PLUS
Έως και 3.500 νέοι διαγιγνώσκονται με ψύχωση στην Ελλάδα, σε ετήσια βάση, ενώ εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 16 ετών και πλήττει κυρίως 25άρηδες!
«Ορατά» για πρώτη φορά γίνονται τα ελληνόπουλα που παρουσιάζουν συμπτώματα ψύχωσης για τις υπηρεσίες Υγείας του κράτους, καθώς έως τώρα, η χώρα μας δεν είχε τέτοιες δομές και οι νέοι με σοβαρές ψυχώσεις απλά παρέμεναν «αόρατοι» μέχρι να μεγαλώσουν και να γίνουν πλέον… «αντιληπτοί» από Σύστημα Υγείας ως ενήλικοι Ψυχωσικοί.
Στην πατρίδα μας σύμφωνα με μελέτες περίπου 3000-3500 έφηβοι και νεαροί ενήλικες παρουσιάζουν ψυχωσικά συμπτώματα ετησίως. Όπως εξηγεί ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Δημήτρης Οικονόμου οι ψυχώσεις εμφανίζονται συνήθως μετά την ηλικία των 16 ετών και πλήττουν κυρίως 25άρηδες, ενώ πυροδοτούνται από κάποιο ιδιαίτερα στρεσογόνο γεγονός όπως είναι για παράδειγμα ο στρατός, ένας θάνατος στην οικογένεια, μια ερωτική απογοήτευση, ηαποτυχία στις εξετάσεις. Επίσης η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, ακόμα και κάνναβης μπορεί να πυροδοτήσει μια ψύχωση, με τον αναπληρωτή καθηγητή Ψυχιατρικής Ηλία Τζαβέλλα, Διευθυντή της Μονάδας Απεξάρτησης από το Αλκοόλ στο Αιγινήτειο νοσοκομείο να διευκρινίζει ότι οι ψυχώσεις έχουν κληρονομικό υπόβαθρο που μπορεί να φτάνει επτά έως οκτώ γενιές πίσω και πως η χρήση κάνναβης σε άτομα με προδιάθεση αυξάνει κατά 50% την εμφάνιση ενός τέτοιου επεισοδίου. Γι αυτό η κάνναβη δεν πρέπει να θεωρείται σε καμία περίπτωση «αθώο» ναρκωτικό.
Σε ότι αφορά τα συμπτώματα της ψύχωσης, ο ψυχίατρος ψυχοθεραπευτής Δημήτρης Οικονόμου εξηγεί ότι δεν είναι εύκολο καταστρώσουμε μια λίστα, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τα συμπτώματα της γρίπης και επισημαίνει: «Η ακραία συμπεριφορά των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων με ροπή προς την επιθετικότητα ή την απομόνωση και το κλείσιμο των νέων στον εαυτό τους είναι ύποπτα συμπτώματα που πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς, ώστε να ζητήσουν ιατρική συμβουλή.»
Η ψύχωση αντιμετωπίζεται με φάρμακα και συμπληρωματικά με ψυχοθεραπεία. Επειδή στην ψύχωση υπάρχουν ελλείψεις ή ανεπάρκειες νευροδιαβιβαστών, όπως αντίστοιχα στη νόσο Πάρκινσον υπάρχει έλλειμα ντοπαμίνης, η διόρθωση του προβλήματος απαιτεί φαρμακευτική αγωγή, που κατά κανόνα διαρκεί ισοβίως. Στην αντίθετη περίπτωση, η εμμένουσα έλλειψη νευροδιαβιβαστών οδηγεί σε λανθασμένο τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου, που μεταφράζεται σε λανθασμένο τρόπο σκέψης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Όπως εξηγεί η υφυπουργός υγείας Ζωή Ράπτη με αρμοδιότητες την ψυχική υγεία και τις εξαρτήσεις τα άτομα που παρουσιάζουν ψύχωση -συνήθως άνω των 16 ετών- έπρεπε με την πρότερη κατάσταση να περάσουν την πόρτα ψυχιατρικών ιδρυμάτων για βαρύτατα περιστατικά όπως το Δρομοκαΐτειο και το Δαφνί γιατί δεν είχαν πουθενά αλλού να πάνε. Και μόνο το να περάσεις το κατώφλι στο Δαφνί ή στο Δρομοκαΐτειο είναι ένα μεγάλο ψυχικό σοκ-που υφίστανται ήδη ψυχικά τραυματισμένα άτομα.
Για πρώτη φορά η ψυχιατρική αναμόρφωση που υλοποιείται στην πατρίδα μας και που καθίσταται δυνατή με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψος 55 εκατομμυρίων ευρώ περιλαμβάνει μέσα στις 104 νέες Μονάδες που θα δημιουργηθούν οκτώ κέντρα πρώιμης παρέμβασης στην ψύχωση. Τα κέντρα αυτά, για τα οποία έχουν ήδη ολοκληρωθεί οι διαγωνισμοί και αναδειχθεί οι ανάδοχοι θα λειτουργήσουν σε Αττική, Πειραιά, Ρόδο, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Τρίπολη και Ηράκλειο Κρήτης. Ο σχεδιασμός του Χαρτοφυλακίου για την Ψυχική Υγεία και τις Εξαρτήσεις περιλαμβάνονται επίσης 12 Οικοτροφεία και ένας Ξενώνας για την υποστήριξη ενηλίκων με σοβαρές ψυχικές διαταραχές που θα ανοίξουν τις πόρτες τους στην Αττική, τον Πειραιά, το Ρέθυμνο, τη Μεσσηνία, τη Θεσπρωτία και τη Μακεδονία.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι σε πείσμα της συνεχιζόμενης αποϊδρυματοποίησης που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια στην πατρίδα μας, το στίγμα που συνοδεύει τα ψυχιατρικά νοσήματα εξακολουθεί να είναι βαρύ, όπως άλλωστε ισχύει και με το στίγμα που συνοδεύει το AIDS/HIV, την ψωρίαση, την πολλαπλή σκλήρυνση και άλλα χρόνια ή αυτοάνοσα νοσήματα. Σε πολλές περιπτώσεις η σκιά του στίγματος είναι πιο βαριά από τη σκιά της νόσου και έχουμε ακόμα δρόμο για την πλήρη αποστιγματοποίηση, δρόμο που περνά μέσα από δύο διαδρομές: Την εκπαίδευση και την πρώιμη παρέμβαση, καθώς αληθινή πρόληψη της ψύχωσης, δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει -δυστυχώς- και προφυλακτική αγωγή, τονίζει ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Δημήτρης Οικονόμου.
«Για πρώτη φορά δημιουργούνται στην Επικράτεια-με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης-οκτώ μονάδες έγκαιρης παρέμβασης για την ψύχωση, ώστε οι νέοι με ψυχωσικά συμπτώματα να μην χρειάζεται να περάσουν το κατώφλι στο Δαφνί ή στο Δρομοκαϊτειο», κάτι που από μόνο του προκαλεί μεγάλο ψυχικό σοκ»
Ζωή Ράπτη, Υφυπουργός Υγείας, με αρμοδιότητες την Ψυχική Υγεία και τις Εξαρτήσεις
«Η ακραία συμπεριφορά με ροπή προς την επιθετικότητα ή την απομόνωση και το κλείσιμο των νέων στον εαυτό τους αποτελούν ύποπτα συμπτώματα που πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς, ώστε να ζητήσουν ιατρική συμβουλή, για πιθανή διερεύνηση ψύχωσης»
Δημήτρης Οικονόμου, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής
