Ερευνητές ανακάλυψαν το κρυφό έργο άλλου ζωγράφου κάτω από πίνακα του Πικάσο

Ερευνητές από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, μεταξύ των οποίων κι ένας Έλληνας ηλεκτρολόγος μηχανικός, αξιοποίησαν μια βελτιωμένη μη επεμβατική τεχνική απεικονιστικής σάρωσης των έργων τέχνης, που τους επέτρεψε να ανακαλύψουν το κρυφό έργο ενός άλλου άγνωστου ζωγράφου κάτω από έναν από τους διάσημους πίνακες του Πικάσο.

Συγκεκριμένα, κάτω από τον πίνακα του 1902 με τη σκυφτή δυστυχισμένη γυναίκα («La Misereuse Accroupie»), που ανήκει στη λεγόμενη πρώιμη «μπλε ή γαλάζια περίοδο» του ζωγράφου (1901-1904) και σήμερα εκτίθεται στην Πινακοθήκη του Οντάριο στον Καναδά, ανακαλύφθηκε ένα τοπίο της Βαρκελώνης που ο Πικάσο φαίνεται πως είχε χρησιμοποιήσει ως βάση για το δικό του έργο.

Το νέο σύστημα φθορισιμετρίας ακτίνων-Χ είναι φθηνότερο και πιο εύχρηστο από τα υπάρχοντα συστήματα ανάλυσης των έργων τέχνης, καθώς είναι φορητό, πράγμα που το καθιστά διαθέσιμο σε όποια γκαλερί ή μουσείο θέλει κάτι τέτοιο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή επιστήμης των υλικών Μαρκ Ουόλτον της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Northwestern του Σικάγο, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε επιστημονικό συνέδριο στο Όστιν του Τέξας, δήλωσαν ότι είναι αξιοπρόσεκτος ο τρόπος που το κρυμμένο έργο -μάλλον δημιούργημα κάποιου ντόπιου καταλανού ζωγράφου- έχει αξιοποιηθεί από τον Πικάσο, καθώς π.χ. το περίγραμμα των λόφων στο υπόστρωμα έχει μετατραπεί στην καμπουριασμένη πλάτη της γυναίκας.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα κρυμμένο έργο κάτω από πίνακα του Πικάσο, καθώς έχει συμβεί σε άλλα δύο έργα του, όπου από κάτω τους βρέθηκε το πορτρέτο ενός άνδρα, μάλλον του ίδιου του ζωγράφου.

Οι ίδιοι ερευνητές εξέτασαν επίσης με την ίδια τεχνική φθορισιμετρίας ακτίνων-Χ 50 γλυπτά του Πικάσο. Κατάφεραν έτσι να ιχνηλατήσουν την προέλευση των μετάλλων που είχε χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης από συγκεκριμένα χυτήρια της εποχής του (όπως του γάλλου Εμίλ Ρομπεκί), αλλά και το πώς η έλλειψη ορισμένων μετάλλων στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1940 λόγω του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είχε αναγκάσει τον Πικάσο να χρησιμοποιήσει εναλλακτικά υλικά.

Στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για την ανάλυση των έργων του Πικάσο έχει συμβάλει και ένας Έλληνας, ο καθηγητής ‘Αγγελος Κατσάγγελος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Northwestern, απόφοιτος του αντίστοιχου Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Ο Κατσάγγελος χρησιμοποιεί υπολογιστικές μεθόδους για να ανακατασκευάσει τα χαμένα εικονοστοιχεία (πίξελ) του σήματος της φθορισιμετρίας ακτίνων-Χ, έτσι ώστε να βελτιωθεί η απεικόνιση του έργου τέχνης.