PLUS
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα ότι «διαφωνεί θεμελιωδώς» με το ΔΝΤ σε πολλές πλευρές της έκθεσής του, στην οποία το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά τα αποτελέσματα του πρώτου προγράμματος αρωγής προς την Ελλάδα, το 2010.
Το ΔΝΤ εκτιμά κυρίως πως η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, η οποία πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2012, έπρεπε να είχε γίνει ήδη από το 2010, αλλά «εμείς διαφωνούμε θεμελιωδώς» μ’ αυτή τη θέση, δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Σάιμον Ο’Κόνορ, υπογραμμίζοντας ότι αν γινόταν κάτι τέτοιο θα κινδύνευε με αποσταθεροποίηση το σύνολο της ευρωζώνης.
ΔΝΤ: Κάναμε λάθη, όχι σε νέα μέτρα
Δεν φταίνε οι υπέρογκοι φόροι αλλά το ότι δεν προχωράνε οι διαρθρωτικές αλλαγές, για την μεγάλη ύφεση και τη έξαρση της ανεργίας την Ελλάδα. Με το σκεπτικό αυτό και επειδή παραμένουν οι αβεβαιότητες στην ελληνική οικονομία η Τρόικα δεν έχει λέει ακόμα το «ναι» σε μειώσεις φόρων που έχει ζητήσει η κυβέρνηση. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η πολιτική σταθερότητα έχει αποκατασταθεί στη χώρα μας αλλά εκφράζει ανησυχία για τη διατήρησή της, όσο θα αυξάνεται η ανεργία –ειδικά στους νέους- χωρίς να λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα καταπολέμησής της.
Έτσι περιγράφουν σε αδρές γραμμές οι ελεγκτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου την κατάσταση στη χώρα μας και την ελληνική οικονομία, στην έκθεση που άνοιξε το δρόμο για την έγκριση της δόσεως των 1,8 δισ. την περασμένη Παρασκευή και που δόθηκε αργά το βράδυ της Τετάρτης –ώρα Ελλάδος- στη δημοσιότητα.
Παρότι το ΔΝΤ αποδίδει εύσημα στην Ελλάδα για την επιτυχία της δημοσιονομικής προσαρμογής η οποία το 2012 και στις αρχές του 2013 ξεπέρασε τους στόχους, οι ελεγκτές θεωρούν πως η δημοσιονομική κατάσταση δεν δικαιολογεί αισιόδοξες προβλέψεις εκ μέρους της κυβέρνησης προκειμένου να χαλαρώσουν από τώρα οι φόροι. Για αυτό αναφέρουν πως το αίτημα για μείωση φόρων θα επανεξεταστεί μόλις επιστρέψουν στην Αθήνα την ερχόμενη εβδομάδα.
Αν και διαβλέπουν σημαντική πρόοδο που δεν είχε επιδείξει πριν η χώρα μας, το δημοσιονομικό άχθος παραμένει «θηλιά» για τη χώρα, για αυτό οι ελεγκτές υπερτονίζουν ότι πρέπει να διαρθρωτικές αλλαγές να κινηθεί η πραγματική οικονομία, για να λειτουργήσει παρά τα βάρη που έχει φορτώσει το κράτος στον ιδιωτικό τομέα.
Το ΔΝΤ θεωρεί ότι το πολύ υψηλό το δημόσιο χρέος «τρομάζει» ακόμα τους υποψήφιους επενδυτές και υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την δέσμευση των ευρωπαίων εταίρων να λάβουν και μέτρα ελάφρυνσης του χρέους αν χρειαστεί.
Στην έκθεση τονίζεται πάντως ότι με βάση τις σημερινές εκτιμήσεις δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα για το 2013 και το 2014. Το θέμα του δημοσιονομικού κενού στη διετία 2015-2016 θα συζητηθεί όταν επιστρέψουν οι επικεφαλής ελεγκτές. Όλα θα εξαρτηθούν όμως από την απόδοση της μεταρρύθμισης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, καθώς η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το κενό θα καλυφθεί από πρόσθετα φορολογικά έσοδα.
Το ΔΝΤ προτείνει επίσης την άμεση επανα-ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, καταγράφοντας αρκετούς κινδύνους από την πιθανότητα “διαρκούς πιστωτικής ασφυξίας” και σημειώνοντας την ανάγκη να υπάρχει “πολιτική σταθερότητα” για την εφαρμογή του προγράμματος.
Οι εκθέσεις περιέχουν και προτροπές προς τους εταίρους του Ταμείου στην Ευρώπη, ώστε να υλοποιήσουν τη δέσμευσή τους για μείωση του ελληνικού χρέους. Για το χρέος της Ελλάδας εκφράζονται ανησυχίες και θεωρείται ως “καθοριστικός παράγοντας” η δέσμευση των Ευρωπαίων να δώσουν -αν απαιτηθεί- πρόσθετη ανακούφιση του χρέους. Επίσης, αναφέρεται ότι το ελληνικό χρέος παραμένει “πολύ υψηλό” και προτείνεται “εμπροσθοβαρής προσέγγιση” εάν η Ελλάδα συνεχίσει να εφαρμόζει το πρόγραμμα χωρίς να ανακτά σε ικανοποιητικό επίπεδο την εμπιστοσύνη των αγορών, εξαιτίας του χρέους.
Σκληρή αυτοκριτική
Η έκθεση αξιολόγησης περιλαμβάνει και την αποτίμηση του πρώτου προγράμματος από το 2010 ως το 2012, στην οποία υπάρχει παραδοχή για λανθασμένες εκτιμήσεις από μέρους του Ταμείου που συνέτειναν σε βαθύτερη του αναμενόμενου ύφεση, καθώς και σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας.
Όπως προκύπτει, το ΔΝΤ ήταν από την αρχή αντίθετο στην ένταξη της χώρας μας στο πακέτο διάσωσης καθώς δεν πληρούσε τα τρία από τα τέσσερα σχετικά κριτήρια. Μάλιστα το ταμείο παραδέχεται ότι παρέβη τους ίδιους του τους κανόνες για να κάνει το διογκούμενο χρέος της Ελλάδας να φαίνεται βιώσιμο, παρά το γεγονός ότι από την αρχή του προγράμματος μέχρι και σήμερα δημοσίως τα στελέχη του υποστηρίζουν το αντίθετο.
Και τα «βέλη» κατά της Ευρωζώνης συνεχίζονται με τους συντάκτες να υποστηρίζουν ότι το μεγαλύτερο όφελος από το «πακέτο» του 2010 δεν το καρπώθηκε τόσο πολύ η Ελλάδα όσο ευρύτερα η Ευρωζώνη στην οποία «έδωσε χρόνο να χτίσει ένα τείχος προστασίας που θα προστάτευε τα υπόλοιπα ευάλωτα κράτη-μέλη και απέτρεψε πιθανές σοβαρές επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Το δεύτερο βασικό σημείο της κριτικής που φαίνεται να ασκεί το ΔΝΤ απέναντι στις χώρες της Ευρωζώνης έχει να κάνει με την καθυστέρηση, κατά τους συντάκτες του εγγράφου, της αναδιάρθρωσης του χρέους που τελικά έγινε τον Μάιο του 2012. Για το Ταμείο υπεύθυνες για την καθυστέρηση είναι οι τράπεζες που διακρατούσαν σημαντικό μέρος του ελληνικού χρέους και ασκούσαν πολιτικές πιέσεις στις κυβερνήσεις. Οι ίδιες οι κυβερνήσεις, δε, θεωρούσαν ότι η ύπαρξη υψηλού χρέους θα λειτουργούσε ως κινητήριος μοχλός προκειμένου η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει στην εφαρμογή του προγράμματος.
Στους υποστηρικτές της ταχύτερης ενεργοποίησης του μέτρου του «κουρέματος» του χρέους σύμφωνα με την ίδια έκθεση περιλαμβανόταν και η Γερμανία.
Από την κριτική του Ταμείου δεν ξεφεύγει ούτε και η Κομισιόν για την οποία υποστηρίζει ότι «δεν είχε εμπειρία στη διαχείριση μιας τέτοιου μεγέθους κρίσης» προσθέτοντας ότι εστίαζε περισσότερο στη «συμμόρφωση με τις νόρμες της Ε.Ε. παρά στην επίδραση στην ανάπτυξη».
