PLUS
Επίκαιρα ζητήματα του νόμου περί ενδοοικογενειακής βίας και του Κώδικα Μετανάστευσης, συζήτησαν ανώτεροι δικαστικοί, καθηγητές της νομικής επιστήμης, δικηγόροι και μέτοχοι του νομικού κόσμου, κατά τη διάρκεια της πρώτης μέρας επιστημονικού συνεδρίου που ξεκίνησε το σήμερα το απόγευμα στα Χανιά και συγκεκριμένα στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος.
Την έναρξη του συνεδρίου την οποία συνδιοργάνωσαν η ‘Ενωση Εισαγγελέων Ελλάδος και ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων, χαιρέτησε η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, η οποία, σε δηλώσεις της για το θέμα της μετανάστευσης, ξεκαθάρισε πως υπάρχουν ήδη αρκετά Κέντρα Υποδοχής Μεταναστών στη χώρα. “Είχαμε πολύ περισσότερα, αλλά έχουμε απενεργοποιήσει πολλά. Δεν τίθεται ζήτημα δημιουργίας δομών στην Κρήτη: αυτό το οποίο έχουμε ζητήσει, είναι – επειδή έχει δημιουργηθεί μία κουλτούρα διακίνησης και οι διακινητές έχουν αποκτήσει αρκετά χρήματα και χρησιμοποιούν άλλες οδούς και μεταφέρουν κόσμο, και στην Κρήτη, και στη Ρόδο – είναι να υπάρχει παντού, όπου υπάρχει ροή μεταναστών, ένας ασφαλής περιφραγμένος χώρος”. Μέσα σε αυτόν το χώρο, οι άνθρωποι αυτοί να παραμένουν για ένα περίπου 48ωρο, όσο χρειάζεται για να κάνει το Λιμενικό Σώμα τις ανακρίσεις, να εντοπίσει τους διακινητές και να τους συλλάβει, ώστε να μη μεταφερθούν και χαθούν μέσα στους υπόλοιπους πρόσφυγες, Να γίνεται ο πρώτος αναγκαίος έλεγχος ασφαλείας και αυτό να μη γίνεται στο δρόμο. “Οι πιο πολλές περιοχές που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα βρίσκουν ένα χώρο, ένα παλιό σχολείο όπως στην Πύλο, αποθήκες στο λιμάνι, για να χρησιμοποιούνται και να μην δημιουργούν αυτή την εικόνα στις πόλεις, να υπάρχουν δυνατότητες σωστής υγιεινής. Και εμείς να κάνουμε τη δουλειά μας γιατί υπάρχουνε εγκληματικά δίκτυα, άνθρωποι των οποίων πρέπει να συλλαμβάνονται αμέσως”.
Σχετικά με τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές που υπάρχουν, η κα Βούλτεψη που έχει και την ευθύνη ως υφυπουργός των ασυνόδευτων παιδιών, ανέφερε πως δυστυχώς το πρόβλημα λύνεται με την πάταξη των εγκληματικών δικτύων “…τα οποία ουσιαστικά επιδίδονται σε εμπορία ανθρώπων και αδιαφορούν και για τους ανέμους και για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μεταφέρουν τους ανθρώπους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται”. Είπε μάλιστα πως το χειρότερο είναι “ότι μεταφέρουν πάρα πολλούς ανηλίκους ασυνόδευτους, παιδιά 16-17 χρονών, τα οποία φτάνουν στη χώρα μας χωρίς να έχουν πληρώσει το λεγόμενο εισιτήριο, γιατί τους έχουν υποσχεθεί ότι όταν θα φτάσουν σε κάποια χώρα του νότου, θα εργαστούν για αυτούς και θα πληρώσουν το εισιτήριο με εργασία. ‘Αρα εμάς μας ενδιαφέρει να υπάρχει αυτός ο χώρος υποδοχής, για να εντοπίζουμε τους νέους και να τους παίρνουμε εμείς σε ασφαλείς χώρους, πριν τους συναντήσει το οργανωμένο έγκλημα”. Αναφέρθηκε επίσης η κα Βούλτεψη, στην εκμετάλλευση του μεταναστευτικού προβλήματος κυρίως από την ακροδεξιά, ως όχημα, διότι δεν μπορεί να πει κάτι για την ακρίβεια – θέμα για το οποίο μιλούν όλα τα κόμματα.
Σχετικά με το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας και των γυναικοκτονιών, η υφυπουργός είπε: “Δυστυχώς παρά τις προσπάθειες, παρά όσα κάνουμε ως κράτος, ως πολίτες, ως θεσμοί, παρά την αυστηροποίηση των νόμων, το σπίτι παραμένει το πιο επικίνδυνο μέρος για μία γυναίκα. Ο αγώνας πρέπει να είναι συνεχής και αυτό δεν έχει να κάνει με συγκεκριμένη χώρα και συγκεκριμένη κυβέρνηση”. Σχετικά με τον όρο γυναικοκτονία, είπε ότι τον χρησιμοποιούμε “ως κοινωνικοπολιτικό όρο, για να μπορούμε να δείξουμε ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο έγκλημα. Όμως, είναι άνθρωποκτονία, γιατί οι γυναίκες είναι άνθρωποι πρώτα από όλα, και δεύτερον γιατί στην Ελλάδα η ανθρωποκτονία τιμωρείται με ισόβια, την ανωτάτη των ποινών. ‘Αρα μία διάκριση δεν θα ήταν υπέρ των γυναικών, όμως ως κοινωνικός όρος πρέπει να χρησιμοποιείται για να τον έχουν όλοι στο μυαλό τους”.
Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου και πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων, Αχιλλέας Ζήσης, δήλωσε ότι στο επιστημονικό συνέδριο θα παρουσιαστούν θέματα “που απασχολούν, όχι μόνο τον νομικό κόσμο, αλλά και την κοινωνία, όλους τους ανθρώπους. Το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας έχει ευρωπαϊκά στοιχεία και όχι μόνο ελληνικά και το θέμα επίσης που απασχολεί, όχι μόνο τον νομικό αλλά και τον πολιτικό κόσμο, είναι το μεταναστευτικό. Γνωστά τα προβλήματα που είχαμε, ειδικά την τελευταία δεκαετία – αν όχι τόσο στην Κρήτη, σε άλλες παραμεθόριες περιοχές το 2015 2016 – όπου μέσω της Μεσογείου μετακινούνταν μετανάστες σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης”. Ο κ. Ζήσης επισήμανε ότι ευρωπαϊκοί θεσμοί, Frontex, ευρωπαϊκός Οργανισμός Διασυνοριακής Φύλαξης, προσπάθησαν να βάλουν κάποιους περιορισμούς στο μεταναστευτικό. Από την πλευρά του, ο νομικός κόσμος με τα πορίσματα του συγκεκριμένου συνεδρίου για τα συγκεκριμένα θέματα, επίκαιρα όπως η ενδοοικογενειακή βία, “θα απασχολήσουν και τον πολιτικό κόσμο για τα νομοσχέδια, στη Βουλή”. Αναφερόμενος και στο εάν είναι επαρκές το νομικό οπλοστάσιο, ο αντεισαγγελέας είπε πως “πάντα αρκετό είναι, αλλά πολλές φορές η δικαστηριακή πρακτική και κοινωνική πραγματικότητα, μας αναγκάζει να κάνουμε προσαρμογές σε ορισμένα πράγματα, είτε σε ουσιαστικό, είτε σε δικονομικό επίπεδο. Το νομικό οπλοστάσιο είναι ισχυρό, αλλά όσον αφορά το πολιτικό κομμάτι του μεταναστευτικού, αυτό είναι άλλα θέματα. Τουλάχιστον σε επίπεδο νομικό, το οπλοστάσιο μας είναι επαρκέστατο και νομίζω η δικαστηριακή πρακτική δείχνει σημάδια και επίπεδο – και ειδικά σε επίπεδο Αρείου Πάγου, ειδικά για τα θέματα παράνομης μετανάστευσης”.
Για τον όρο “γυναικοκτονία” μίλησε η εισαγγελέας Εφετών ‘Αννα Καραμόσχογλου, επισημαίνοντας ότι γίνεται μία ζωηρή συζήτηση τα τελευταία χρόνια για το συγκεκριμένο όρο. “Οι νομικοί στην πλειοψηφία τους μάλλον δεν αποδέχονται αυτό τον όρο ως νομικό όρο, παρόλα αυτά υπάρχει ένα φαινόμενο υπαρκτό, που δεν μπορεί να αδιαφορήσει κανείς. Το ζήτημα είναι να διερευνηθούν τα αίτια και η διαδρομή όλων των φαινομένων που καταλήγουν σε αυτό το αποτέλεσμα, που το αποκαλούμε έτσι με αυτόν τον όρο. Οι επιστημονικές συζητήσεις και εκδηλώσεις που γίνονται, πρέπει να έχουν αυτό το στόχο: να εντοπίσουν και να διερευνήσουν αυτή τη διαδρομή, τα αίτια, προκειμένου να μπορέσουμε να αντιμετωπίζουμε σε όποιο επίπεδο και σε όποιο βαθμό μπορούμε, το φαινόμενο αυτό. Χρειάζεται η συνδρομή πολλών επιστημών και ειδικών, και όχι μόνο της νομικής, με την καθιέρωση ή με την αλλαγή ενός τέτοιου όρου, γιατί το ζήτημα είναι πιο βαθύ, πιο ουσιώδες και τα αίτια είναι πολύ πιο βαθιά από μία απλή νομοθετική μεταβολή”.
Για το εάν η γυναικοκτονία θα έπρεπε να μπει ως ξεχωριστή μορφή ανθρωποκτονίας στο ποινικό δίκαιο, η ομότιμη καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου, τόνισε ότι: “Ούτως ή άλλως, κάθε ανθρωποκτονία τιμωρείται με τη μέγιστη ποινή – ισόβια – επομένως η προσθήκη μιας νέας διάταξης για τη γυναικοκτονία δεν θα είχε να προσθέσει τίποτα, πέραν του γεγονότος ότι όπως γίνεται γενικώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό το οποίο είναι σημαντικό, είναι οι γυναίκες να ζητούν μια ίση μεταχείριση και όχι μια ιδιαίτερη μεταχείριση. Επομένως, να οριστεί ένα νέο έγκλημα, νομίζω ότι απλώς απόπροσανατολίζει τη συζήτηση από τα πολύ ουσιαστικά προβλήματα τα οποία υπάρχουν”.
Η κ. Καστανίδου αναφέρθηκε μάλιστα στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία ουσιαστικά αναφέρεται στη βία κατά των γυναικών και θέλει να αντιμετωπίσει την ενδοοικογενειακή βία: Ένα πολύ μικρό μέρος της σύμβασης αναφέρεται στις ποινικές διατάξεις. “Το μεγαλύτερο μέρος αναφέρεται σε εντελώς διαφορετικά πράγματα όπως είναι πρωτίστως η εκπαίδευση των παιδιών, από την νηπιακή ηλικία, ώστε να μάθουν τα παιδιά να συμπεριφέρονται ως ίσα προς ίσα απέναντι στα κορίτσια και τα αγόρια αντίστοιχα. Μία τέτοια εκπαίδευση πιστεύω πως θα βοηθήσει και στη μείωση της βίας που αποτελεί ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη νέα γενιά” είπε. Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής εξέφρασε επίσης την πεποίθηση πως και οι οικογένειες και οι γονείς πρέπει να εκπαιδευτούν, όπως και να προσέχουν περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο φέρονται μέσα στο σπίτι, σε συνάρτηση με μία καλύτερη λειτουργία και των μέσων μαζικής ενημέρωσης “που δεν παρουσιάζουν συνήθως οι εκπομπές ένα μοντέλο γυναίκας η οποία είναι ίση με τον άντρα, αλλά παρουσιάζονται οι γυναίκες με λιγότερο σοβαρό τρόπο από ό,τι οι άντρες, επομένως όλα αυτά είναι πρώτα απ’ όλα που πρέπει να δουλέψουμε, και στη συνέχεια να αρχίσουμε να συζητάμε ξανά για τις ποινές, οι οποίες είναι ήδη πολύ μεγάλες και δεν χρειάζεται να γίνουν μεγαλύτερες”.
Νέα γενιά, φοιτητές με τους οποίους έχει άμεση επαφή η καθηγήτρια, συμμετέχουν όπως ανέφερε σε εκδηλώσεις για την γυναικοκτονία. “Νομίζω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών τάσσονται με αυτήν την άποψη, ότι χρειάζεται να γίνουν πολύ πιο ουσιαστικά πράγματα, τα οποία βεβαίως είναι πολύ πιο δύσκολα. Είναι πολύ εύκολο για μία κυβέρνηση να λέει ότι αντιμετωπίζω το πρόβλημα της βίας στην οικογένεια, κάνοντας μία διάταξη ποινική. Αυτό που είναι δύσκολο όμως, είναι να οργανώσεις θεσμούς οι οποίοι να μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση, να οργανώσεις την εκπαίδευση των παιδιών, να οργανώσεις το θεσμό της διαμεσολάβησης, ο οποίος δυστυχώς δεν υπάρχει και δεν λειτουργεί στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδος. Αυτά πρέπει να γίνουν, αυτά είναι πιο δύσκολα, αλλά πιο ουσιαστικά και αποτελεσματικά”.
