Επιστήμονες βρήκαν πιθανή θεραπεία για την παχυσαρκία και την επιλόχειο κατάθλιψη

Η «ορμόνη της αγάπης», η ωκυτοκίνη, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πιθανή θεραπεία για ορισμένα άτομα με παχυσαρκία και επιλόχειο κατάθλιψη, υποστηρίζουν ερευνητές σε νέα μελέτη. Η διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ στη Βρετανία και του Baylor College of Medicine στο Τέξας των ΗΠΑ, σκοπεύει να αναπτύξει νέα ωκυτοκικά φάρμακα, μετά την ανακάλυψη μιας από τις γενετικές αιτίες που κρύβονται πίσω από την παχυσαρκία και την επιλόχειο κατάθλιψη.

Αρχικά, οι ερευνητές εξέτασαν τα γονίδια δύο παχύσαρκων αγοριών από διαφορετικές οικογένειες τα οποία έπασχαν από άγχος, αυτισμό και παρουσίαζαν προβλήματα συμπεριφοράς που προκαλούνταν από ήχους ή μυρωδιές. Διαπίστωσαν ότι τα δύο αγόρια στερούνταν το γονίδιο TRPC5, το οποίο βρίσκεται στο χρωμόσωμα Χ. Περαιτέρω έρευνα έδειξε ότι ούτε οι μητέρες τους έφεραν το συγκεκριμένο γονίδιο σε ένα από τα χρωμοσώματα Χ. Επιπλέον, ήταν παχύσαρκες και είχαν βιώσει επιλόχειο κατάθλιψη.

Οι ερευνητές αποφάσισαν να μελετήσουν περαιτέρω το γονίδιο σε πειράματα σε ποντίκια, τα οποία είχαν τροποποιήσει γενετικά ώστε να φέρουν μια ελαττωματική εκδοχή του γονιδίου. Διαπίστωσαν ότι τα αρσενικά ποντίκια που στερούνταν το γονίδιο εμφάνιζαν τα ίδια προβλήματα με τα δυο αγόρια, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του βάρους, του άγχους, της αντιπάθειας για τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και της επιθετικής συμπεριφοράς. Τα θηλυκά ποντίκια παρουσίασαν παρόμοια συμπεριφορά με τα αρσενικά και όταν έγιναν γέννησαν, εμφάνισαν συμπτώματα κατάθλιψης και σταμάτησαν να φροντίζουν τα μωρά τους, δήλωσαν οι συγγραφείς.

«Αυτό που είδαμε σε αυτά τα ποντίκια ήταν αρκετά αξιοσημείωτο», δήλωσε ο Δρ. Γιονγκ Ζου από το Baylor College of Medicine.

«Εμφάνισαν παρόμοιες συμπεριφορές με αυτές που παρατηρούνται σε ανθρώπους που στερούνται το γονίδιο TRPC5, ενώ τα θηλυκά παρουσίασαν συμπτώματα κατάθλιψης και δυσκολία στη φροντίδα των μωρών τους. Αυτό μας δείχνει ότι το συγκεκριμένο γονίδιο προκαλεί αυτές τις συμπεριφορές» σημείωσε.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το TRPC5 ανήκει στην οικογένεια γονιδίων που εμπλέκονται στην ανίχνευση αισθήσεων, όπως η θερμότητα, η γεύση και η αφή. Το TRPC5 δρα στην περιοχή του υποθαλάμου του εγκεφάλου, που είναι γνωστό ότι ελέγχει την όρεξη, ανέφερε το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Όταν οι επιστήμονες εξέτασαν λεπτομερέστερα αυτή την περιοχή του εγκεφάλου, ανακάλυψαν ότι το TRPC5 δρα στα νευρικά κύτταρα που παράγουν ωκυτοκίνη, έναν τύπο ορμόνης που προάγει τα θετικά συναισθήματα. Η κύρια λειτουργία της είναι να διευκολύνει τον τοκετό, αλλά έχει επίσης συνδεθεί με την ισχυροποίηση της αγάπης και της εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων. Απελευθερώνεται μέσω του αγγίγματος, της μουσικής και της άσκησης.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η διαγραφή του γονιδίου TRPC5 από τους νευρώνες της ωκυτοκίνης προκάλεσε συμπτώματα άγχους, υπερφαγία, μείωση των κοινωνικών δεξιοτήτων και, στην περίπτωση των θηλυκών που είχαν γεννήσει, επιλόχειο κατάθλιψη. Διαπίστωσαν ότι η υπερέκφραση του γονιδίου TRPC5 στους νευρώνες της ωκυτοκίνης ανέτρεψε αυτά τα συμπτώματα. Αυτό, δήλωσαν οι συγγραφείς, υποδηλώνει ότι η αποκατάσταση της ωκυτοκίνης θα μπορούσε να βοηθήσει στη θεραπεία ατόμων με ελλείποντα ή ελαττωματικά γονίδια TRPC5 – γεγονός που θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για την παχυσαρκία και την επιλόχειο κατάθλιψη.

«Δείχνουμε ότι το TRPC5 παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμεσολάβηση έμφυτων ανθρώπινων συμπεριφορών θεμελιωδών για την επιβίωση, συμπεριλαμβανομένης της αναζήτησης τροφής και της μητρικής φροντίδας», έγραψαν οι συγγραφείς στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Cell».

Η ομάδα εξέτασε επίσης γενετικά δεδομένα από περίπου 450.000 άτομα από την UK Biobank. Διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο γονίδιο είναι παρών στην πλειοψηφία του πληθυσμού, καθώς το στερούνταν μόλις 88 άνδρες και 281 γυναίκες. Η ανάλυση των γενετικών δεδομένων έδειξε ότι οι γυναίκες οι οποίες στερούνταν το γονίδιο είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος σε σύγκριση με τα άτομα που έφεραν το γονίδιο.

«Υπάρχει λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι που στερούνται το TRPC5 αναπτύσσουν όλες αυτές τις παθήσεις» εξήγησε η Σαντάφ Φαρούκι, καθηγήτρια Μεταβολισμού και Ιατρικής στο Ινστιτούτο Μεταβολικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

«Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό ότι ο υποθάλαμος παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση των ‘ενστικτώδων συμπεριφορών’ – οι οποίες επιτρέπουν στους ανθρώπους και τα ζώα να επιβιώσουν – όπως η αναζήτηση τροφής, η κοινωνική αλληλεπίδραση, η αντίδραση μάχης ή φυγής και η φροντίδα των βρεφών τους. Η μελέτη μας δείχνει ότι το TRPC5 δρα στους νευρώνες της ωκυτοκίνης στον υποθάλαμο και παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση των ενστίκτων μας. Ενώ ορισμένες γενετικές καταστάσεις όπως η ανεπάρκεια του TRPC5 είναι πολύ σπάνιες, μας διδάσκουν σημαντικά μαθήματα για το πώς λειτουργεί το σώμα. Κάναμε μια σημαντική ανακάλυψη στην κατανόηση της επιλόχειου κατάθλιψης, ενός σοβαρού προβλήματος υγείας για το οποίο γνωρίζουμε πολύ λίγα παρά τις πολλές δεκαετίες έρευνας. Και το σημαντικότερο είναι ότι μπορεί να υποδείξει την ωκυτοκίνη ως πιθανή θεραπεία για ορισμένες μητέρες με αυτή την πάθηση.

Η μελέτη αυτή μας υπενθυμίζει ότι πολλές συμπεριφορές που υποθέτουμε ότι είναι υπό τον έλεγχό μας έχουν και βιολογική εξήγηση, είτε πρόκειται για διατροφική συμπεριφορά, είτε για άγχος, είτε για επιλόχειο κατάθλιψη. Πρέπει να δείξουμε μεγαλύτερη κατανόηση και συμπάθεια προς τους ανθρώπους που υποφέρουν από αυτές τις παθήσεις κατέληξε η ερευνήτρια.