PLUS
Παρήλθε το πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου 2023 και παρατίθεται ένας πρώτος απολογισμός για τις δασικές πυρκαγιές.
Του Ανδριανού Γκουρμπάτση
Ένας πρώτος απολογισμός της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου,από τον Ανδριανό Γκουρμπάτση Αντιστρατήγου – υπαρχηγού ΠΣ ε.α, νομικού και ειδικού ερευνητή – δικαστικού πραγματογνώμονα για τους αναγνώστες της «Μ»
Πενταπλάσιες καμμένες εκτάσεις συγκριτικά με την περίοδο 2006-2022, παρότι διαθέτουμε συνολικά τον μεγαλύτερο αριθμό εναέριων μέσων!
Πιο συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου έως και την 31η Ιουλίου 2023 έλαβαν χώρα στην επικράτεια συνολικά 7.081 αγροτοδασικές πυρκαγιές, από τις οποίες αποτεφρώθηκαν συνολικά 547.700 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων.
Επίσης έχασαν τη ζωή τους: α) 2 πιλότοι – αξιωματικοί της Πολεμικής Αεροπορίας από την πτώση του Α/Φ CL-215 (1055) στον Πλατανιστό του Δήμου Καρύστου που μετείχε στις 25.7.2023 σε επιχείρηση αεροπυρόσβεσης και β) 3 ιδιώτες (1 άνδρας (κτηνοτρόφος) στην ίδια ως άνω πυρκαγιά της Καρυστίας και 2 άτομα στην πυρκαγιά του Βελεστίνου Μαγνησίας και πιο συγκεκριμένα 1 άνδρας (κτηνοτρόφος) στον Άγιο Γεώργιο Φερών και 1 γυναίκα (σε τροχόσπιτο στο Χοροστάσι).
Ο προαναφερόμενος αριθμός των 7.081 αγροτοδασικών πυρκαγιών είναι μειωμένος σε ποσοστό 3,1%% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του έτους 2022, ενώ είναι αυξημένος σε ποσοστό 9,4% από το 2021, 2,3% από το 2020, 17,9% από το 2019, 35,1% από το 2018 και 24,3% από το 2017.
Από τις συνολικά 7.081 αγροτοδασικές πυρκαγιές, τους τρεις πρώτους μήνες της αντιπυρικής περιόδου εκδηλώθηκαν λιγότερες από τις μισές και συγκεκριμένα οι 2.918. Ο μέσος ημερήσιος αριθμός αγροτοδασικών πυρκαγιών κατά τους τρεις πρώτους μήνες (92 ημέρες) της αντιπυρικής περιόδου είναι 32. Ο μεγαλύτερος ημερήσιος αριθμός των 85 πυρκαγιών εκδηλώθηκαν τη 19η Μαΐου 2023.
Εξάλλου, ο συνολικός αριθμός των 547.700 στρεμμάτων που καταστράφηκαν από τις πυρκαγιές είναι μεγαλύτερος (διπλάσιος) από τις καμένες εκτάσεις κατά το 2022, και μετά το 2007 (2.623.933 στρ.) και το 2021 (1.332.141 στρ.) είναι σύμφωνα με το EFFIS (βλ. εικόνα 1) η 3η καταστροφικότερη χρονιά από το 2006.
Εικόνα 1: Διάγραμμα καμένων εκτάσεων το διάστημα 2006-2023, Πηγή: EFFIS
Από τον ως άνω συνολικό αριθμό καμένων εκτάσεων, τα 540.410 στρ. κάηκαν από τη 15η έως την 29η Ιουλίου 2023, ήτοι μέσος ημερήσιος αριθμός καμένων στρεμμάτων 36.000. Πιο συγκεκριμένα, από τη 17η Ιουλίου έως την 27η Ιουλίου 2023 προκλήθηκαν οι οκτώ (8) καταστροφικότερες πυρκαγιές. Ειδικότερα:
α) 17 Ιουλίου 2023 – Ν. Κουβαράς Αττικής (38.692) στρ.
β) 17 Ιουλίου 2023 – Δερβενοχώρια (Πάνακτος) – Μάνδρα (117.087) στρ.
γ) 17 Ιουλίου 2023 – Λουτράκι (Καλλιθέα) (11.962) στρ.
δ) 18 Ιουλίου 2023 – Ρόδος (177.735) στρ.
ε) 23 Ιουλίου 2023 – Καρυστία Ευβοίας (19.683) στρ.
στ) 23 Ιουλίου 2023 – Διακοπτό Αχαΐας (17.721) στρ.
ζ) 23 Ιουλίου 2023 – Β/Α Κέρκυρα (21.771) στρ.
η) 26 Ιουλίου 2023 – Βελεστίνο Μαγνησίας (87.240) στρ.
Εικόνα 2: Δορυφορική εικόνα από την καμένη έκταση στη Ρόδο, Πηγή: NASA
Ο αριθμός των συνολικά 547.700 -έως την 31η Ιουλίου 2023- καμένων στρεμμάτων είναι σχεδόν πενταπλάσιος, ήτοι μεγαλύτερος σε ποσοστό 461,2% από τον μέσο αριθμό των 118.750 στρ. καμένων εκτάσεων κατά τα έτη 2006-2022.
Πηγή: EFFIS
Τα 547.700 καμένα στρέμματα είναι αυξημένα κατά 243,6% σε σχέση με το 2022, 367,2% σε σχέση με το 2020, 510,1% σε σχέση με το 2019, 455% σε σχέση με το 2018% και 273,3% σε σχέση με το 2017, ενώ είναι μειωμένα κατά 238,7% σε σχέση με το 2021.
Πηγή: EFFIS
Ο συνολικός αριθμός των καμένων εκτάσεων των κρατών της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου έως την 31η Ιουλίου 2023 είναι 2.367.680 στρέμματα, αυξημένος κατά 67,6% από τον μέσο αριθμό 1.600.990 στρ. την περίοδο 2006-2022. Η Ελλάδα με τις συνολικά καμένες εκτάσεις των 547.700 στρεμμάτων την ίδια ως άνω περίοδο, ήτοι πλέον του 1/4 του συνολικού αριθμού καμένων εκτάσεων των κρατών της ΕΕ, κατατάσσεται στη 2η θέση μεταξύ των κρατών της ΕΕ καθώς και των κρατών της Μεσογείου με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις. Πιο συγκεκριμένα, στην 1η θέση βρίσκεται η Ισπανία με 694.730 στρ. (σχεδόν τετραπλάσια έκταση της Ελλάδας), ενώ στην 3η θέση βρίσκεται η Ιταλία με 533.540 στρ. (υπερδιπλάσια έκταση της Ελλάδας).
Επίσης η Ελλάδα κατατάσσεται στην 7η θέση των κρατών της ΕΕ με τον αριθμό πυρκαγιών. Πιο αναλυτικά, οι προαναφερόμενες καμένες εκτάσεις, σύμφωνα με το EFFIS της ΕΕ, ήταν το αποτέλεσμα 23 δασικών πυρκαγιών. Τα κράτη με τις περισσότερες πυρκαγιές είναι: 1) Ισπανία (333) πυρκαγιές, 2) Γαλλία (210), 3) Ιταλία (163), Πορτογαλία (112), Ιρλανδία (30), Βουλγαρία (28) και Ελλάδα (23).
Από τον προαναφερόμενο συνολικό αριθμό των 7.081 πυρκαγιών συνελήφθησαν από τον διωκτικό μηχανισμό στα όρια του αυτοφώρου συνολικά 117 εμπρηστές (ελάχιστος αριθμός συγκριτικά με τον συνολικό αριθμό πυρκαγιών που αποδεικνύει την αναποτελεσματικότητά του) φερόμενοι ως δράστες είτε για τα αδικήματα του εμπρησμού (κοινού) με δόλο ή από αμέλεια (άρθρο 264 ΠΚ) ή εμπρησμού δάσους με δόλο ή από αμέλεια (άρθρο 265 ΠΚ), ποσοστό 1,6%. Από τον ως άνω αριθμό φερομένων ως εμπρηστών, οι 107 συνελήφθησαν για το αδίκημα του εμπρησμού (κοινού) ή εμπρησμού δάσους από αμέλεια (άρθρα 264 παρ. 2 και 265 παρ. 3 ΠΚ), ποσοστό 91,5%, και οι 10 (εκ των οποίων οι 2 εμφάνισαν χαρακτηριστικά πυρομανίας) για εμπρησμό (κοινό) ή εμπρησμό δάσους με πρόθεση (άρθρα 264 παρ. 1 και 265 παρ. 1 ΠΚ), ποσοστό 8,5%.
Εξάλλου, από τους ως άνω συνολικά 117 συλληφθέντες στα όρια αυτοφώρου εμπρηστές, οι 31 συνελήφθησαν για την τέλεση του αδικήματος του εμπρησμού δάσους με πρόθεση ή από αμέλεια (άρθρο 265 ΠΚ), ποσοστό 26,5%, ήτοι 1 στους 4 εμπρηστές. Από τους 31 εμπρηστές δάσους, οι 29 τέλεσαν το αδίκημα του εμπρησμού δάσους από αμέλεια (άρθρο 265 παρ. 3 ΠΚ), ποσοστό 93,5%, ενώ 2 για εμπρησμό δάσους με πρόθεση (άρθρο 265 παρ. 1 και 2 ΠΚ), ποσοστό 6,5%.
Επισημαίνεται ότι για τις οκτώ (8) καταστροφικότερες αγροτοδασικές πυρκαγιές δεν έχει έως σήμερα εξιχνιαστεί καμία και ως εκ τούτου δεν έχει συλληφθεί κανένας δράστης.
Τέλος, κατά τη διάρκεια του συνολικού αριθμού των 7.081 αγροτοδασικών πυρκαγιών η Υπηρεσία του 112 -«Ευρωπαϊκός Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης» της ΓΓΠΠ- απέστειλε σε περιοχές που απειλούνταν η ζωή των κατοίκων/επισκεπτών από εξελισσόμενο ή επικείμενο κίνδυνο πυρκαγιών συνολικά 70 sms alert.
ΤΡΑΓΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Κατά τους πρώτους επτά μήνες (Ιανουάριος – Ιούλιος) του έτους 2023:
Ο Ιούλιος είναι ο μήνας με τις περισσότερες αγροτοδασικές πυρκαγιές, με μέσο ημερήσιο αριθμό 49 πυρκαγιών.
Ο αριθμός των αγροτοδασικών πυρκαγιών, πλην του 2022, είναι για το ίδιο διάστημα ο μεγαλύτερος τουλάχιστον από το 2017.
Οι καμένες εκτάσεις, πλην του 2021, είναι για το ίδιο διάστημα οι περισσότερες τουλάχιστον από το 2017.
Η δριμύτητα των πυρκαγιών είναι 78 στρ./πυρκαγιά (από κάθε πυρκαγιά κάηκαν κατά μέσον όρο 78 στρ.).
Ο μέσος αριθμός καμένων εκτάσεων είναι σχεδόν πενταπλάσιος από τον μέσο αριθμό για το ίδιο διάστημα κατά τα έτη 2006-2022, παρότι η χώρα διαθέτει συνολικά τον μεγαλύτερο αριθμό εναέριων μέσων αεροπυρόσβεσης (91), εκ των οποίων τα 51 είναι μισθωμένα.
Ο διωκτικός μηχανισμός για το έγκλημα του εμπρησμού δάσους είναι αναποτελεσματικός, αφού μόνο το 1,6% των φερομένων ως δραστών των πράξεων του εμπρησμού (κοινού) και εμπρησμού δάσους είτε με πρόθεση είτε από αμέλεια έχουν συλληφθεί στα όρια του αυτοφώρου.
Ο μέσος ημερήσιος αριθμός αγροτοδασικών πυρκαγιών 32 κατά τους τρεις μήνες της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου είναι ο μισός του αντίστοιχου μέσου αριθμού της τελευταίας 15ετίας.
Το φαινόμενο των αναζωπυρώσεων είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα που παρατηρήθηκε κυρίως σε ορισμένες εκ των καταστροφικότερων πυρκαγιών, όπως λ.χ. της Ρόδου, των Δερβενοχωρίων, της Κέρκυρας και του Βελεστίνου Μαγνησίας.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στη 2η θέση μεταξύ των κρατών της ΕΕ καθώς επίσης και της Μεσογείου με τις περισσότερες καμένες εκτάσεις και στην 7η θέση με τις περισσότερες δασικές πυρκαγιές
