Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2024

Εκλογές στη Βρετανία: Ψηφίζει ο βασιλιάς Κάρολος ; Η εμπλοκή του Μπάκιγχαμ στην πολιτική

Μπορεί η βασιλική οικογένεια να ψηφίσει; Αυτή είναι το ερώτημα που θέτουν πολλοί εν όψει των πρόωρων γενικών εκλογών στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 4 Ιουλίου. Τι λέει το Σύνταγμα και τι συμβαίνει εδώ και αιώνες πίσω από τις κλειστές πόρτες του Μπάκιγχαμ

Το Ηνωμένο Βασίλειο οδεύει προς τις γενικές εκλογές στις 4 Ιουλίου, αφού ο πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ ζήτησε από τον βασιλιά Κάρολο Γ’ να διαλύσει το κοινοβούλιο νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, νωρίτερα από ό,τι περίμεναν πολλοί αναλυτές. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μεταβεί σε κοινοβουλευτική δημοκρατία τους τελευταίους αιώνες, η μοναρχία εξακολουθεί να παίζει συμβολικό ρόλο σε πολλές πτυχές της δομής διακυβέρνησης.

Νομικά, ο βασιλιάς και η υπόλοιπη βασιλική οικογένεια επιτρέπεται να ψηφίζουν, λέει ο Robert Blackburn, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο King’s College του Λονδίνου. «Ο βασιλιάς και τα ενεργά μέλη της βασιλικής οικογένειας μπορούν νόμιμα να ψηφίσουν στις γενικές εκλογές με την ίδια βάση με άλλους πολίτες, αλλά στην πράξη δεν το κάνουν για προφανείς λόγους, ειδικά επειδή θα προκαλούσε έξαρση εικασιών και παραβίασης της συνταγματικής απαίτησης να διατηρούν αυστηρή πολιτική αμεροληψία στο κόμμα», λέει ο Μπλάκμπερν στο TIME..

Οι Βρετανοί μονάρχες είχαν κάποτε σημαντική πολιτική εξουσία, αλλά η ισχύς τους μειώθηκε σταδιακά τα τελευταία τριακόσια περίπου χρόνια, λέει ο βασιλικός σχολιαστής Richard Fitzwilliams. Η τελευταία φορά που ένας μονάρχης χρησιμοποίησε την εξουσία του για να ασκήσει βέτο σε νομοσχέδιο που εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο ήταν το 1708, όταν η βασίλισσα Άννα αρνήθηκε να υπογράψει το νομοσχέδιο που θα παρείχε όπλα στη σκωτσέζικη πολιτοφυλακή.

Ωστόσο, οι μονάρχες συνέχισαν να εμπλέκονται στην πολιτική επί αιώνες. Η τελευταία φορά που ένας μονάρχης πιστεύεται ότι εξέφρασε φανερή προτίμηση για την επιλογή πρωθυπουργού έναντι ενός άλλου ήταν το 1894, όταν η βασίλισσα Βικτώρια εξέφρασε εξωτερικά την υποστήριξή της στο κόμμα Whig έναντι των Τόρις.

«Τα πράγματα άλλαξαν [σταδιακά], όχι με επανάσταση, αυτό είναι που χαρακτήρισε τη βρετανική πολιτική σκηνή», λέει ο Fitzwilliams στο TIME. Μέχρι τη στιγμή που η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ ανέλαβε την εξουσία το 1952, ο ρόλος της μοναρχίας στην πολιτική είχε μειωθεί σημαντικά. Ωστόσο, ακόμη και η Ελισάβετ είχε περισσότερη πολιτική δύναμη από ό,τι πολλοί μπορεί να αντιληφθούν. «Η βασίλισσα Ελισάβετ II είχε την τελική επιλογή στην επιλογή ενός ηγέτη για το Συντηρητικό κόμμα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960», λέει ο Fitzwilliams.

Το 1963, όταν ο Βρετανός Πρωθυπουργός Χάρολντ Μακμίλαν παραιτήθηκε, η βασίλισσα διόρισε τον Λόρδο Άλεκ-Ντάγκλας-Χόουμ και όχι τον Ραμπ Μπάτλερ, ο οποίος θεωρούνταν το φαβορί, εν μέσω έντονης διαμάχης. Λίγο αργότερα, το 1965, το Συντηρητικό Κόμμα αποφάσισε ότι θα εκλέξει τον επόμενο αρχηγό του αντί να στηρίζεται στην επιλογή της Βασίλισσας.

Πριν από το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας το 2014, όταν η Σκωτία ψήφισε για την ανεξαρτησία ή όχι από το Ηνωμένο Βασίλειο, η βασίλισσα έγινε πρωτοσέλιδο λόγω ενός σχολίου που έκανε. Όταν μιλούσε με έναν πολίτη κοντά στο κτήμα της στο Μπαλμόραλ στο Aμπερντινσάιρ της Σκωτίας, η μονάρχης φέρεται να είπε ότι «οι άνθρωποι θα πρέπει να σκεφτούν πολύ προσεκτικά για το μέλλον».

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το παλάτι του Μπάκιγχαμ υποστήριξε ότι η βασίλισσα είναι «πάνω από την πολιτική». «Ο μονάρχης είναι πάνω από την πολιτική και όσοι έχουν πολιτικά αξιώματα έχουν καθήκον να διασφαλίσουν ότι αυτό θα παραμείνει έτσι. Οποιαδήποτε πρόταση ότι η βασίλισσα θα ήθελε να επηρεάσει το αποτέλεσμα της τρέχουσας εκστρατείας για το δημοψήφισμα είναι κατηγορηματικά λανθασμένη», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Παλατιού του Μπάκιγχαμ.

Εν τέλει, η Ελισάβετ παρέμεινε γνωστή για την ισχυρή πολιτική της ουδετερότητας, και αυτή έχει γίνει η υιοθετημένη πολιτική του Παλατιού του Μπάκιγχαμ, να διατηρεί αποστάσεις από τα πολιτικά ζητήματα. Ως αποτέλεσμα, ο Βασιλιάς απέχει από τις εκλογές μέχρι σήμερα. Ωστόσο, στα χαρτιά, ο μονάρχης εξακολουθεί να έχει την εξουσία να εμποδίζει την ψήφιση νόμων, να αποτρέπει τη διεξαγωγή εκλογών και να επιβλέπει πολλές άλλες διατυπώσεις εντός της βρετανικής κυβέρνησης


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

 


➤Ακολουθήστε την ΜΠΑΜ στο Instagram.

➤Αγόρασε την εφημερίδα και διαδικτυακά εδώ: https://www.empam.gr/eshop

 

ΣΧΕΤΙΚΑ

eXclusive

eTop

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ