Της Ελένης Τσιάβο
Ποιος να το φανταζόταν ότι εν έτει 2018 θα αντικρίζαμε τέτοιες εικόνες. Η σημερινή ημέρα, 20 Νοεμβρίου, θα έπρεπε κανονικά να αποτελεί φόρο τιμής και να εορτάζονται τα Δικαιώματα του Παιδιού, με αφορμή την επέτειο υιοθέτησης τους από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, το 1989, μέσω της συγκεκριμένης Συμβάσεως.
Δυστυχώς όμως αποτύχαμε να αναφερθούμε σε θετικές εξελίξεις επί του ευαίσθητου αυτού θέματος.
Την επικαιρότητα απασχόλησε εκ νέου το Κέντρο Περίθαλψης Παιδιών με αναπηρία στα Λεχαινά Ηλείας. Το φως της δημοσιότητας είδαν εικόνες με πρωταγωνιστές παιδιά με ειδικές ανάγκες που ζουν στο Κέντρο μέσα σε… κλουβιά! Φωτογραφίες και ρεπορτάζ που αμαυρώνουν τη χώρα μας προκαλώντας το κοινό αίσθημα.
Πώς να μην τα χάσεις; Πώς να μην αισθανθείς ντροπή; Ξεχνάμε ίσως ότι μιλάμε για ανθρώπους. Ανθρώπους που δεν ζητούν τον οίκτο μας αλλά τα αυτονόητα. Μια αξιοπρεπή ζωή, μακριά από τον στιγματισμό που ήδη έχουν. Η περιθωριοποίηση τους όμως και η απαξίωση πρέπει να μας απασχολεί όλους και να μας προβληματίζει ως κοινωνία .Τα στόματα τους δεν μπορούν ίσως να ψελλίσουν αυτά που νιώθουν, όμως τα μάτια τους μαρτυρούν ότι δεν πάει άλλο. Δεν το αξίζουν αυτό. Κανένας άνθρωπος εξάλλου δεν το αξίζει.
Ανθρώπινες ψυχές, χαμόγελα παιδιών που δεν έφταιξαν ποτέ στη ζωή τους γίνονται έρμαιο μιας αναποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής που θυμίζει κατά τ’άλλα πρακτικές Μεσαίωνα.
Παιδιά δίχως ένα… όνομα
Ένα από τα παιδιά που φιλοξενούνται στα Λεχαινά μόλις έμαθε να ανταποκρίνεται κάπως στο όνομά του. Δεν ήταν καν σε θέση να γνωρίζει ότι έχει όνομα. Είναι ένα κορίτσι 18 ετών που ζει σε κλουβί επί δέκα χρόνια. Μέσα σε μια φυλακή.
Δεν άκουγε στο όνομά της αλλά ταυτόχρονα δεν έβλεπε τον κόσμο γύρω της καθώς είναι τυφλή.
Το συγκεκριμένο παιδί, όπως λέει ο πρόεδρος του Κέντρου Αποκατάστασης Τυφλών, φαίνεται ότι ήταν απλά τυφλό. Όταν άρχισε να πέφτει και να χτυπάει το έβαλαν σε κλουβί για να μην… ενοχλεί τους υπόλοιπους. Κανένας δεν φρόντισε να το εκπαιδεύσει, να το μάθει πώς να απαντάει όταν του θέτουν το απλό ερώτημα: «Πως σε λένε;»
Η ανάδειξη από το BBC
Το θέμα είχε αναδείξει και μεταδώσει πριν λίγο καιρό το βρετανικό BBC, προκαλώντας παγκόσμιο σοκ για τις συνθήκες που επικρατούν στο εν λόγω ίδρυμα, κινητοποιώντας και τη συγγραφέα J. K. Rowling, η οποία δημιούργησε μια ΜΚΟ για να αλλάξει η διαμορφωθείσα κατάσταση. Από τους 36 τροφίμους, οι 30 μπόρεσαν να αποκτήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής, αφήνοντας πίσω τους τη μιζέρια από το κλουβί, αλλά ο κίνδυνος επιστροφής στο μαρτύριο καραδοκεί.
Αυτό καθώς η ελπίδα τους έχει ημερομηνία λήξης. Τον ερχόμενο Δεκέμβριο το πρόγραμμα λήγει μαζί ίσως και με την ελευθερία τους.
Τα χαμένα κονδύλια και οι υποσχέσεις
Σχεδόν έναν χρόνο πριν, συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο του 2017, η κυβέρνηση, δια στόματος των υπουργών Ε. Αχτσιόγλου και Θ. Φωτίου είχε εξαγγείλει την αποϊδρυματοποίηση των ατόμων με αναπηρία που φιλοξενούνταν στα Λεχαινά, όμως μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάτι.
Σύμφωνα με το «Έθνος» έχει εγκριθεί ένα κονδύλι 8,5 εκατ. ευρώ και έχει υπάρξει και ΚΥΑ για εκπόνηση σχεδίου, όμως ούτε σχέδιο έγινε, ούτε και τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν.
Η απάντηση του Υπουργείου στο ρεπορτάζ του “Έθνους”
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
«Το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το 2015, παρέλαβε το Παράρτημα Προστασίας ΑμεΑ στα Λεχαινά, μία δομή με άτομα με πολλαπλές και βαριές αναπηρίες, η οποία έχει εγγραφεί στη συνείδηση της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης, μετά τα αλλεπάλληλα ρεπορτάζ του ΒBC, ως το “κολαστήριο των Λεχαινών”. Ξεκινήσαμε μία κοινή προσπάθεια από τις αρχές του 2016, το υπουργείο δια του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας που εποπτεύει το Παράρτημα Λεχαινών, σε συνεργασία με την παγκοσμίως αναγνωρισμένη οργάνωση LUMOS και το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, για την υλοποίηση πιλοτικού σχεδίου για τους 51 φιλοξενούμενους, εκ των οποίων οι 36 βρίσκονταν σε κατάσταση πολυετούς καθήλωσης», αναφέρει ο Τομέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης του υπουργείου Εργασίας.
Στην ανακοίνωση αναφέρει ακόμη το υπουργείο ότι «δυόμιση χρόνια μετά, η επιστημονική ομάδα έχει επιτύχει να ελευθερώσει από τις συνθήκες καθήλωσης τους 30 από τους 36 φιλοξενούμενους. Για τους υπόλοιπους έξι, η επιστημονική ομάδα πρότεινε, στις 8/11/2018, τη δημιουργία ειδικών χώρων (soft room). Η πρόταση υιοθετήθηκε άμεσα, στις 15/11/2018, από το ΔΣ του ΚΚΠΠ Δυτικής Ελλάδας. Επισημαίνεται ότι, λόγω των βαρύτατων αναπηριών τους, η επίσπευση της διαδικασίας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή τους. Παράλληλα, το υπουργείο ολοκληρώνει την πρόσληψη, με διαδικασίες ΑΣΕΠ, ειδικής ομάδας επιστημόνων που θα συνεχίσει σε σταθερή βάση τη δεύτερη φάση του προγράμματος, εγκεκριμένου προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ, για το ΚΕΠΕΠ Λεχαινών. Μέσω του προγράμματος, υλοποιείται η μεταστέγαση όλων των φιλοξενούμενων σε ασφαλείς και υποστηρικτικές δομές σε Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ). Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσουμε ανάλογες δομές και προβλέπουμε την εκπαίδευση του προσωπικού, για να συνοδεύσει τα άτομα αυτά και να τα υποστηρίξει σε 24ωρη βάση».
«Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται σήμερα, παρουσιάζουν μία οριακή περίπτωση, δεν αποτυπώνουν, όμως, τη συλλογική προσπάθεια που άλλαξε τις συνθήκες διαβίωσης για τη συντριπτική πλειονότητα των φιλοξενουμένων στο ΚΕΠΕΠ Λεχαινών, δεν αποτυπώνουν την πραγματικότητα», σημειώνεται στην ανακοίνωση.