PLUS
Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλη κατά κεφαλήν ιδιωτική δαπάνη στην Υγεία, από τις υψηλότερες στην Ευρώπη (35%), την ώρα που ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι κοντά στο 15%. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια πληρώνουμε από την τσέπη μας ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή στα αποζημιούμενα φάρμακα (της θετικής λίστας), καθώς τα παλιά φθηνά σκευάσματα έχουν εξαφανιστεί από τα ράφια των φαρμακείων, με συνέπεια να αντικαθίστανται από ακριβότερα νέας γενιάς σκευάσματα, οπότε αντίστοιχα μεγαλώνει και η out of pocket συνεισφορά των πολιτών.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Η άνοδος των τιμών σε 800 φθηνά φάρμακα που βρίσκονταν σε… παρατεταμένη εξαφάνιση θα φέρει την εξομάλυνση της αγοράς και το τέλος της ταλαιπωρίας των πολιτών
Τα φάρμακα που είναι μοναδικά και αναντικατάστατα, όταν δεν μπορούν να έρθουν μέσω της ελεύθερης πρόσβασης για όλους (δηλαδή με αποζημίωση του ΕΟΠΥΥ), έρχονται μέσω της εναλλακτικής οδού του ΙΦΕΤ. Κάτι που αφενός κοστίζει πολύ ακριβότερα στο κράτος (με «καπέλο» έως και τριπλάσιο του κόστους) και αφετέρου προκαλεί επιπλέον στρεβλώσεις στην αγορά, καθώς το claw back (η αυτόματη επιστροφή για την υπέρβαση της δαπάνης) επιμερίζεται σε όλες τις φαρμακοβιομηχανίες και δεν το καταβάλλει μόνο η παρασκευάστρια του σκευάσματος εταιρεία.
Διαχρονικό πρόβλημα
Αυτοί οι παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο διαχρονικό πρόβλημα των ελλείψεων φαρμάκων, με πληθώρα παλιών και φθηνών σκευασμάτων να αποσύρονται από την αγορά, καθώς δεν υπάρχει κίνητρο για τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες να τα παράγουν και για τις θυγατρικές πολυεθνικές να τα εισάγουν στη χώρα, με τον τζίρο του ΙΦΕΤ να διογκώνεται (300 εκατ. ευρώ) και τον προϋπολογισμό για την Υγεία να εκτροχιάζεται.
Όλοι μας έχουμε ταλαιπωρηθεί αναζητώντας σκευάσματα ευρείας χρήσης που δεν μπορούσαμε να βρούμε σε χάπι, σιρόπι, εισπνεόμενο, ενέσιμο ή κολλύριο, και έχουμε επιδοθεί σε… σαφάρι αναζήτησης φαρμακείου, μετακινούμενοι από γειτονιά σε γειτονιά ή και σε άλλη πόλη!
Ο ΕΟΦ, ως καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας για την καταγραφή αυτών των ελλείψεων, κατέληξε μετά από μια αναλυτική διαδικασία στην αναπροσαρμογή των τιμών σε 800 φάρμακα, ώστε να υπάρξει κίνητρο να επιστρέψουν στα ράφια των φαρμακείων και να εξομαλυνθεί η αγορά, με διττό στόχο: να μειωθεί η ταλαιπωρία αλλά και η επιπλέον ιδιωτική δαπάνη που πρέπει να καταβάλλουν οι ασθενείς.
Το φαινόμενο των φαρμακευτικών ελλείψεων δεν είναι βέβαια αμιγώς ελληνικό. Είναι διεθνές και πολυδιάστατο, καθώς σχετίζεται άμεσα με πολλούς διαφορετικούς παράγοντες: τις στρεβλώσεις στις τιμές των φαρμάκων, την απότομη αύξηση της ζήτησης, τις παράλληλες εξαγωγές κ.ά.
Για παράδειγμα, τα απανωτά κύματα των ιογενών λοιμώξεων που ακολούθησαν την αποδρομή της πανδημίας του κορωνοϊού, με τις «αιχμές» (κορυφές) που κατέγραψαν ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, η γρίπη και άλλες λοιμώξεις, π.χ. διεισδυτική λοίμωξη με στρεπτόκοκκο, οδήγησαν σε μεγάλες ελλείψεις ευρέως χορηγούμενων αντιβιοτικών όλων των μορφών (χάπια και σιρόπια), με συνέπεια πολλές οικογένειες να υποστούν μεγάλη ταλαιπωρία αναζητώντας το κατάλληλο φάρμακο.
Από την άλλη, οι… μυθιστορηματικές πλέον ελλείψεις του γνωστού διαβητολογικού φαρμάκου που βοηθάει τα παχύσαρκα άτομα να χάσουν κιλά οφείλονται στο γεγονός πως η χρήση του και για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σχεδόν επταπλασίασε την παγκόσμια ζήτηση μέσα σε 12 μήνες, και καμία αλυσίδα παραγωγής και τροφοδοσίας της αγοράς δεν θα μπορούσε να καλύψει τέτοια εκθετική αύξηση μέσα σε τόσο μικρή χρονική διάρκεια.
Το ίδιο ισχύει για τα εμβόλια που αν αυξηθεί η ζήτησή τους (π.χ. από κάποια επιδημική έξαρση) οι παρασκευάστριες εταιρείες χρειάζονται περίπου μία πενταετία για να μπορέσουν να ανταποκριθούν, αυξάνοντας την παραγωγή σκευασμάτων μέσω μιας μακροχρόνιας διαδικασίας.
Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές
Κανείς δεν μπορεί να πατήσει ένα κουμπί και φυσικά δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές για να πολλαπλασιαστεί η παραγωγή τέτοιων «σοφιστικέ» φαρμακευτικών προϊόντων, όπως εμβόλια, μονοκλωνικά αντισώματα και βιολογικοί παράγοντες, που αναπτύσσονται μέσω μιας πολύπλοκης διαδικασίας.
Όπως εξηγεί ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, οι αναπροσαρμογές των τιμών για τα 800 φάρμακα αφορούν μοναδικά σκευάσματα αναντικατάστατα, που είτε βρίσκονται σε μακροχρόνια και όχι παροδική έλλειψη, είτε το κράτος αναγκάζεται να τα προμηθευτεί μέσω ΙΦΕΤ με σημαντική επιβάρυνση στις τιμές («καπέλο που μπορεί να φτάσει το 3πλάσιο αρχικό κόστος»). Με τις εν λόγω αναπροσαρμογές τιμών διασφαλίζεται η άμεση πρόσβαση των ασθενών σε οικονομικές θεραπείες, με χαμηλό κόστος συμμετοχής. Επίσης, η μείωση του κόστους θεραπείας, η συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης και η προστασία της δημόσιας υγείας.
Ο υπουργός Υγείας έδωσε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα για την αποφυγή της σύγχυσης και την πρόληψη της διασποράς fake news. Έτσι στο γνωστό αντιυπερτασικό φάρμακο Lasix η τιμή παραγωγού αυξήθηκε από 1,35€ σε 1,89€. Στην ορμόνη T3 για τον υποθυρεοειδισμό η τιμή παραγωγού αυξήθηκε από 1,59€ σε 4,79€. Στο αντιψυχωτικό Milithin (λίθιο) η τιμή παραγωγού αυξήθηκε από 2,85€ σε 5,22€. Στο σκεύασμα Ursofalk για τη χολολιθίαση η τιμή παραγωγού αυξήθηκε από 6,55€ σε 8,48€. Επίσης ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του ογκολογικού φαρμάκου Etoposide, στο οποίο η τιμή παραγωγού αυξήθηκε από 8,11€ σε 22,88€.
Οι νέες τιμές ισχύουν στη φαρμακευτική αγορά από τη Δευτέρα 26/8, με τον υπουργό Υγείας να δηλώνει πως διάφορα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για συνολική επιβάρυνση των ασθενών με δαπάνη ύψους 30 εκατ. ευρώ δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
