνο για ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες για τη δημιουργία θρόμβων αίματος, ιδιαίτερα σε γυναίκες που καπνίζουν και είναι μεγαλύτερες των 35 ετών.
Οι άντρες έχουν περισσότερα εγκεφαλικά επεισόδια από ότι οι γυναίκες. Ωστόσο, οι γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο κατά την εγκυμοσύνη και στις εβδομάδες αμέσως μετά την κύηση.
Τα ακόλουθα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας στον εγκέφαλο, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου:
– Χρήση αλκοόλ
– Αιμορραγικές διαταραχές
– Χρήση κοκαΐνης
– Τραύμα κεφαλής
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου εξαρτώνται από το τμήμα του εγκεφάλου που βλάπτεται. Σε κάποιες περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να μην γνωρίζει ότι είχε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση, ή μπορεί να εμφανίζονται και να φεύγουν τις πρώτες μία ή δύο μέρες. Τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο σοβαρά όταν εκδηλώνεται το εγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά μπορεί και να επιδεινωθούν σταδιακά. Μπορεί να συμβεί πονοκέφαλος, ιδιαίτερα εάν το εγκεφαλικό επεισόδιο οφείλεται σε αιμορραγία στον εγκέφαλο.
Ο πονοκέφαλος:
Ξεκινά ξαφνικά και μπορεί να είναι ισχυρός
Συμβαίνει όταν είστε ξαπλωμένος
Σας ξυπνά από τον ύπνο
Γίνεται χειρότερος όταν αλλάζετε θέση ή όταν σκύβετε, κοπιάζετε ή βήχετε
Τα άλλα συμπτώματα εξαρτώνται από τη βαρύτητα του εγκεφαλικού επεισοδίου και το τμήμα του εγκεφάλου που επηρεάζεται.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
– Μεταβολές της εγρήγορσης (όπως υπνηλία, απώλεια αισθήσεων και κώμα)
– Μεταβολές στην ακοή
– Μεταβολές στη γεύση
– Αδεξιότητα
– Σύγχυση ή απώλεια της μνήμης
– Δυσκολία κατάποσης
– Δυσκολία στο γράψιμο και διάβασμα
– Ζαλάδα ή ανώμαλη αίσθηση κίνησης (ίλιγγος)
– Έλλειψη ελέγχου της κύστης ή του εντέρου
– Απώλεια της ισορροπίας
– Απώλεια του συντονισμού
– Μυϊκή αδυναμία στο πρόσωπο, το χέρι ή το πόδι (συνήθως μόνο στη μία πλευρά)
– Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στη μία πλευρά του σώματος
– Μεταβολές προσωπικότητας, διάθεσης ή συναισθηματικές
– Προβλήματα στην όραση, όπως μειωμένη όραση, διπλωπία ή ολική απώλεια της όρασης
– Αισθητηριακές μεταβολές που επηρεάζουν την αφή και την ικανότητα αίσθησης πόνου, πίεσης, διαφορών θερμοκρασίας ή άλλων ερεθισμάτων
– Πρόβλημα στην ομιλία ή στην κατανόηση άλλων που μιλούν
Αν εμφανίσετε προειδοποιητικά συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου σημαίνει ότι ο εγκέφαλός σας δεν λαμβάνει το αίμα που χρειάζεται. Η βλάβη μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη.
Για παράδειγμα, μπορεί ενδεχομένως να χάσετε την ικανότητα ομιλίας αλλά να την ανακτήσετε μελλοντικά. Μπορεί ενδεχομένως να έχετε μερική ή ολική αδυναμία, για παράδειγμα στη χρήση ενός χεριού ή ποδιού.
Το σημαντικό είναι τι να κάνετε αν εμφανίσουν συμπτώματα εγκεφάλου επεισοδίου. Όσο γρηγορότερα αρχίσει η αντιμετώπιση τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες για σοβαρή βλάβη στον εγκέφαλο. Αυτό σημαίνει λιγότερες πιθανότητες αναπηρίας.
Προειδοποιητικά συμπτώματα
Ορισμένες φορές, τα συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου εμφανίζονται σταδιακά. Ωστόσο, αν έχετε εγκεφαλικό επεισόδιο είναι πιθανότερο να εμφανίζετε ένα ή περισσότερα ξαφνικά προειδοποιητικά συμπτώματα όπως τα εξής:
– Μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο, το χέρι ή το πόδι, ιδιαίτερα σε μια πλευρά
– Σύγχυση ή δυσκολία να καταλάβετε άλλους ανθρώπους
– Δυσκολία στην ομιλία
– Δυσκολία να δείτε με το ένα ή με τα δυο μάτια
– Δυσκολία στο περπάτημα ή στο να διατηρήσετε την ισορροπία ή το συντονισμό
– Ζάλη
– Σοβαρός πονοκέφαλος που έρχεται χωρίς γνωστή αιτία.
Είδη εγκεφαλικού
Τα συμπτώματα εγκεφαλικού μπορεί να διαφέρουν σε συνάρτηση με το είδος του εγκεφαλικού, αν συμβαίνουν στον εγκέφαλο και πόσο σοβαρά είναι. Ένα λιγότερο σοβαρό εγκεφαλικό μπορεί ενδεχομένως να είναι πιο δύσκολο να αναγνωριστεί.
Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αγγείο που παρέχει αίμα στον εγκέφαλο μπλοκάρεται. Μπορεί να συμβεί για αρκετούς λόγους.
Για παράδειγμα, η αρτηριοσκλήρυνση μπορεί να οδηγήσει σε θρόμβους. Ορισμένες φορές ένας θρόμβος δημιουργείται στην καρδιά από ακανόνιστο παλμό-κολπική μαρμαρυγή. Στη συνέχεια ταξιδεύει σε μέρος όπου μπλοκάρει μια αρτηρία που παρέχει αίμα στον εγκέφαλο.
Το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα εξασθενημένο αγγείο διαρρηγνύεται και αιμορραγεί στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί επίσης να συμβεί για διάφορους λόγους.
Το μεταβατικό ισχαιμικό επεισόδιο είναι ένα μινι εγκεφαλικό επεισόδιο που δημιουργείται από προσωρινό μπλοκάρισμα. Αν και δεν προκαλεί μόνιμη βλάβη στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει προειδοποιητικά συμπτώματα εγκεφαλικού, που διαρκούν για λεπτά ή ώρες. Σκεφτείτε το ως προειδοποιητικό σημάδι που δεν θα πρέπει να αγνοήσετε.
Τι να κάνετε αν έχετε συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου
– Να θυμάστε ότι ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι επείγον περιστατικό.
– Μην αμελείτε τα προειδοποιητικά συμπτώματα-ακόμα και αν έχετε μόνο ένα ή αν τα συμπτώματα είναι ελαφριά ή υποχωρούν.
– Μην περιμένετε. Κάθε λεπτό μετρά.
– Καλέστε το ασθενοφόρο αν έχετε ένα ή περισσότερα συμπτώματα για περισσότερα από λίγα λεπτά.
– Ελέγξτε τι ώρα ξεκίνησαν τα συμπτώματα, ώστε να ενημερώσετε τους γιατρούς όταν φθάσετε στο νοσοκομείο.
