PLUS
Ανησυχητικά ευρήματα για την ευζωία της γενιάς Ζ, των νέων μας, φανερώνει νέα μελέτη που δείχνει ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι δηλώνουν πιο ευτυχισμένοι από τους μικρότερης ηλικίας. Η γενιά Ζ περιλαμβάνει τα άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012 και ακολουθεί τους millennials, τα άτομα δηλαδή που γεννήθηκαν μεταξύ 1981 και 1996.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Η έρευνα -που έρχεται να κάνει τη μεγάλη ανατροπή σε όσα πιστεύαμε- φανερώνει ότι οι baby boomers, δηλαδή όσοι γεννήθηκαν από το 1946 έως και το 1964, αλλά και η γενιά Χ που τους ακολούθησε, δηλαδή οι σημερινοί 60άρηδες και 50άρηδες είναι πιο ευτυχισμένοι. Τι έγινε λοιπόν και… πέταξε «το γλυκό πουλί της νιότης», για να δανειστούμε τον τίτλο του διάσημου θεατρικού έργου του Τενεσί Ουίλιαμς, που στην πατρίδα μας ανέβηκε στο σανίδι με πρωταγωνιστή τον αξέχαστο Γιάννη Φέρτη τον οποίο πρόσφατα χάσαμε;
Κρίσεις
Οι συσσωρευμένες κρίσεις που βιώσαμε -ακόμα περισσότερο στην Ελλάδα, καθώς περάσαμε τα 10 πέτρινα χρόνια των μνημονίων, μαζί με τη γεωπολιτική ανασφάλεια, τις εμπόλεμες εκρήξεις (Ουκρανία, Μέση Ανατολή). την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια, δημιούργησαν μία νέα συνθήκη όπου οι νέοι άνθρωποι δεν νιώθουν ικανοποίηση και ευτυχία, αλλά ούτε και ασφάλεια. Δεν θα μπορούσαμε να μη σχολιάσουμε επί του θέματος ότι έχει αλλάξει ο τρόπος που αλληλεπιδρούν, ζουν και κοινωνικοποιούνται τα παιδιά και οι έφηβοι. Έχει χαθεί εκείνη η εποχή της αθωότητας, η εποχή της αλάνας και της γειτονιάς ή της πλατείας, όπου παίζαμε με φίλους ξένοιαστοι. Μπορεί το Διαδίκτυο να φέρνει κοντά τους ανθρώπους, να δημιουργεί και να συντηρεί φιλίες ανάμεσα στην Αμερική και την Ελλάδα ή την Αυστραλία και την Αφρική, αλλά σίγουρα, παρότι μας κάνει πολύ πιο ενημερωμένους, δεν μπορεί να μας κάνει πιο ευτυχισμένους. Όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας, η έξαρση της βίας μεταξύ των ανήλικων, η έλλειψη κινήτρων, οι φόβοι για το μέλλον, η ανεργία, η κατάρρευση θεσμών που έγινε μέσα στην πανδημία, η οργή την οποία συντηρούν οι κοινωνικές ανισότητες, η απώλεια οράματος, οι επιδοματικές πολιτικές (που έθρεψαν την απώλεια οράματος), η δυσκολία εύρεσης εργασίας, η απαξίωση των σπουδών με την κατάργηση της αριστείας σε επίπεδο εκπαίδευσης και την άρνηση αξιολόγησης των εκπαιδευτικών (!) επιδρούν καταλυτικά στον ψυχισμό των νέων, μαζί βέβαια με τους εθισμούς (στο Διαδίκτυο, το αλκοόλ, στα ναρκωτικά, στο τσιγάρο). Ακόμα και η αλλοίωση του παραδοσιακού φλερτ, όταν το αυτό γίνεται διαδικτυακά με sexting και χάνει τη διαπροσωπική του αξία, όλα αυτά αφήνουν ανεξίτηλα αρνητικό σημάδι στην ψυχή των ανθρώπων και κυρίως των νέων, που το αίμα τους βράζει και ετοιμάζονται να ανοίξουν τα φτερά τους. Αλλά να πετάξουν για πού;
Αντιστρέφοντας την εικόνα, η έρευνα δείχνει ότι όσο μεγαλώνει κανείς, τόσο πιο σίγουρος και ικανοποιημένος είναι από τη ζωή του. Συγκεκριμένα, όσοι είναι γύρω στην ηλικία των 60 ετών είναι πιο πιθανό να είναι πιο ευτυχισμένοι και σύμφωνα με μια έτερη πρόσφατη μελέτη έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση συνολικά από τους περισσότερους νέους. Οι ψυχίατροι επισημαίνουν ότι στην εποχή μας οι ηλικιωμένοι τείνουν να έχουν καλύτερη ψυχική υγεία από τους νέους, οι οποίοι πρέπει να αντιμετωπίσουν όλα αυτά τα προαναφερθέντα φαινόμενα των καιρών.
Επιπλέον οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη σταθερότητα στην καθημερινότητά τους. Παράλληλα, νιώθουν ευτυχία -δηλαδή ικανοποίηση- με όσα έχουν (καταφέρει να κερδίσουν ή να χτίσουν), ενώ οι νεότεροι συνδέουν την ευτυχία με τις προσδοκίες τους. Κι αν οι προσδοκίες δεν ευοδωθούν, τότε έρχεται η απογοήτευση. Οι ειδικοί επισημαίνουν επίσης ότι στους μεγαλύτερους ανθρώπους, η ωριμότητα σε όλα τα επίπεδα βοηθά να έχουν λιγότερες εγκεφαλικές διακυμάνσεις που επηρεάζουν τη διάθεση.
Διαχείριση
Επίσης η πείρα που «χτίζεται» με τα χρόνια δρα προστατευτικά, ειδικά όταν ζούμε σε αβέβαιους καιρούς και ερχόμαστε αντιμέτωποι με κρίσεις. «Ο παλιός είναι αλλιώς», γιατί ξέρει να διαχειριστεί μια δύσκολη κατάσταση, γιατί δεν είναι η πρώτη φορά που θα έρθει αντιμέτωπος με αυτήν.
Προφανώς τα ευρήματα αυτά περιγράφουν και αποτυπώνουν «φροντισμένους» ώριμους ανθρώπους, με σχετικά καλή υγεία και καλή ψυχική υγεία. Δεν αντικατοπτρίζουν την κατάσταση των μοναχικών ευάλωτων ηλικιωμένων, ούτε των ανθρώπων που ζουν στο περιθώριο. Όσο όμως η κατάθλιψη και άλλες ψυχικές διαταραχές πιάνουν στα δίχτυα τους τους νέους και τους νέους ενήλικες, τόσο οι ωριμότεροι θα δηλώνουν πως ζουν καλύτερα και πως αντλούν μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή τους, ειδικά αν φροντίζουν να γεράσουν υγιείς, να παραμείνουν ενεργοί και σε καλή φόρμα.
Η μελέτη
Διαφωτιστική για την πίεση που ασκείται στην ψυχική υγεία των νέων είναι η νέα μελέτη της Οργάνωσης Breathe Hellas που διεξήχθη τον Μάιο 2021. Όπως επισημαίνει η κλινική ψυχολόγος και επιστημονική υπεύθυνη της Breathe Hellas, Λίλη Πέππου, διαπιστώθηκε ότι το 42% των ατόμων 17-24 ετών και το 30% των ατόμων 25-39 ετών στην Ελλάδα έχουν στρες που απαιτεί βοήθεια από κλινικό επαγγελματία. Επιπλέον, το 49% των ατόμων 17-24 ετών βρέθηκαν να έχουν κατάθλιψη μέτριου προς σοβαρού βαθμού και το 40% άγχος μέτριου προς σοβαρού βαθμού. Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας και από τη Μονάδα Κοινωνικής Ψυχιατρικής του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας «Κώστας Στεφανής», με την ευγενή υποστήριξη της Breathe Hellas. Τη συνολική επιστημονική ευθύνη έχουν οι καθηγητές Κυριάκος Σουλιώτης και Μαρίνα Οικονόμου.
