PLUS
ΑΓΝΩΣΤΗ ΛΕΞΗ παραμένει η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στα χωριά της Θεσπρωτίας, ορεινά ή παραθαλάσσια, μετά την Ηγουμενίτσα και προς τα αλβανικά σύνορα, εκεί όπου μοναδική τοπική Δομή Υγείας για περισσότερους από 2.100 κατοίκους είναι το φαρμακείο του Αντώνη Τσαμασίρου, στη Σαγιάδα.
Ρεπορτάζ AΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Ο φαρμακοποιός Αντώνης Τσαμασίρος είναι ο «γιατρός» της Σαγιάδας στα ελληνοαλβανικά σύνορα και δίνει καθημερινά τον δικό του μαραθώνιο φροντίδας πάνω από 2.100 κατοίκων της ακριτικής περιοχής!
Ο Αντώνης είναι ένας Αθηναίος με μεγάλη καρδιά, που επέλεξε να αφήσει τη πρωτεύουσα για να ζήσει σε ένα ακριτικό ψαροχώρι της ελληνικής περιφέρειας. Το φαρμακείο του και ο ίδιος αποτελούν τον «γιατρό» της γειτονιάς για τους κατοίκους τουλάχιστον τριών χωριών του Δήμου Σαγιάδας: τη Σαγιάδα, το Ασπροκλήσι και τον Σμέρτο, στα χωράφια των οποίων καλλιεργούνται τα πιο νόστιμα εσπεριδοειδή της Ελλάδας,ενώ από τις ιχθυοκαλλιέργειες της περιοχής προέρχονται οι τσιπούρες που αγοράζουμε όλοι μας στις μεγάλες πόλεις και το λεκανοπέδιο Αττικής από τα σούπερ μάρκετ.
Μπορεί, λοιπόν, τη Σαγιάδα και τα γύρω χωριά να μην την ξέρουμε, αλλά γνωρίζουμε τα προϊόντα τους, αν και δυστυχώς τα κορυφαία μανταρίνια της –πρώιμης σοδειάς-δεν τα γευόμαστε, καθώς φεύγουν απευθείας αρχές Οκτωβρίου όπου και συλλέγονται από την Ηγουμενίτσα για τη Γερμανία.
Ψαροχώρι
«Η Σαγιάδα είναι ένα από τα φτωχότερα χωριά ενός πολύ φτωχού Δήμου και μιας πολύ φτωχής περιφέρειας, όπου τα τελευταία χρόνια πολλοί κάτοικοι έχουν φύγει μετανάστες για τη Γερμανία», λέει ο Αντώνης Τσαμασίρος, μιλώντας για το ψαροχώρι του, το οποίο απέχει μόλις επτά χιλιόμετρα από τα αλβανικά σύνορα. Ο Αντώνης σπούδασε φαρμακευτική στην Ιταλία όπου γνώρισε και τη μελλοντική σύζυγό του, Νατάσα, βιολόγο στο επάγγελμα, και βρέθηκαν στη Σαγιάδα από την Αθήνα καθώς αναζητούσε μία οικονομική άδεια φαρμακείου.
«Τότε, λοιπόν, επί Νόμου Καποδίστρια 1, υπήρχαν 10 περιοχές σε όλη την Ελλάδα όπου οι άδειες για το φαρμακείο δεν ήταν απλά οικονομικές αλλά παντελώς δωρεάν και μία απ’ αυτές τις περιοχές ήταν η Σαγιάδα. Είναι ένα ψαροχώρι της Θεσπρωτίας που στην απογραφή του 2000 είχε περίπου 1.000 κατοίκους ενώ στην απογραφή του 2011 ο τοπικός πληθυσμός είχε μειωθεί στους 550 κατοίκους, αφού έφυγαν πολλοί μετανάστες για τη Γερμανία». Και ο φαρμακοποιός ξετυλίγει την ιστορία του: «Μετακομίσαμε εδώ με τη σύζυγό μου, πριν από 17 χρόνια, άνοιξα το φαρμακείο και στην αρχή ζούσαμε στο χωριό. Αργότερα όταν γεννήθηκαν τα παιδιά μας (το ζευγάρι έχει δύο αγόρια, τον Χρήστο που θα πάει Γυμνάσιο και τον μικρούλη Γιώργο) μεταφερθήκαμε στην Ηγουμενίτσα η οποία είναι σε απόσταση 22 χιλιομέτρων από το χωριό. Εγω καθημερινά οδηγώ περίπου 100 χιλιόμετρα αφού πηγαίνω το πρωί, κλείνω το μεσημέρι, ξανανοίγω το απόγευμα κι επιστρέφω το βράδυ», λέει ο Αντώνης χωρίς να δείχνει καθόλου κουρασμένος από τον καθημερινό …μαραθώνιό του.
Το φαρμακείο του είναι η μοναδική δομή υγείας της ευρύτερης περιοχής και εξυπηρετεί περισσότερους από 2.100 κατοίκους της Σαγιάδας, του Ασπροκλησίου και του Σμέρτου, καθώς το κοντινότερο νοσοκομείο βρίσκεται σε απόσταση 18 χιλιομέτρων στο Φιλιάτι και δίνει τον δικό του αγώνα επιβίωσης, έχοντας πολλές ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό.
Το Γενικό Νοσοκομείο Φιλιατών δεν έχει γιατρούς «ζωτικών» ειδικοτήτων για αγροτική περιοχή, όπως είναι ο δερματολόγος ενώ έχει οφθαλμίατρο μόνο δύο φορές την εβδομάδα. «Για 17 ολόκληρα χρόνια που είμαι εδώ δεν υπήρχε κανένας γιατρός στην περιοχή. Τώρα ήρθε ένας γενικός γιατρός παθολόγος στο Κέντρο Υγείας, που καλύπτει τα τρία χωριά τα οποία βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τη Σαγιάδα, το Ασπροκλήσι και τον Σμέρτο. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει και η Κεστρίνη, το Ράγι και το ερειπωμένο χωριό Λιόψι», αναφέρει ο Αντώνης, που έχει ζήσει πολλά έκτακτα περιστατικά στη ζωή του.
Σωτήρια παρέμβαση
Μας διηγείται μερικά από αυτά: «Το πιο περίεργο περιστατικό που μου συνέβη, ήταν όταν με κάλεσαν για βοήθεια στα χωράφια της περιοχής όπου ένα αδήλωτος Αλβανός εργάτης είχε καταρρεύσει μετά από πιθανό δάγκωμα φιδιού και τον είχαν για νεκρό. Επειδή ο εργάτης δεν είχε χαρτιά και ο εργοδότης του φοβόταν πως θα τον συλλάβουν, τον είχαν φορτώσει στην καρότσα ενός αγροτικού οχήματος για να τον περάσουν από τα σύνορα κρυφά και να τον θάψουν. Όλοι τον είχαν για νεκρό και όταν τον πλησίασα και του έκανα μια ένεση κορτιζόνης στο πόδι, ο άνθρωπος κουνήθηκε και είπε ‘ωχ’.
Τελικά τον μεταφέραμε στο νοσοκομείο και έγινε καλά ο άνθρωπος». Μια άλλη φορά, όπως συνεχίζει να διηγείται «ένας 50χρονος γεωργός από τον κάμπο με τα εσπεριδοειδή μου ήρθε, επειδή ένιωσε έντονη αδιαθεσία και θεώρησε πως κάποιο ζωύφιο τον τσίμπησε. Ο άνθρωπος κάθισε στην ειδική θέση που υπάρχει στο φαρμακείο για τη μέτρηση της πίεσης και πριν προλάβω να κάνω τίποτα, λιποθύμησε. Έτρεξα να τον συνεφέρω και όταν δεν αντέδρασε σε ένεση κορτιζόνης, τρόμαξα και πήρα αμέσως το ΕΚΑΒ, ζητώντας να έρθει ασθενοφόρο. Μιλώντας με το τηλεφωνικό κέντρο του ΕΚΑΒ μου πρότειναν να του κάνω μια ένεση αδρεναλίνης η οποία τον επανέφερε. Επειδή όμως το ασθενοφόρο άργησε να έρθει, ο άνθρωπος αγχώθηκε και του έπεσε ξανά η πίεση. Τον ηρέμησα κάνοντας τον ψυχολόγο, πιάνοντας μαζί του κουβεντούλα-με χιούμορ και ψυχραιμία- μέχρι να έρθουν οι διασώστες και όλα τελικά πήγαν καλά», θυμάται ο φαρμακοποιός, που τον έχουν ξυπνήσει πολλές φορές μέσα στα μαύρα χαράματα για να δώσει ένα αντιπυρετικό παιδικό σιρόπι.
Τον ρωτάμε πως είναι ζωή στη Σαγιάδα για έναν Αθηναίο. «Εντελώς διαφορετική», απαντά ο Αντώνης και εξηγεί: «Πάμε παντού με τα πόδια, τα παιδιά κάνουν ποδήλατο μόνα τους, πηγαίνουν να πάρουν παγωτό, να παίξουν χωρίς να χρειάζονται επίβλεψη από έναν ενήλικα. Όταν όμως ερχόμαστε στην Αθήνα, τα δύο αγόρια μας, μου κρατούν σφιχτά το χέρι στον δρόμο, μάλλον γιατί αγχώνονται από την πολυκοσμία». Η ζωή στην επαρχία, όπως επισημαίνει, θέλει πολλή υπομονή και το να είσαι φαρμακοποιός σε αυτές περιοχές που είναι τόσο απομονωμένες θέλει ψυχραιμία, μεγάλη αίσθηση ευθύνης και προσοχή στις λεπτομέρειες.
Παντός καιρού
«Εγώ ως φαρμακοποιός λαμβάνω όλες τις εξετάσεις από τα διαγνωστικά κέντρα για τους κατοίκους που εξυπηρετώ, τις τυπώνω, τις δίνω στους ανθρώπους κι αν είναι κάτι απλό τους παραπέμπω στον γενικό γιατρό που πλέον έχουμε, ενώ αν είναι κάτι πιο ιδιαίτερο τους εξηγώ ότι πρέπει να πάνε στο νοσοκομείο Φιλιατών. Αν τώρα συμβεί κάποιο σοβαρό έκτακτο περιστατικό, ο ασθενής μεταφέρεται στο κέντρο υγείας της Ηγουμενίτσας που έχει και καρδιολόγο και παθολόγο το οποίο αποτελεί και το επιχειρησιακό κέντρο του ΕΚΑΒ της περιοχής και εφημερεύει σαν παθολογικό ιατρείο όλο το 24ωρο ή μεταφέρεται στο νοσοκομείο Φιλιατών».
Τον ακούμε να μιλά για μια ζωή τελείως διαφορετική από την αθηναϊκή φρενίτιδα και τον ρωτάμε τι είναι πιο δύσκολο, για τον Αθηναίο να μετακομίσει στο χωριό ή το αντίστροφο;
«Το αντίστροφο», λέει με βεβαιότητα ξέροντας εκ πείρας σαν οδηγός που διανύει ακούραστα 100 χιλιόμετρα την ημέρα προς το …καθήκον, ότι είναι πιο εύκολο να κόβεις ταχύτητα παρά να γκαζώνεις συνέχεια!
Ο δήμος Σαγιάδας
Ο «Καποδιστριακός» δήμος Σαγιάδας, έχει έκταση 87.803 στρέμματα και αποτελείται από τις πρώην κοινότητες Σαγιάδας, Ασπροκκλησίου, Σμέρτου, Ραγίου και Κεστρίνης. Έδρα του Δήμου είναι το Ασπροκκλήσι, ενώ η Σαγιάδα είναι το μεγαλύτερο χωριό, αλλά και το πιο απομακρυσμένο. Ο πληθυσμός του Δήμου σύμφωνα με την απογραφή του 1991, ανέρχεται στους 2.074 κατοίκους. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία (τη μεγαλύτερη έκταση του δήμου καταλαμβάνει η αρδευόμενη πεδιάδα στην οποία καλλιεργούνται κυρίως μανταρινιές και πορτοκαλιές), την κτηνοτροφία, το ψάρεμα (λαυράκια, κέφαλοι, τσιπούρες και γαρίδες) και στη «λωρίδα Σαγιάδας» λειτουργούν δεκάδες ιχθυοτροφεία και δύο ιχθυογεννητικοί σταθμοί.
Υπάρχουν σημαντικά αξιοθέατα σε όλη την περιοχή. Δίπλα στο Ράγιο θα βρείτε την περίφημη ομώνυμη Μονή, στην Κεστρίνη θα συναντήσετε αρχοντικά μιας άλλης εποχής και πάνω από το Ασπροκκλήσι βρίσκεται το ερειπωμένο χωριό Λιόψη με το «Σαράι του Μπέη» στην κορυφή της. Στο Σμέρτο, θα επισκεφθείτε το αρχοντικό του «Κωτσώνη», τις παλιές βρύσες και τους νερόμυλους στα ανατολικά του χωριού. Στο κέντρο του κάμπου νότια από το Ασπροκκλήσι βρίσκεται ο λόφος της Μαστιλίτσας, που είναι γεμάτος από αρχαία ερείπια. Τέλος, ανάμεσα στη Μαστιλίτσα και το Μαυρονόρος (πάνω από την Κεστρίνη), εκβάλει ο ποταμός Καλαμάς σχηματίζοντας ένα πανέμορφο Δέλτα που είναι εξαιρετικός προορισμός για εκδρομές.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η αιωνόβια γιαγιά που δεν φοβάται τον COVID-19!
Κρύβουν κρούσματα (και) από χλιδάτα ξενοδοχεία
