PLUS
Εδώ και χρόνια αξιοποιούνται σαν μη φαρμακευτικές θεραπείες οι συνεδρίες με χορό, το σινεμά, το διάβασμα ή η αφήγηση βιβλίων, το σκάκι κι άλλα παιχνίδια στρατηγικής, το θέατρο, η ιππασία, το θεατρικό διαδραστικό παιχνίδι, ακόμα και η απλή κοινωνικοποίηση στο καφενείο.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Νέος θεσμός για τη χώρα μας με θεραπευτική τέχνη προς όλους με πολιτιστική «ανοσοποίηση» του πληθυσμού!
Όλα αυτά συνιστούν μέτρα πρόληψης κι αντιμετώπισης χρόνιων νοσημάτων όπως η κατάθλιψη, η νόσος Άλτσχαιμερ και οι διαταραχές του αυτιστικού φάσματος, και μάλιστα συμπληρώνουν τη φαρμακευτική αγωγή επιτυγχάνοντας θαύματα. Από τα αποτελέσματά τους γνωρίζουμε και εμπειρικά αλλά και τεκμηριωμένα, μέσα από μελέτες, πως η τέχνη και ο αθλητισμός διαθέτουν ένα θεραπευτικό «άγγιγμα» και μπορούν να βοηθήσουν ειδικά τα άτομα που νοσούν από ψυχικά νοσήματα και τους φροντιστές τους, οι οποίοι συνήθως ζουν στα όρια της επαγγελματικής εξουθένωσης. Το θεραπευτικό αυτό άγγιγμα πλέον θα προσφέρεται με την σφραγίδα τριών συναρμόδιων υπουργείων, του υπουργείου Υγείας, του υπουργείου Πολιτισμού και του υπουργείου Αθλητισμού που υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας για τη λεγόμενη Πολιτιστική Συνταγογράφηση, η οποία θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην πατρίδα μας.
Ορίζοντας υλοποίησης
Όπως εξηγεί η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη, με αρμοδιότητες την Ψυχική Υγεία και τις Εξαρτήσεις, η Πολιτιστική Συνταγογράφηση είναι έργο ενταγμένο από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0», που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, με συνολικό προϋπολογισμό 10.000.000 εκατ. ευρώ και έχει ορίζοντα υλοποίησης εντός της επόμενης τριετίας. «Το πρόγραμμα βασίζεται στην παραδοχή -που έχει αναγνωριστεί πλέον από φορείς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας- ότι οι τέχνες έχουν ευεργετική επίδραση στην ψυχική υγεία ανθρώπων που διαχειρίζονται άνοια, κατάθλιψη, εθισμό ή ψυχικά τραύματα και ότι η συμμετοχή σε αυτές επιφέρει θετικά αποτελέσματα τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Η υφυπουργός Υγείας προσθέτει πως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η υγεία δεν αποτελεί απλά απουσία νόσου, αλλά εμπεριέχει το θετικό στοιχείο της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας. «Για τον λόγο αυτόν, τοποθετήσαμε την υγεία σε άμεση σύνδεση με τον πολιτισμό», λέει η Ζωή Ράπτη.
Χαρτοφυλάκιο
Το χαρτοφυλάκιο της Ψυχικής Υγείας και των Εξαρτήσεων που έχει στην αρμοδιότητά της προχωρά συνεπώς στη δημιουργία νέων δομών εξειδικευμένων στην Ψυχική Υγεία μέσω της τέχνης – κάτι που υλοποιείται πρώτη φορά.
Ήδη, εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης, με πράξεις του υπουργείου Οικονομικών, τρία Κέντρα Ημέρας, εκ των οποίων τα δύο θα βρίσκονται στην Αθήνα και ένα στη Θεσσαλονίκη. Στα Κέντρα Ημέρας θα προσφέρεται ψυχοκοινωνική στήριξη στον γενικό πληθυσμό μέσω προγραμμάτων επίσκεψης (σε μουσεία, θέατρα κ.λπ.), αξιολόγησης, υποστήριξης και παρακολούθησης των ωφελούμενων.
Η έμφαση για την πολιτιστική συνταγογράφηση θα δοθεί στις ευάλωτες ομάδες, δηλαδή στα παιδιά, στους εφήβους και τους ηλικιωμένους, που είναι και αυτοί οι οποίοι δέχτηκαν τα ισχυρότερα πλήγματα κατά την πανδημία. Η ανάγκη στήριξης των παιδιών αποτυπώνεται και στις σοκαριστικές ιστορίες κακοποίησης που καθημερινά πλέον βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας. Μετά το πρώτο σοκ, όταν ακούμε πράγματα που δυσκολεύεται να συλλάβει ανθρώπου νους, έρχεται η συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και πως πρέπει να δράσουμε άμεσα και σε πολλαπλά επίπεδα προκειμένου να ανταποκριθούμε στις τόσο αυξημένες ανάγκες, τις ανάγκες που δημιούργησε ή ενέτεινε η πανδημία του κορωνοϊού ή που ανέκαθεν υπήρχαν κρυμμένες πίσω από κλειστές πόρτες και τώρα βγαίνουν στο φως, καθώς τα στόματα ανοίγουν πιο εύκολα.
Κέντρα ημέρας
Τα Κέντρα Ημέρας που θα τεθούν σε λειτουργία για το πρόγραμμα της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης θα δημιουργήσουν και νέες θέσεις εργασίας, καθώς θα απαιτηθεί η πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού μεταξύ των οποίων θα περιλαμβάνονται ψυχολόγοι, ψυχίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί, μουσικοθεραπευτές, δραματοθεραπευτές και άλλες ειδικότητες.
Είτε λοιπόν η τέχνη αντιγράφει τη ζωή ή συμβαίνει το αντίστροφο, κατά την υλοποίηση της θεραπευτικής συνταγογράφησης η τέχνη θα υπηρετήσει τη ζωή και την υγεία των πιο ευάλωτων, των πιο εύθραυστων συμπολιτών μας, με τρόπους που θυμίζει το σενάριο της ταινίας «Ο Γητευτής των Αλόγων», σε μια εποχή που όλοι έχουμε ανάγκη από ένα θεραπευτικό άγγιγμα.
