PLUS
Ο φετινός θεματικός μας κύκλος «Εμείς κι ο κόσμος» (με συναυλίες στις οποίες συνυπάρχουν σημαντικά έργα σπουδαίων Ελλήνων συνθετών και έργα μεγάλων συνθετών που υπήρξαν χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του μουσικού ιδιώματος της χώρας τους) εγκαινιάζεται την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου, στις 20.30, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, φανερώνοντας εξαρχής τις… προθέσεις του! Στο πρόγραμμα «συστεγάζονται», υπό τη μουσική διεύθυνση του γνωστού αρχιμουσικού Κάρολου Τρικολίδη, το «Πανηγύρι» του Μάριου Βάρβογλη, οι «Εικόνες από μία έκθεση» του Μόντεστ Μουσόργκσκυ (στην ενορχήστρωση του Μωρίς Ραβέλ) και το Πρώτο Κοντσέρτο για Βιολί του Σεργκέι Προκόφιεφ, με σολίστ τον πολυβραβευμένο Γερμανό μουσικό Λίνους Ροτ.
Έτσι το ρεπερτόριο της βραδιάς, συνδυάζει την εύθυμη ατμόσφαιρα ενός πανηγυριού στην Ελλάδα των αρχών του περασμένου αιώνα (στο «Πανηγύρι» του Βάρβογλη) με τις φορτισμένες εντυπώσεις ενός επισκέπτη σε μία έκθεση ζωγραφικής στην Αγίου Πετρούπολη του 19ου αιώνα (στις «Εικόνες από μία έκθεση» του Μουσόργκσκυ) καθώς και με το λυρισμό και το αιχμηρά γκροτέσκο στοιχείο του Πρώτου Κοντσέρτου για Βιολί του Σεργκέι Προκόφιεφ.
Το συμφωνικό σκίτσο για ορχήστρα «Πανηγύρι» γράφτηκε από τον Βάρβογλη το 1909, όσο ακόμα ο συνθέτης σπούδαζε στο Παρίσι. Στο στενό φοιτητικό του δωμάτιο, νοσταλγώντας την πατρίδα του, ο 24χρονος τότε Βάρβογλης ανακαλούσε εικόνες και ήχους από την Ελλάδα: ένα ελληνικό πανηγύρι, χορούς, το λαϊκό τραγούδι «γιαρούμπι» που παιζόταν από τις λατέρνες την εποχή εκείνη στους δρόμους της Αθήνας. Κατέληξε να συνθέσει το συμφωνικό του σκίτσο ως απόσταγμα όχι μόνον των συγκεκριμένων μουσικών του αναμνήσεων αλλά και της ακαθόριστης θύμησης του παλιού καλού καιρού.
Το 1917 ο Σεργκέι Προκόφιεφ ήταν 26 ετών, είχε τη φήμη του enfant terrible της ρωσικής μουσικής και ήδη εγκατέλειπε σιγά-σιγά τη σκληρή, φουτουριστική γραφή υπέρ του μελωδικού του ταλέντου. Εκείνη ακριβώς τη χρονιά συνθέτει μεταξύ πολλών άλλων και το Πρώτο του Κοντσέρτο για βιολί, εφαρμόζοντας τις πολύτιμες συμβουλές του Πολωνού βιολονίστα Πάβελ Κοτσάνσκι. Ο τελευταίος επρόκειτο να είναι σολίστ στην πρεμιέρα του έργου που ακυρώθηκε όταν ξέσπασε η Οκτωβριανή Επανάσταση. Τελικά το Κοντσέρτο παίχτηκε για πρώτη φορά το 1923 στο Παρίσι, από την Ορχήστρα της Όπερας της πόλης, με σολίστ τον Μαρσέλ Νταριέ.
Ο Ρώσος ζωγράφος και αρχιτέκτονας Βίκτωρ Χάρτμαν (1834-1873), στενός φίλος του Μόντεστ Μούσοργκσκυ, έφυγε αιφνίδια από τη ζωή σε ηλικία 39 ετών. Το Φεβρουάριο του 1874, αμέσως μετά τον θάνατό του Χάρτμαν, ο μεγάλος τεχνοκριτικός της εποχής Βλαντιμίρ Στάσωφ οργάνωσε μία έκθεση με έργα του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αγ. Πετρούπολης. Ο Μούσοργκσκυ την επισκέφτηκε και ως απόρροια της εμπειρίας του αυτής συνέθεσε το έργο Εικόνες από μία έκθεση για σόλο πιάνο τον Ιούνιο του 1874. Αν και οι απόπειρες ενορχήστρωσης του πιανιστικού πρωτοτύπου υπήρξαν πολλές, η ενορχήστρωση του Ραβέλ (1922) αποτελεί μέχρι σήμερα την πιο επιτυχή και καθιερωμένη στο συναυλιακό ρεπερτόριο.
