PLUS
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποσχέθηκε τη δημιουργία νέων δυνατοτήτων και «δομών» σε επίπεδο ΕΕ για την καταπολέμηση των ξένων παρεμβάσεων στο πλαίσιο της προεκλογικής της εκστρατείας για μια δεύτερη θητεία, την ώρα που οι τα κράτη μέλη της ΕΕ επιδιώκουν να αναθεωρήσουν τα υφιστάμενα διαθέσιμα εργαλεία για να μεγιστοποιήσουν την αποτελεσματικότητά τους.
Κατά την επίσκεψή της στην Κοπεγχάγη την Τρίτη (14 Μαΐου) στο πλαίσιο της προεκλογικής της εκστρατείας, ανακοίνωσε την πρωτοβουλία «Ευρωπαϊκή Ασπίδα Δημοκρατίας» και δεσμεύτηκε, αν επανεκλεγεί, να την καταστήσει μία από τις προτεραιότητές της για τη «δημιουργία νέων κοινών δυνατοτήτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο», παρόμοια με εκείνη του του οργανισμού της Γαλλίας κατά της διαδικτυακής ξένης παρέμβασης, VIGINUM.
«Αυτό θα πρέπει να είναι ένα φιλόδοξο ευρωπαϊκό σχέδιο που θα επικεντρώνεται στις μεγαλύτερες απειλές από την ξένη παρέμβαση και χειραγώγηση», δήλωσε η ίδια.
Η ανακοίνωση αυτή γίνεται σε ένα πλαίσιο που τα θεσμικά όργανα της ΕΕ αντιμετωπίζουν ήδη αυξημένες πιέσεις για τη θωράκιση των εκλογών του μπλοκ σε ολόκληρη την ήπειρο από τις ξένες παρεμβάσεις και την κατασκοπεία από τη Ρωσία και την Κίνα, στις οποίες εμπλέκονται Ευρωπαίοι πολιτικοί.
«Πιστεύω ότι η Ευρώπη χρειάζεται τώρα τη δική της ειδική δομή για την αντιμετώπιση των ξένων παρεμβάσεων. Θα συγκεντρώσει την απαραίτητη εμπειρογνωμοσύνη και θα συνδεθεί και θα συντονιστεί με τις υπάρχουσες εθνικές υπηρεσίες», πρόσθεσε.
Η φον ντερ Λάιεν θέλει να ενισχύσει τις δυνατότητες ανίχνευσης και διάλυσης του ξένου κακόβουλου περιεχομένου σε επίπεδο ΕΕ.
Θέλει επίσης να στηριχθεί σε υφιστάμενα πλαίσια, όπως η επιβολή της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες – το εγχειρίδιο κανόνων για τις διαδικτυακές πλατφόρμες της ΕΕ που περιλαμβάνει κανόνες για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης – και μια συνέχεια της Πράξης για την Τεχνητή Νοημοσύνη για την καταπολέμηση της διάδοσης των βαθιών απομιμήσεων, οι οποίες, όπως δήλωσε η φον ντερ Λάιεν , «μπορούν να έχουν πολύ αποσταθεροποιητικό ρόλο στις προεκλογικές εκστρατείες».
Οι χώρες της ΕΕ επιθυμούν να αξιολογήσουν τα υφιστάμενα εργαλεία
Δεν είναι σαφές ποια μορφή θα λάβουν αυτές οι νέες «δομές» και σε ποιο βαθμό οι χώρες είναι έτοιμες να φέρουν σε επίπεδο ΕΕ τις πληροφορίες και την επιχειρησιακή ισχύ που σήμερα χειρίζονται σε εθνικό επίπεδο.
Οι ηγέτες, που πιέστηκαν να αντιδράσουν μετά από νέες καταγγελίες για ξένη ανάμειξη, δρομολόγησαν στα μέσα Απριλίου μια προσωρινή ειδική ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων με σκοπό την κεντρική παρακολούθηση και ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις απόπειρες της Ρωσίας να παρέμβει στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου.
Μετά από αυτό θα εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός μόνιμου συστήματος, δήλωσε ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρο, η χώρα του οποίου ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Επιδιώκει επίσης να επεκτείνει την εντολή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ώστε να συμπεριλάβει τις απειλές ξένης παρέμβασης.
Ωστόσο, σύμφωνα με το τελικό σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου της ΕΕ για τη δημοκρατική ανθεκτικότητα, το οποίο περιήλθε στην κατοχή του Euractiv, οι ηγέτες των χωρών είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση από τις προεκλογικές υποσχέσεις της φον ντερ Λάιεν, εστιάζοντας αντίθετα στα υπάρχοντα διαθέσιμα μέσα.
Το κείμενο αναμένεται να εγκριθεί επίσημα τις επόμενες ημέρες.
Υπάρχουσες δομές
Μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, το Συμβούλιο της ΕΕ αναμένεται να ζητήσει από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και την Κομισιόν να ελέγξουν την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων μηχανισμών και εργαλείων και «να υποβάλουν έκθεση σχετικά με τυχόν ζητήματα και κενά που εντοπίζονται (…) ώστε να διορθωθούν».
Ως ένα συγκεκριμένο μέτρο, οι χώρες της ΕΕ σκοπεύουν να τους ζητήσουν «να προχωρήσουν γρήγορα με τη σύσταση» των Ομάδων Ταχείας Ανταπόκρισης σε Υβριδικά Πεδία, στόχος των οποίων είναι η αντιμετώπιση των «υβριδικών απειλών», συμπεριλαμβανομένης της ξένης χειραγώγησης πληροφοριών και παρεμβολών (FIMI).
Σε αντίθετη περίπτωση, το σχέδιο κειμένου ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να «χρησιμοποιούν γρήγορα και ολοκληρωμένα» τη μεγάλη γκάμα εργαλείων που διαχειρίζεται η διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ (ΕΥΕΔ) για τον εντοπισμό και την αποτροπή ενεργειών FIMI.
Ο διπλωματικός βραχίονας της ΕΕ συγκεντρώνει και παρέχει εκτιμήσεις απειλών με βάση τις δικές του συνεισφορές που μοιράζεται με τις χώρες της ΕΕ και παρέχει ένα πλαίσιο συντονισμού στο Συμβούλιο.
Οι εργαλειοθήκες της ΕΕ για την υβριδική διπλωματία, την FIMI και την κυβερνοδιπλωματία – μεταξύ άλλων – απαριθμούν κάθε τρόπο με τον οποίο οι χώρες και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα εργαστούν κατά της FIMI.
Η ανάληψη δράσης, ωστόσο, παρέμενε πάντοτε δύσκολη, καθώς η ταυτοποίηση του προσώπου και της ομάδας που κρύβεται από πίσω μπορεί να περιπλέξει τον καταλογισμό των αδικημάτων και, ως εκ τούτου, τις όποιες κυρώσεις.
