PLUS
Εάν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει μια δεύτερη θητεία στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, θα ακολουθήσουν σημαντικές αλλαγές στην πολιτική των ΗΠΑ.
Η πλατφόρμα των Ρεπουμπλικανών – ένα ντοκουμέντο 16 σελίδων που παρέχει πληροφορίες για το πώς θα μπορούσε να ηγηθεί της χώρας του ο Ντ. Τραμπ – μιλά για ένα τεράστιο πρόγραμμα απέλασης μεταναστών χωρίς έγγραφα και αυστηρότερους ελέγχους για το ποιος εισέρχεται στη χώρα.
Οι εμπορικοί εταίροι θα πρέπει να αναμένουν υψηλότερους δασμούς και περιορισμούς: ο πρώην πρόεδρος έχει ήδη περιγράψει σχέδια για δασμούς σε όλες τις εισαγωγές.
Όσον αφορά στη στρατιωτική βοήθεια, αυτή θα δινόταν πιθανώς υπό πιο αυστηρούς όρους. Οι σύμμαχοι θα εξαναγκαστούν να αυξήσουν τις δικές τους δαπάνες για την άμυνα.
Το Economist Intelligence Unit, το τμήμα έρευνας και ανάλυσης του Ομίλου Economist, κατέταξε τους 70 μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής με βάση την έκθεσή τους στις πολιτικές του Τραμπ (βλ. χάρτη).
Η κατάταξη — την οποία το EIU αποκαλεί «δείκτη κινδύνου Τραμπ»— βασίζεται στην έκθεση των χωρών στις αμερικανικές πολιτικές για το εμπόριο, την ασφάλεια και τη μετανάστευση.
Το Μεξικό, ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με βαθμολογία 71 στα 100. Οι αυστηρότεροι κανόνες μετανάστευσης θα μπορούσαν να επηρεάσουν εκατομμύρια Μεξικανούς που εισέρχονται στην Αμερική τόσο νόμιμα όσο και παράνομα (αν και οι μετανάστες από άλλες χώρες αποτελούν πλέον μεγαλύτερο μερίδιο όσων διασχίζουν τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού).
Και τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα φέτος έδειξαν ότι το Μεξικό ξεπέρασε την Κίνα το 2023 και έγινε ο νούμερο ένα εξαγωγέας μεταναστών στην Αμερική.
Τα εμπορικά ελλείμματα είναι μια σημαντική ανησυχία για τον κ. Τραμπ. Το έλλειμμα με το Μεξικό ανήλθε στα 152 δισ. δολάρια το 2023, αυξημένο κατά 37% από το 2020. Το 2026 το Μεξικό, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς πρέπει να συζητήσουν εάν θα επεκτείνουν τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου τους, γνωστή ως USMCA, πέραν του 2036. Ο Ντ. Τραμπ υπέγραψε τη συμφωνία USMCA, αλλά αυτό δεν αποτελεί εγγύηση ότι δεν θα την καταργήσει ή ότι δεν θα τη χρησιμοποιήσει ως μοχλό για να αποσπάσει παραχωρήσεις από το Μεξικό —ιδιαίτερα όσον αφορά το εμπόριό του με την Κίνα.
Πέντε άλλες χώρες στη Λατινική Αμερική βρίσκονται στην πρώτη δεκάδα «υψηλού κινδύνου»: η Κόστα Ρίκα και ο Παναμάς έρχονται δεύτερη και πέμπτη, αντίστοιχα, λόγω των χαμηλών δαπανών τους για όπλα και άμυνα καθώς και της εξάρτησής τους από την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια. Η Δομινικανή Δημοκρατία, το Ελ Σαλβαδόρ και η Ονδούρα κατατάσσονται ψηλά στον δείκτη λόγω του πόσο ευάλωτα κράτη είναι στις αυστηρότερες μεταναστευτικές πολιτικές: οι πληρωμές εμβασμάτων από την Αμερική αποτελούν μεταξύ 8% και 23% του ΑΕΠ τους.
Η Γερμανία κατέχει την τρίτη θέση, την υψηλότερη από οποιονδήποτε σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Στην πρώτη του θητεία ο Τραμπ ήθελε να αποσύρει περισσότερους από 12.000 Αμερικανούς στρατιώτες από τη Γερμανία και επέκρινε τις χαμηλές δαπάνες της χώρας για την άμυνα (τα μέλη του ΝΑΤΟ πρόκειται να δαπανήσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους για αμυντικές δαπάνες).
Σε μια δεύτερη θητεία, ο Τραμπ θα μπορούσε να απειλήσει να μειώσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία ως τρόπο να πιέσει τους συμμάχους να αυξήσουν τις δικές τους αμυντικές δαπάνες.
Η Κίνα –εναντίον της οποίας ο Τραμπ διεξήγαγε εμπορικό πόλεμο κατά την πρώτη του θητεία– κατατάσσεται στην υψηλότερη θέση από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ασία και στην έκτη συνολικά. Ο Τραμπ έχει επισημάνει ότι θέλει μια πιο αποφασιστική αποσύνδεση από την Κίνα. Απείλησε να επιβάλει εισφορά 60% στα εμπορεύματά της.
Οι χώρες που εξαρτώνται λιγότερο από τις ΗΠΑ κατατάσσονται στη χαμηλότερη θέση. Η Σαουδική Αραβία συγκεντρώνει λιγότερους από δέκα βαθμούς στους 100 λόγω της φθίνουσας εξάρτησής της από το αμερικανικό εμπόριο (εκτός από τις αγορές όπλων). Η Αυστραλία κατατάσσεται επίσης χαμηλά στον δείκτη επειδή έχει δημιουργήσει ισχυρότερους εμπορικούς δεσμούς με χώρες της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού. Η Ρωσία, η οποία έχει ήδη αποκοπεί από τις περισσότερες μορφές εμπορίου με τη Δύση, κατατάσσεται στην 63η θέση στον δείκτη.
Τα εμπόδια στα σχέδια του Τραμπ
Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να δυσκολευτεί να επιβάλει τις πιο ριζοσπαστικές πολιτικές του. Πολλοί Ρεπουμπλικάνοι εξακολουθούν να αντιστέκονται στους δασμούς, για παράδειγμα. Οι περιορισμοί στη μετανάστευση θα αντιμετώπιζαν αντίσταση από τα δικαστήρια, τους Δημοκρατικούς και τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα δυσκολεύονταν να προσλάβουν υπαλλήλους.
Όσον αφορά τη διεθνή ασφάλεια, ο Τραμπ φαίνεται πιο επικίνδυνος. Έχει ήδη δείξει την προθυμία του να εγκαταλείψει τις διεθνείς συμφωνίες αποχωρώντας από τις συμφωνίες του Παρισιού για το κλίμα (ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επανέφερε τις ΗΠΑ).
Κάποιοι ανησυχούν ότι σε μια δεύτερη θητεία ο Τραμπ θα ήθελε επίσης να φύγει από το ΝΑΤΟ ή να υπονομεύσει σημαντικά τη στρατιωτική συμμαχία. Η 5η Νοεμβρίου θα μπορούσε να είναι μια αποφασιστική μέρα τόσο για τους πολίτες των ΗΠΑ όσο και για τους συμμάχους της.
