PLUS
Προτού καλά καλά πιάσουν τα κρύα του χειμώνα, μαζί με τη λοίμωξη του κορωνοϊού, τη γρίπη και τη λαρυγγίτιδα, έξαρση καταγράφει σε πανεπιστήμια και σχολεία η λοιμώδης μονοπυρήνωση, βγάζοντας «εκτός μάχης» για αρκετές εβδομάδες μαθητές και φοιτητές.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Οι ειδικοί συνιστούν αποφυγή της έντονης δραστηριότητας στους ασθενείς για 21 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, γιατί υπάρχει κίνδυνος ρήξης σπληνός!
Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είχε χρόνια να εμφανιστεί και τα αυξημένα κρούσματά της είναι απόρροια του γεγονότος ότι έπειτα από τρία χρόνια πανδημίας καταργήθηκε πλέον η χρήση της μάσκας. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μεταδοτικό οξύ λοιμώδες σύνδρομο, του οποίου ο συνηθέστερος αιτιολογικός παράγοντας είναι ο ιός Epstein-Barr (EBV), ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ερπητοϊών. Ωστόσο και ο ανθρώπινος κυτταρομεγαλοϊός (CMV), ο HIV, οι ιοί της ηπατίτιδας Α,B και C, διάφοροι αδενοϊοί, ο ιός της ερυθράς, όπως και το πρωτόζωο τοξόπλασμα έχουν «ενοχοποιηθεί» για την κλινική εκδήλωση λοιμώδους μονοπυρήνωσης.
Τρόποι μετάδοσης
Όπως εξηγούν οι ειδικοί του ΕΟΔΥ, το λοιμώδες σύνδρομο μεταδίδεται με τις σωματικές εκκρίσεις και κυρίως το σάλιο, και γι’ αυτό αποκαλείται και «νόσος του φιλιού» και συνήθως δίνει σποραδικά κρούσματα τους καλοκαιρινούς μήνες κατά τις ξέφρενες διακοπές των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων. Είναι πολύ εύκολο να κολλήσουν λοιμώδη μονοπυρήνωση ο ένας τον άλλον δύο άνθρωποι που ανταλλάσσουν φιλιά ή πίνουν από το ίδιο ποτήρι ή μοιράζονται το ίδιο μαχαιροπίρουνο.
Τα τελευταία χρόνια η νόσος είχε απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα, καθώς μια ελληνική μελέτη είχε εντοπίσει πως οι άνθρωποι που περνούν λοιμώδη μονοπυρήνωση στην εφηβεία τους διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για πολλαπλή σκλήρυνση ως νεαροί ενήλικοι. Στις επιπλοκές της λοιμώδους μονοπυρήνωσης περιλαμβάνονται και το σύνδρομο Guillain-Barré, η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, οι διαταραχές των κρανιακών νεύρων (π.χ. παράλυση Bell) και το πρωτοπαθές λέμφωμα.
Συμπτώματα
Η λοιμώδης μονοπυρήνωση εκδηλώνεται με μια πληθώρα συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν πυρετό, κακουχία και γενικευμένη κόπωση, και στην πορεία συνοδεύονται από οξεία φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, λεμφαδενοπάθεια και/ή σπληνομεγαλία, η οποία διαρκεί περισσότερο από έναν μήνα. Πολύ συχνά η λοιμώδης μονοπυρήνωση εμφανίζεται με γενικευμένο εξάνθημα, παρόμοιο με εκείνο της ιλαράς, του οποίου η εμφάνιση αυξάνεται δραματικά ύστερα από χορήγηση αμπικιλλίνης ή αμοξυκιλλίνης. Τα συγκεκριμένα αντιβιοτικά χορηγούνται για τη θεραπεία της βακτηριακής αμυγδαλίτιδας, η οποία πολύ συχνά αποτελεί εσφαλμένη διάγνωση κατά την πρώτη επίσκεψη στον γιατρό. Για την αποφυγή αυτού του σφάλματος συνιστάται η διενέργεια μονο-τεστ (τεστ μονοπυρήνωσης), ένα rapid test που ανιχνεύει γρήγορα τα ετερόφιλα αντισώματα.
Η ειδοποιός διαφορά της λοιμώδους μονοπυρήνωσης από τις κλασικές τριήμερες ιώσεις είναι η παρατεταμένη διάρκεια της ασθένειας και της ανάρρωσης. Οι μαθητές και οι φοιτητές που προσβάλλονται κατά τη φθινοπωρινή της έξαρση πρέπει να απέχουν για εβδομάδες από την εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ οι ειδικοί του ΕΟΔΥ συνιστούν την αποφυγή από έντονες δραστηριότητες (και φυσικά όλα τα αθλήματα) για 21 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, καθώς στην αντίθετη περίπτωση υπάρχει κίνδυνος ρήξης σπληνός. Επίσης, σε αρκετούς ασθενείς η λοιμώδης μονοπυρήνωση προκαλεί εξαιρετικά έντονο πονόλαιμο, σε σημείο που δεν μπορούν να καταπιούν ούτε τα αντιπυρετικά, με συνέπεια να μην τρώνε τίποτα, να εξασθενούν και να αφυδατώνονται, οπότε μπορεί να χρειαστεί ενδοφλέβια λήψη υγρών με παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Η θεραπεία της λοιμώδους μονοπυρήνωσης είναι κυρίως συμπτωματική και μαζί με τη λήψη υγρών και την ξεκούραση συνιστάται η λήψη αναλγητικών και αντιπυρετικών.
Προσοχή στις υποτροπές
Στη διάρκεια της ανάρρωσης οι ασθενείς και οι γονείς τους πρέπει να είναι σε εγρήγορση σε περίπτωση που… ξανακυλήσουν. Καθώς ο οργανισμός είναι εξασθενημένος από τη λοιμώδη μονοπυρήνωση -σε σημείο που οι ασθενείς συχνά αναφέρουν ότι δεν μπορούν να πάρουν τα πόδια τους-, αν εκτεθούν σε νέα παθογόνα κινδυνεύουν να προσβληθούν από δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις.
Σε αυτή την περίπτωση το προειδοποιητικό καμπανάκι είναι η επανεμφάνιση του πυρετού, εκεί που ο ασθενής φαινόταν να πηγαίνει καλύτερα και ήταν για ημέρες απύρετος. Στις δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις, που εκδηλώνονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εξασθενημένο, οπότε ένα βακτήριο βρίσκει την ευκαιρία να «χτυπήσει», απαιτείται η χορήγηση αντιβιοτικών, που δίνονται πάντοτε με συνταγή γιατρού κι αφού βρεθεί το ένοχο παθογόνο.
