PLUS
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Με πρωτοσέλιδα σε όλο τον πολιτικό και οικονομικό Τύπο επιβεβαιώθηκε την προηγούμενη Δευτέρα η έρευνά μας για τα ακίνητα και τα προβλημάτων που προκαλεί στην κτηματαγορά η ρητορική του Νίκου Ανδρουλάκη. Μπροστά στον κίνδυνο να κατηγορηθούν από τα κόμματα της αντιπολίτευσης ως υπεύθυνοι για την έλλειψη κατοικιών προς ενοικίαση και για το αυξημένο νοίκι που καλούνται να πληρώσουν οι περισσότεροι, στην κυβέρνηση αποφάσισαν να αναζητήσουν λύση στο στεγαστικό πρόβλημα. Αλλά με μια σειρά σκέψεων που, αν γίνουν αποφάσεις, θα προκαλέσουν τεράστιο πλήγμα στην αγορά ακινήτων και θα επιφέρουν εντελώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που προσδοκά το Μέγαρο Μαξίμου. Ουσιαστικά η κυβέρνηση σύρθηκε σε μια συζήτηση που ευνοεί την αντιπολίτευση, χωρίς να καλέσει τους ανθρώπους του χώρου, για να συζητήσει μαζί τους.
«Μπαίνουμε σε έναν κύκλο εσωστρέφειας έπειτα από την πίεση του Ανδρουλάκη, χωρίς να σκεφτεί κάποιος να του απαντήσει ότι δεν μπορεί να μιλάει για “Μαξίμου Real Estate” ένας πολιτικός αρχηγός με πάνω από 15 ακίνητα», σχολίαζε το απόγευμα της Πέμπτης στην αίθουσα «Μιλτιάδης Έβερτ» στην Τεχνόπολη ένα από τα πιο βαριά ονόματα της κτηματομεσιτικής αγοράς για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Στον συγκεκριμένο χώρο διεξαγόταν ένα forum για την αγορά ακινήτων με πολύωρη αναφορά και στα οφέλη της Golden Visa, η οποία μπήκε στο στόχαστρο του Νίκου Ανδρουλάκη και έτσι υποχρεώθηκαν τα εμπλεκόμενα υπουργεία να αναζητήσουν τη φόρμουλα για να περιορίσουν τις αντιπολιτευτικές φωνές, οι οποίες κατά κύριο λόγο στερούνται επιχειρημάτων και απλά στηρίζονται στα τσιτάτα.
Συμπεράσματα forum
«Με ποσοστό 2,5 έως 3,5% στις ετήσιες αγοραπωλησίες, δεν μπορεί να ευθύνεται το συγκεκριμένο πρόγραμμα για την αύξηση στην αξία των ακινήτων και την εκτόξευση των ενοικίων», ήταν ένα από τα συμπεράσματα που βγήκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης στο Γκάζι.
«Το βασικό πρόβλημα είναι τα ακίνητα που λείπουν από την αγορά. Άλλα επειδή παραμένουν κλειστά από τους ιδιοκτήτες τους για λόγους εφορίας, πολλά όμως είναι αποκλεισμένα από την αγορά επειδή έχουν εγκλωβιστεί μεταξύ κράτους, Εκκλησίας και τραπεζών, που ενδεχομένως θέλουν να τα βγάλουν στην αγορά, αλλά δεν μπορούν επειδή χρειάζονται σοβαρές εργασίες ανακατασκευής ή ανακαίνισης και προφανώς δεν μπορούν να μπλέξουν με αυτές τις διαδικασίες», ανέφερε ένα άλλο συμπέρασμα που βγήκε από το συγκεκριμένο forum.
Η παγίδα
Η τελευταία επισήμανση μοιάζει να είναι η απάντηση και όσα είπε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ο Κωστής Χατζηδάκης στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ). Εκεί, μεταξύ άλλων, όταν η συζήτηση πήγε στην Golden Visa, ο υπουργός Οικονομικών έθεσε το ζήτημα των κλειστών κατοικιών που χρήζουν ανακαίνισης ή επισκευής για να διατεθούν στην αγορά. Η διαθεσιμότητά τους προφανώς θα βελτιώσει την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης, αλλά θα απογειώσει τα ενοίκια. Όταν ένα σπίτι, πέρα από την αγορά, απαιτεί και ένα σημαντικό ποσό για να γίνει κατοικήσιμο, ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι ο επενδυτής, είτε Έλληνας είτε ξένος, θα εγείρει αυξημένες απαιτήσεις για την ενοικίαση. Διότι, εκτός από τα χρήματα για την αγορά, θα έχει ξοδέψει ένα επιπλέον σεβαστό κεφάλαιο για τις εργασίες που απαιτούνται.
Πρόταση για την Εκκλησία
Με τις σκέψεις του οικονομικού επιτελείου, λοιπόν, όπως τις εξέφρασε ο Κωστής Χατζηδάκης, αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, λύνονται τα χέρια των κρατικών οργανισμών, τα τραπεζών και της… Εκκλησίας! Αλλά δένονται τα χέρια των επενδυτών και κατ’ επέκταση των ενοικιαστών.
Εδώ, όμως, αξίζει να επισημανθεί ότι στην περίπτωση της Εκκλησίας η αναφορά στα παλιά σπίτια που χρήζουν επισκευών ή ανακαίνισης είναι κι ένα… αντίδωρο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Πρόκειται για ένα έμμεσο αλισβερίσι, που μπορεί να περιορίσει τις όποιες αντιδράσεις μπορούν να εκφράζονται άλλοτε πιο έντονα και σε κάποιες περιπτώσεις υποτονικά. Η Εκκλησία διαθέτει πολλά ακίνητα. Τα περισσότερα εξ αυτών είναι παλιά και συνεπώς χρειάζονται εργασίες συντήρησης. Κάτι που σημαίνει έξτρα έξοδα.
Οι φοροαπαλλαγές
Όσα είπε ο υπουργός Οικονομικών και αναδείχθηκαν στη διάρκεια της εβδομάδας σε κάθε Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης τα αποτύπωσε την προηγούμενη Κυριακή στην «ΜΠΑΜ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, Λευτέρης Ποταμιάνος. Υπογράμμισε και τα σπίτια που λείπουν από την αγορά, αλλά και πού βρίσκονται εγκλωβισμένα τα περισσότερα. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, τόσο σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές όσο και στο forum της Πέμπτης ακούστηκαν πολλές προτάσεις. Με βασικότερη όλων την παροχή κάποιων φοροαπαλλαγών σε ιδιοκτήτες κατοικιών που είναι κατάλληλες για ενοικίαση, αλλά παραμένουν κλειστές για φορολογικούς λόγους.
«Αν δοθεί μία τριετής ή και τετραετής περίοδος απαλλαγής στους ιδιοκτήτες, με την προϋπόθεση να ενοικιάσουν τα κλειστά σπίτια, τότε η προσφορά θα πλησιάσει κατά πολύ τη ζήτηση», εξήγησαν οι γνώστες της μεσιτικής αγοράς.
Σχέδιο για τροποποίηση
Στο τραπέζι από την πλευρά της κυβέρνησης πέφτει η πρόταση για αύξηση του κόστους στο πρόγραμμα της Golden Visa. Με γενική τιμή τα 500.000 ευρώ. Μόνο που μια τέτοια απόφαση θα αποτελέσει ουσιαστικά τον ενταφιασμό του προγράμματος. Θα γίνει η «ταφόπλακα». Με τρομερές επιπτώσεις σε όλους τους εμπλεκόμενους κλάδους. Εδώ οφείλουμε να εξηγήσουμε μία σημαντική λεπτομέρεια. Η προσφορά του προγράμματος στην ελληνική οικονομία είναι πολύπλευρη. Μπορεί επί του συνόλου των αγοραπωλησιών το ποσοστό της Golden Visa να κυμαίνεται κάτω από το 5%, αλλά σκεφτείτε 2.000 ή 3.000 σπίτια να πωλούνται κάθε χρόνο από 250.000 ευρώ έως 500.000 ευρώ. Αν κάνετε τον πολλαπλασιασμό, θα διαπιστώσετε ότι έρχεται στην Ελλάδα πάνω από 1 δισ. ευρώ. Ζεστό συνάλλαγμα σε μία χώρα που έχει αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο. Κάτι που προφανώς οφείλουν να συνυπολογίσουν στο οικονομικό επιτελείο. Αν βάλουμε επίσης και τα χρήματα για τα παράβολα απ’ τα μέλη κάθε οικογένειας των επενδυτών, προσθέστε και τους ετήσιους φόρους, αλλά και τα παράβολα για τις ανανεώσεις της βίζας, τότε μπορείτε να αντιληφθείτε το μέγεθος των χρημάτων που εξασφαλίζει το κράτος. Πώς μπορεί να τα αγνοήσει;
Το θέμα με τους Ασιάτες
Οι διαφωνούντες με το πρόγραμμα προσπαθούν να βάλουν στο τραπέζι και γεωπολιτικά επιχειρήματα. Όπως το ότι έρχονται στην Ελλάδα μέσω του προγράμματος πολλοί Ασιάτες, κυρίως Κινέζοι, οι οποίοι σταδιακά απομακρύνονται από τη Δύση. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει αποδείξει ότι στη διπλωματία λειτουργεί με τη λογική του «κράτα τον φίλο σου κοντά και τον εχθρό ακόμα πιο κοντά». Το αποδεικνύει και με την Τουρκία, παρά τις πολεμικές κραυγές του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Εκτός από τους Κινέζους, σημαντικό κομμάτι στις επενδύσεις μέσω της Golden Visa έχουν επίσης οι Ισραηλινοί, οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί. Όλοι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά σύμμαχοι της Ελλάδας. Πώς θα τους αποκλείσει κάποιος όλους αυτούς; Εδώ ανοίγει η χώρα τον δρόμο για μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, για να κρατήσει τα Ελληνόπουλα στον τόπο τους, αλλά και για να προσελκύσει φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο. Πώς θα καταργήσει ένα πρόγραμμα που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά και τη φοιτητική μετανάστευση στην Ελλάδα;
Οι προτάσεις
Πάμε τώρα και στην άλλη πλευρά. Στους εμπλεκομένους στην Golden Visa. Είναι μεσίτες, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, εργάτες σε κατασκευές, επισκευές ή και ανακαινίσεις, οι διακοσμητές, οι επιχειρήσεις που διαθέτουν όσα προϊόντα απαιτούνται για ένα σπίτι, από τα οικοδομικά υλικά έως τις ηλεκτρικές συσκευές. Όλοι αυτοί που αισθάνονται, πλέον, μετέωροι προσπαθούν να μεταφέρουν τις θέσεις τους και τις προτάσεις τους τόσο σε επίπεδο υπουργών όσο ακόμα και στο Μέγαρο Μαξίμου.
Θεωρούν, άλλωστε, τεχνητό όλο αυτό τον θόρυβο που προκαλεί ο Νίκος Ανδρουλάκης και εκτιμούν ότι κάποιοι επιχειρούν για διάφορους λόγους να σύρουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε μία απόφαση που μπορεί να θάψει ολοκληρωτικά σημαντικούς επαγγελματικούς κλάδους.
Η βασική πρόταση αφορά στην αύξηση του κόστους επένδυσης σε όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής. Έως τώρα το ύψος για την Golden Visa ανέρχεται στα 500.000 ευρώ για τα βόρεια και νότια προάστια, καθώς και για τον Δήμο Αθηναίων. Η ίδια τιμή έχει μπει επίσης στον Δήμο Θεσσαλονίκης, στη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Οι εμπλεκόμενοι, άρα ενδιαφερόμενοι, επαγγελματικοί κλάδοι προτείνουν την εξομοίωση και του υπολοίπου κομματιού της Αττικής, αλλά τη διατήρηση της υπόλοιπης Ελλάδας στα 250.000 ευρώ. Όπως ακριβώς έπραξαν οι Πορτογάλοι όταν έστρεψαν τους επενδυτές έξω από τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, τη Λισαβόνα και το Οπόρτο. Κάτι που είχε κατά νου από πέρσι και ο έτερος αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και νυν υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, όταν πρότεινε τη στροφή του προγράμματος και προς την περιφέρεια, ώστε να τονωθούν οι τοπικές κοινωνίες μέσα από τον περιορισμό της ανεργίας και, βέβαια, μέσω της αξιοποίησης κατοικιών που είτε κατασκευάζονται είτε μπορούν να κατοικηθούν με μικρές παρεμβάσεις και εργασίες.
Από εκεί και πέρα, βέβαια, οι εμπλεκόμενοι επισημαίνουν ότι αν υπάρξει τροποποίηση του προγράμματος, προφανώς και πρέπει να δοθεί μία περίοδος προσαρμογής. Ένα μεταβατικό στάδιο για να ολοκληρωθούν συμφωνίες οι οποίες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ή δρομολογούνται για το αμέσως επόμενο διάστημα. «Διαφορετικά, η αγορά, θα καταρρεύσει», προεξοφλούν και πιθανότατα έχουν δίκιο.
Εμείς, όμως, θα προσθέσουμε μία άλλη παράμετρο, πέρα από όσα λένε οι επαγγελματίες που αγωνιούν. Θα βάλουμε στο τραπέζι το ισχυρό χαρτί του Κυριάκου Μητσοτάκη και της κυβέρνησής του. Ποιο ήταν; Μα, η αξιοπιστία της. Ο ξεκάθαρος λόγος της και η ευθεία πορεία στο θέμα της οικονομίας. Με αυτές τις προϋποθέσεις αυξήθηκαν οι επενδύσεις από το εξωτερικό. Επειδή όλοι αντιλαμβάνονταν ότι είχαν απέναντί τους έναν σοβαρό συνομιλητή, με συγκεκριμένο πλάνο, το οποίο δεν εξαρτάται από το πώς… βήχει κάποιος πολιτικός αρχηγός από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Προφανώς και δεν μπορεί να απολέσει ο πρωθυπουργός το συγκριτικό πλεονέκτημά του με προκατόχους του που άλλα έλεγαν το βράδυ και διαφορετικά νομοθετούσαν το πρωί. Η Golden Visa τροποποιήθηκε πριν από ένα χρόνο. Αν αποφασιστεί νέα τροποποίηση, τότε θα χαθεί η εμπιστοσύνη στη σταθερή οικονομική πολιτική για χάρη κάποιων παιχνιδιών με τα ακίνητα που κρύβουν παγίδες, αλλά κυρίως κινδύνους, για τους επαγγελματίες του προγράμματος και συνολικά για την οικονομία.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
