PLUS
Φαράτσι. Ένα χωριό-φάντασμα μόλις μία ώρα από το Ρέθυμνο. Μια μικρή κοινωνία που πληγώθηκε ανεπανόρθωτα από μία βεντέτα που άφησε πίσω της νεκρούς και αρκετούς ξεριζωμένους. Η τακτική της αυτοδικίας υιοθετήθηκε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, αλλά κυρίως στην Κρήτη άντεξε τόσα χρόνια και με τόση ένταση. Το Φαράτσι είναι το χαρακτηριστικό χωριό που στην κυριολεξία ερήμωσε από τη μανία των κατοίκων για εκδίκηση.
Του Σταύρου Ζαγκανά
Το Φαράτσι, 40 χλμ. έξω από το Ρέθυμνο, βιώνει την απόλυτη ερήμωση εξαιτίας ενός φονικού μίσους ανάμεσα σε δύο οικογένειες, που ανάγκασε τους κατοίκους του να το εγκαταλείψουν!
Βρίσκεται νοτιοανατολικά του Γαράζου και περίπου 40 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο.
Ιστορικά το Φαράτσι συναντάται το 1557 σε έγγραφα της εποχής και συνδέεται με το δρακοπήγαδο, όπου οι αρχαιολόγοι έχουν ανασκάψει ειδώλια και ζώδια που προέρχονταν από εργαστήρια της Αρχαίας Αξού και υποδηλώνουν την ύπαρξη ιερού γυναικείας θεότητας στην περιοχή.
Μοναδικός Κάτοικος
Το Μνημείο Ηρώων στην πλατεία, καθώς και ο μοναδικός κάτοικος είναι τα μόνα ζωντανά στοιχεία του χωριού, αφού ο οικισμός ερήμωσε από το φόβο της βεντέτας που ξέσπασε μεταξύ δύο συγγενικών οικογενειών το 1961.
Σπίτια εγκαταλελειμμένα, δρόμοι ερημωμένοι, ένα εφιαλτικό σκηνικό που δημιουργήθηκε μέσα σε μόλις λίγα χρόνια. Ολόκληρες οικογένειες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το βιος τους, αφού η μανία της εκδίκησης απειλούσε τις ίδιες τους τις ζωές.
Ένα χωριό που κάποτε έσφυζε από ζωή και αγάπη. Τώρα βλέπεις μόνο έναν άνθρωπο.
Τον Κώστα, γιο του Γιώργη Σιγανού και της Βηθλεέμ, που ζούσαν και εκείνοι στο χωριό μέχρι πριν από λίγα χρόνια… Το 1961 στο Φαράτσι ζούσαν περίπου 100 άνθρωποι. Ήταν όλοι συγγενείς. Και όμως: Αυτό δεν εμπόδισε τις οικογένειες Σιγανού και Φετοκάκη να βάλουν τη φωτιά που έμελλε να «κάψει» δεκάδες ζωές.
Όλα ξεκίνησαν το 1948 από ένα παιχνίδι! Ήταν το απλό, αθώο πείραγμα ενός πιτσιρικά στον άλλο, της «αντίπαλης» όπως αποδείχτηκε αργότερα οικογένειας, που όμως έφερε έναν τραυματισμό. Αυτή ήταν η σπίθα που ξεκίνησε τη φωτιά. Μία φωτιά που σιγόβραζε επί 13 ολόκληρα χρόνια. Και άναψε πάλι το 1961, για τι άλλο; Κτηματικές διαφορές.
Ήταν ο Χαράλαμπος Φετοκάκης εκείνος που σκότωσε τον 23χρονο Γ. Γαλανό, συγγενή της οικογένειας Σιγανού, κατηγορώντας τον για μεγάλες ζημιές στα χωράφια του. Αυτή η δολοφονία ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Η κατάσταση βρέθηκε εκτός ελέγχου και ο τρόμος είχε γίνει πια μέρος της ζωής των κατοίκων του Φαρατσίου.
Κλειδαμπαρωμένα σπίτια, έρημοι δρόμοι… Το πάλαι ποτέ χαρούμενο χωριό δεν θα ήταν ποτέ πια το ίδιο. Τα τρομερά γλέντια, οι οικογενειακές συγκεντρώσεις, τα ριζίτικα τραγούδια είχαν δώσει τη θέση τους στο μίσος. Ένα μίσος που ακόμη και σήμερα κανένας δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί απέκτησε τόση ένταση…
Έπειτα από λίγο καιρό και σε μία προσπάθεια να τελειώσει η βεντέτα ανάμεσα στις δύο οικογένειες, που είχε ποτίσει με αίμα ένα ολόκληρο χωριό και να ηρεμήσουν λίγο τα πνεύματα τα οποία είχαν ήδη ξεφύγει, ο Γιώργης Σιγανός αποφάσισε να παντρευτεί τη Βηθλεέμ, μία καλοκάγαθη κοπέλα που όμως ήταν από την αντίπαλη οικογένεια.
Τα πράγματα δεν άλλαξαν ποτέ
Ο φόβος είχε κυριεύσει τις ψυχές τους. Οι κάτοικοι έφευγαν ο ένας μετά τον άλλον για να ξεφύγουν από αυτή την καταστροφική μανία της εκδίκησης που είχε ήδη κοστίσει αρκετές ζωές και απειλούσε δεκάδες άλλες.
Μνήμες
Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει…
Πλέον στο χωριό, που βίωσε με τον χειρότερο τρόπο τις καταστροφικές συνέπειες της βεντέτας, ζει μόνο ο Κώστας Σιγανός, ο οποίος προσπαθεί να κρατήσει τις μνήμες της περιοχής, ζωντανές. «Ναι, έχετε απόλυτο δίκιο, εδώ μένω τις περισσότερες μέρες του χρόνου. Είναι πολύ ωραίο το χωριό μας. Φτιάχνω και το σπίτι μου σιγά σιγά, ώστε να μπορώ να μένω μόνιμα εδώ γιατί μου αρέσει πολύ ως περιοχή», μας λέει ο κ. Σιγανός και συνεχίζει: «Τον χειμώνα είναι λίγο δύσκολα, γιατί δεν μένει κανείς, όμως τώρα το καλοκαίρι θα έρθουν 20-30 άνθρωποι, θα κάνουμε και μία εκδήλωση, θα περάσουμε όμορφα, θα θυμηθούμε τα παλιά, τότε που στο χωριό κυλούσαν όλα ήρεμα και δεν είχαμε προβλήματα». Και συνεχίζει εξηγώντας γιατί ερήμωσε η περιοχή.
«Το χωριό ερήμωσε γιατί υπήρχε ο φόβος της βεντέτας πολλές δεκαετίες πριν, λόγω του γνωστού πλέον πολύ παλιού περιστατικού που έκανε τις δύο οικογένειες να έρθουν σε τρομερή αντιπαράθεση. Ωστόσο ένας από τους λόγους που οι κάτοικοι έφυγαν ήταν και για να πάνε να ζήσουν και σε μεγαλύτερες πόλεις. Τώρα, τα καλοκαίρια επιστρέφουν κάποιες οικογένειες στο χωριό, το οποίο κάνει βήματα ανάπτυξης», λέει με παράπονο και συνεχίζει: «Αυτή η όμορφη γωνιά της Κρήτης, με τα γραφικά σπίτια και τα δρομάκια, κρύβει βαθιά Ιστορία και πολιτισμό. Προσπαθούσαμε να διατηρήσουμε το χωριό, ο ξάδελφος από την Αμερική, εγώ από εδώ. Γιατί το χωριό έχει μεγάλη ιστορία όπως μπορεί να δει κάποιος και στο Μνημείο Ηρώων», λέει με εμφανή συγκίνηση. Και καταλήγει λέγοντας: «Κάποτε το χωριό είχε 30 οικογένειες. Προσπαθούμε με τις αναμνήσεις να κρατήσουμε την παράδοση της παλιάς εποχής».
