Ερευνητές στις ΗΠΑ ανέπτυξαν ένα πιο πρακτικό σχήμα εμβολιασμού δύο δόσεων κατά του ιού HIV. Η πρώτη δόση, η οποία είναι πολύ μικρότερη, προετοιμάζει το ανοσοποιητικό σύστημα για να ανταποκριθεί πιο ισχυρά στη δεύτερη, μεγαλύτερη δόση η οποία χορηγείται μετά από μια εβδομάδα..
Ένας από τους λόγους για τον οποίο είναι δύσκολο να αναπτυχθεί ένα αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του HIV είναι ότι ο ιός μεταλλάσσεται γρήγορα, ώστε να αποφεύγει τα αντισώματα. Πριν από αρκετά χρόνια, ερευνητές του ΜΙΤ έδειξαν ότι η χορήγηση μιας σειράς κλιμακούμενων δόσεων ενός εμβολίου κατά του HIV σε διάστημα δύο εβδομάδων, θα μπορούσε να βοηθήσει να ξεπεραστεί εν μέρει αυτό το πρόβλημα, δημιουργώντας μεγαλύτερες ποσότητες εξουδετερωτικών αντισωμάτων. Ωστόσο, η χορήγηση πολλαπλών δόσεων δεν είναι πρακτική στο πλαίσιο εκστρατείων μαζικού εμβολιασμού.
Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές του ΜΙΤ διαπίστωσαν ότι μπορούν να επιτύχουν παρόμοια ανοσολογική απόκριση με δύο μόνο δόσεις, οι οποίες χορηγούνται με διαφορά μιας εβδομάδας. Η μελέτη αυτή, η οποία συνδύασε υπολογιστική μοντελοποίηση και πειράματα σε ποντίκια, χρησιμοποίησε μια πρωτεΐνη του ιού HIV. Μια έκδοση αυτού του μονοδοσικού εμβολίου δοκιμάζεται τώρα σε κλινικές δοκιμές και οι ερευνητές ελπίζουν να συστήσουν μια άλλη ομάδα που θα λάβει το εμβόλιο σε δύο δόσεις.
«Συγκεντρώνοντας τις φυσικές και τις βιοεπιστήμες, ρίξαμε φως σε ορισμένα βασικά ανοσολογικά ερωτήματα που βοήθησαν στην ανάπτυξη αυτού του προγράμματος δύο δόσεων για να μιμηθούμε το σχήμα πολλαπλών δόσεων», δήλωσε ο Αρούπ Τσακραμπόρτι, καθηγητής του Ινστιτούτου John M. Deutch και μέλος του Ινστιτούτου Ιατρικής Μηχανικής και Επιστήμης και του Ινστιτούτου Ragon του ΜΙΤ, του MGH και του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Η προσέγγιση αυτή μπορεί επίσης να εφαρμοστεί και σε άλλα εμβόλια, σημείωσε ο ερευνητής.
Κάθε χρόνο, ο ιός HIV μολύνει περισσότερα από 1 εκατομμύριο άτομα σε όλο τον κόσμο, ορισμένα από τα οποία δεν έχουν πρόσβαση σε αντιικά φάρμακα. Ένα αποτελεσματικό εμβόλιο θα μπορούσε να αποτρέψει πολλές από αυτές τις λοιμώξεις. Ένα πολλά υποσχόμενο εμβόλιο που βρίσκεται τώρα σε κλινικές δοκιμές, αποτελείται από μια πρωτεΐνη του HIV και ένα νανοσωματίδιο που ονομάζεται SMNP. Το νανοσωματίδιο αυτό ενθαρρύνει την απόκριση Β κυττάρων στο εμβόλιο.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το σχήμα των επτά δόσεων είναι αποτελεσματικό επειδή μιμείται την αντίδραση του οργανισμού στην έκθεση στον ιό. Καθώς συσσωρεύονται περισσότερες ιικές πρωτεΐνες ή αντιγόνα στο σώμα, το ανοσοποιητικό σύστημα αναπτύσσει ισχυρή απόκριση.
Στη νέα μελέτη, η ομάδα του ΜΙΤ διερεύνησε πώς αναπτύσσεται αυτή η απόκριση και εξέτασε αν θα μπορούσε να επιτύχει το ίδιο αποτέλεσμα χορηγώντας λιγότερες δόσεις. Οι ερευνητές ξεκίνησαν συγκρίνοντας τα αποτελέσματα μιας, δύο, τριών, τεσσάρων, πέντε, έξι ή επτά δόσεων, οι οποίες χορηγήθηκαν σε διάστημα 12 ημερών. Αρχικά διαπίστωσαν ότι, ενώ τρεις ή περισσότερες δόσεις δημιούργησαν ισχυρή απόκριση, οι δύο δόσεις δεν ήταν αρκετές. Ωστόσο, τροποποιώντας τα διαστήματα και τις αναλογίες δόσεων, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η χορήγηση του 20% του εμβολίου στην πρώτη δόση και του 80% στη δεύτερη, πέτυχαν εξίσου καλή απόκριση με το πρόγραμμα των επτά δόσεων.
Οι ερευνητές αναζητούν τώρα υλικά μέσω των οποίων θα μπορούσαν να χορηγήσουν τη δεύτερη δόση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, γεγονός που θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την ανοσολογική απόκριση.