PLUS
Οπαδικές επιθέσεις σε ανηλίκους και νέους που το μόνο τους «έγκλημα» είναι πως φορούν την μπλούζα της αγαπημένης τους ομάδας και φέρνουν στη μνήμη τις οδυνηρές μνήμες της δολοφονικής επίθεσης στον Άλκη Καμπανό.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNICEF και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής!
Διπλάσιο το ποσοστό θυματοποίησης στα κορίτσια σε σύγκριση με τα αγόρια!
Τι περιλαμβάνει το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προστασία τους.
Ανήλικοι μαχαιροβγάλτες που απειλούν με σουγιάδες συνομηλίκους τους για να τους κλέψουν το κινητό τηλέφωνο. Ξυλοδαρμοί και συμπλοκές μαθητών κι εξωσχολικών εντός κι εκτός σχολικών αυλών συνθέτουν μια σκληρή καθημερινότητα που κάποτε συναντούσαμε σε ταινίες Far West και αργότερα στα υποβαθμισμένα «γκέτο» του Λεκανοπεδίου. Τώρα όμως συνειδητοποιούμε πως η βία δεν έχει Ταχυδρομικό Κώδικα, ούτε ταξικό χαρακτήρα. Συμβαίνει σε φτωχές και πλούσιες γειτονιές, καθώς στις επιθέσεις και τις συμπλοκές εμπλέκονται παιδιά χαμηλών και υψηλών κοινωνικών τάξεων που έχουν πολλές διαφορές αλλά ένα κοινό παρονομαστή: Μεγαλώνουν χωρίς την αγάπη, την τρυφερότητα και τη γονεϊκή φροντίδα. Μεγαλώνουν, θεωρητικά με γονείς, αλλά στην πράξη χωρίς οικογένεια. Κι επειδή τα παιδιά και οι έφηβοι αναζητούν την αποδοχή, την ψάχνουν στις συμμορίες ανηλίκων, οι οποίες τους προσφέρουν έναντι ενός βαρύτατου τιμήματος αυτά που αναζητούν διακαώς: την ένταξη στην ομάδα και την απόκτηση ταυτότητας, όπως εξηγούν οι ειδικοί.
Τα στοιχεία
Όπως δείχνουν τα στοιχεία της UNICEF και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παγκοσμίως ένα στα πέντε παιδιά πέφτει θύμα βίας ή κάποιας μορφής εκμετάλλευσης. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι το 16% των παιδιών πέφτει θύμα βίας, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ένα στα έξι παιδιά. Σύμφωνα με έρευνες της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής, τα ποσοστά θυματοποίησης είναι διπλάσια στα κορίτσια σε σύγκριση με τα αγόρια, ενώ σε σύγκριση με παλαιότερα χρόνια τα ποσοστά βίας μεταξύ των ανηλίκων έχουν υπερδιπλασιαστεί.
Σχέδιο δράσης
Στην πατρίδα μας εκπονήθηκε το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση που αποτελεί τη χειρότερη μορφή βίας, υπό τον συντονισμό της βουλευτού Έλενας Ράπτη. Η προστασία των παιδιών και η αντιμετώπιση καθώς και η πρόληψη όλων των μορφών βίας στον παιδικό και τον νεανικό πληθυσμό εμπλέκει την οικογένεια, την τοπική κοινωνία και τη σχολική κοινότητα και προϋποθέτει τον συντονισμό του Τομέα της Ψυχικής Υγείας του υπουργείου Υγείας, του υπουργείου Παιδείας, της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, της Αστυνομίας και των δικαστικών Αρχών.
Οι δυσκολίες
Η πρώτη δυσκολία στην αντιμετώπιση της βίας -ειδικά μεταξύ των ανηλίκων- είναι ότι απαιτούνται πολλές συνεργασίες. Η δεύτερη δυσκολία είναι πως τα ανήλικα θύματα σπάνια μιλούν, γιατί ντρέπονται να ομολογήσουν ότι κάτι τους συμβαίνει ή γιατί τρομοκρατούνται εύκολα από τους θρασύδειλους θύτες που τους απειλούν. Η τρίτη δυσκολία είναι πως η βία κινείται σε φαύλους κύκλους, με τη βία να γεννά βία και τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης να εξελίσσονται κατά κανόνα σε θύτες.
Ο ρόλος της οικογένειας είναι σημαντικός και γι’ αυτό άλλωστε η βία βρίσκει πρόσφορο έδαφος στις οικογένειες των κατώτατων κοινωνικών στρωμάτων εκεί όπου οι γονείς λείπουν όλη μέρα στη δουλειά, αλλά και στις πολύ εύπορες οικογένειες, όταν τα παιδιά μεγαλώνουν με τσέπες γεμάτες χαρτζιλίκι αλλά ουσιαστικά «παρατημένα» ή παρκαρισμένα δίπλα σε μια ξένη οικιακή βοηθό.
Στην κοινότητα, οι υπηρεσίες πρόνοιας μπορούν να εντοπίσουν τις ευάλωτες οικογένειες όπως είναι οι πολύτεκνες και οι μονογονεϊκές, ώστε να είναι σε ετοιμότητα αν εμφανιστούν προειδοποιητικά σημάδια. Στο σχολείο, η παρέμβαση είναι πολύ ουσιαστική, καθώς πρόκειται για έναν πιο ελεγχόμενο μικρόκοσμο, αλλά για να υπάρξει πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας θα χρειαστεί να υπάρξει και αληθινό ενδιαφέρον από το διδακτικό προσωπικό.
Το γεγονός ότι οι σχολικοί ψυχολόγοι έχουν υπερδιπλασιαστεί από 1.200 στην προηγούμενη τετραετία σε 3.200 είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Χρηματοδότηση
Στο υπουργείο Υγείας, κατόπιν επίσημης εξαγγελίας του πρωθυπουργού, νομοθετήθηκε και εντάχθηκε στη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης η σύσταση από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού δύο Κέντρων Ημέρας για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε κακοποιημένα παιδιά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η δημιουργία των δομών έχει προϋπολογισμό 325.000 ευρώ και από το 2024 η λειτουργία τους θα καλυφθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό. Επιπλέον με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης δημιουργήθηκαν και αδειοδοτήθηκαν έξι Κέντρα Ημέρας και μία Κινητή Μονάδα για Παιδιά κι Εφήβους, καθώς και δύο Κέντρα Ημέρας για την ολιστική υποστήριξη της οικογένειας.
