Ένα από τα πιο όμορφα Ελληνικά έθιμα της Καθαρής Δευτέρας είναι το πέταγμα του χαρταετού που συμβολίζει την πράξη δράσης ενάντια στην άχρωμη λαίλαπα του τσιμέντου που σκλαβώνει την ψυχή μας.
Στην αρχαιότητα, 4ο αιώνα π.Χ., ο μαθηματικός και αρχιμηχανικός Αρχύτας (440-360 π.Χ.), από τον Τάραντα της Νότιας Ιταλίας, καλός φίλος του Πλάτωνα και οπαδός του Πυθαγόρα, χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον χαρταετό και λέγεται ότι ήταν ο εφευρέτης του.
Ο χαρταετός φαίνεται να άνοιξε για πρώτη φορά τα πολύχρωμα εύθραυστα φτερά του περίπου στα 1000 π. Χ., και έκτοτε δεν έπαψε να χρωματίζει με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο τον ουράνιο θόλο, από την Ανατολή έως τη Δύση.
Για να πετάξει σωστά ο χαρταετός χρειάζεται καλό ζύγισμα. Τα ζύγια πρέπει να είναι φτιαγμένα έτσι ώστε ο χαρταετός να πετά με μια ορισμένη γωνία στο ρεύμα του αέρα. Έτσι, ο αέρας που κινείται κάτω από το χαρταετό έχει μεγαλύτερη πίεση από τον αέρα που κινείται πάνω του, κάνοντας τον έτσι να ανεβαίνει με ταχύτητα στον ουρανό. Αυτό αποδεικνύει και η θεωρία του φυσικού Μπερνούλι, που αναφέρει ότι όταν ο αέρας κινείται με μικρή ταχύτητα γύρω από ένα σώμα έχει μεγάλη δύναμη, όταν όμως κινείται με μεγάλη ταχύτητα έχει μικρή δύναμη. Προσέξτε όμως, αν φτιάξετε τον αετό σας να πετά με πολύ μεγάλη γωνία, τότε μάλλον δεν θα μπορέσει να ανέβει ποτέ στον ουρανό, γιατί ο νόμος του Μπερνούλι θα λειτουργήσει αντίστροφα.
Κατασκευή του χαρταετού
Τι θα χρειαστείτε:
3 βέργες από ελαφρύ ξύλο, μήκους 80 εκατοστών η καθεμία, λεπτό σύρμα, γερό σπάγκο, χαρτί ή νάιλον, χρωματιστό χαρτί σε κομμάτια για την ουρά και λίγη κολλητική ταινία.
Πώς θα φτιάξετε τον χαρταετό:
Ενώνετε τις τρεις βέργες στο κέντρο τους και κάνετε από μία μικρή εγκοπή σε κάθε άκρο τους για να στερεωθεί καλύτερα το σύρμα. Αφού τις δέσετε με σπάγκο στο κέντρο όπου ενώνονται (και αφήσετε περίπου μισό μέτρο σπάγκου να κρέμεται), περνάτε το σύρμα περιφερικά, στερεώνοντάς το στις εγκοπές, ώστε να σχηματιστεί ο εξαγωνικός σκελετός του αετού.
Στην συνέχεια ακουμπήστε τον σκελετό πάνω στο χαρτί και κόψτε το χαρτί αφήνοντας μερικά εκατοστά περιθώριο, για να το διπλώσετε και να το κολλήσετε στην πίσω πλευρά του χαρταετού. Σε δύο διπλανά άκρα του χαρταετού, στερεώστε δύο ίσου μήκους κομμάτια σπάγκου. Το μήκος θα πρέπει να είναι ίσο με το μήκος μισής βέργας.
Ενώνετε τα δύο κομμάτια σπάγκου ώστε να «κολλήσετε» εκεί την ουρά, η οποία πρέπει να είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές μεγαλύτερη από το μήκος του χαρταετού. Πάνω στον σπάγκο της ουράς, δέστε χρωματιστά χαρτιά, σε απόσταση περίπου 20 εκατοστών μεταξύ τους.
Τώρα δέστε δύο ακόμη κομμάτια σπάγκου στα ακριβώς απέναντι άκρα του χαρταετού, και ενώστε τα με τον σπάγκο που αφήσατε να κρέμεται από το κέντρο. Αυτά τα κομμάτια σπάγκου είναι τα «ζύγια» του χαρταετού, τα οποία παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο για μια επιτυχή πτήση, και θα πρέπει να σχηματίζουν ισοσκελές τρίγωνο. Όταν ενώσετε τα τρία κομμάτια σπάγκου, δένετε στο σημείο ένωσης την καλούμπα και ο χαρταετός σας είναι έτοιμος.
Δείτε στο παρακάτω video την σημασία που έχουν τα ζύγια για το πέταγμα και πώς μπορείτε να τα χειριστείτε κατάλληλα:
Tips για επιτυχημένες πτήσεις
*Φροντίστε να επιχειρήσετε το πέταγμα σε ανοιχτή περιοχή χωρίς πολλά εμπόδια, ψηλά δέντρα και κυρίως μακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια. *Προσλάβετε έναν… βοηθό κυβερνήτη. Θα χρειαστεί ένας από εσάς να κρατά σταθερό τον χαρταετό, όσο ο άλλος ξετυλίγει το σχοινί. *Θα πρέπει ο άνεμος να φυσά με κατεύθυνση από αυτόν που κρατά το σκοινί προς τον αετό σας. *Όταν έχετε αφήσει αρκετά μέτρα σπάγκου (τουλάχιστον 20), ζητήστε να αφήσουν τον αετό και τρέξτε προς την αντίθετη κατεύθυνση. *Για να πάει ψηλότερα ο αετός, αμολήστε κι άλλη καλούμπα, και για να έρθει πιο χαμηλά, μαζέψτε λίγο σχοινί αντίστοιχα. *Να είστε προσεκτικοί με τον χειρισμό του χαρταετού για να αποφύγετε δυσάρεστα ατυχήματα.