Γιατί η Χεζμπολάχ δεν χρειάζεται έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ για να ενισχύσει την κατάστασή της

06/09/2024 16:03

Κάθε σύγκρουση που συνταράσσει τον πλανήτη πυροδοτεί και τις εικασίες για το τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια. Ορισμένοι αρέσκονται στο να παραθέτουν σενάρια καταστροφής. Άλλοι πάλι χρησιμοποιούν την τρομοκρατία ως τακτική με την ελπίδα ότι η παρουσίαση των χειρότερων σεναρίων στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στη διεθνή κοινότητα θα ωθήσει τους ηγέτες στη δράση για μια λύση που μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο.

Μετά την τελευταία κλιμάκωση μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ , υπάρχει η τάση να υποθέσουμε ότι ένας τέτοιος ολοκληρωτικός πόλεμος είναι επικείμενος. Αλλά όπως δείχνουν τα πράγματα δεν είναι και τόσο αναπόφευκτος.

Αυτό που έχουμε αντιληφθεί μέχρι στιγμής είναι πως ο αγώνας της Χεζμπολάχ απέναντι στο Ισραήλ δεν έχει να κάνει τόσο με τη βοήθεια των Παλαιστινίων της Γάζας, ή της Χαμάς, αλλά για την επιδίωξη αυτοσυντήρησης της Χεζμπολάχ. Η τρομοκρατική αυτή ομάδα του Λιβάνου θα μπορούσε να είχε επέμβει σε μεγάλη κλίμακα τον Οκτώβριο προτού το Ισραήλ αποδυναμώσει σημαντικά τη στρατιωτική ικανότητα της Χαμάς, αλλά δεν το έκανε. Η Χεζμπολάχ θα εμπλακεί σε πλήρη πόλεμο με το Ισραήλ μόνο εάν νοιώσει ότι αντιμετωπίζει απειλή για την ύπαρξή της (την οποία, επί του παρόντος, δεν το κάνει). Με άλλα λόγια η Χεζμπολάχ δεν δείχνει διατεθειμένη να θυσιαστεί για την Παλαιστίνη.

Όπως όμως συμβαίνει με πολλές περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις, η Μέση Ανατολή είναι συχνά απρόβλεπτη και ένας πόλεμος μεγάλης κλίμακας πάντα βρίσκεται στο τραπέζι. Πολλοί θυμούνται τον πόλεμο του Λιβάνου το 2006 μεταξύ της Χεζμπολάχ και των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων, και φαίνεται να έχουν βασίσει την κατανόησή τους για την τρέχουσα κλιμάκωση σε αυτό το προηγούμενο σενάριο, το οποίο ξεκίνησε με μια στρατιωτική επιχείρηση της Χεζμπολάχ και κλιμακώθηκε σε μεγάλης κλίμακας σύγκρουση.

Όμως τώρα, τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ επαναπροσδιορίζουν τους κανόνες εμπλοκής που είχαν θέσει σιωπηρά μετά το 2006. Και οι δύο χτυπούν βαθύτερα το έδαφος του άλλου αλλά αυτό δεν σημαίνει ακόμα ότι οδεύουν προς μία ολοκληρωτική σύγκρουση.

Η αντίληψη ότι ο ολοκληρωτικός πόλεμος στη Μέση Ανατολή μπορεί να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή αντανακλά μια βαθύτερη, υποκείμενη ανησυχία σχετικά με τις συσχετίσεις της περιοχής με συγκρούσεις που ήδη μαίνονται στον υπόλοιπο κόσμο (για παράδειγμα, η εκ νέου άνοδος της Αλ Κάιντα ή του Ισλαμικού Κράτους). Στη Δύση ειδικότερα, το άγχος για τη Μέση Ανατολή είναι εντονότερο καθώς η Δύση πιστεύει πως ιστορικά και πολιτικά έχει χρέος να εμπλακεί.

Μέχρι τώρα όμως οι οι συνθήκες δείχνουν ότι η πιθανότητα μιας πλήρους κλίμακας σύγκρουσης μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ –ιδιαίτερα μια σύγκρουση που θα έσυρε σε πόλεμο και άλλα μέρη– είναι αρκετά χαμηλή.

Το 2006, η Χεζμπολάχ στοιχημάτιζε ότι ένας πόλεμος με το Ισραήλ θα ωφελούσε την πολιτική της θέση στον Λίβανο, αφού οι πολιτικοί της αντίπαλοι κατηγόρησαν την ομάδα ότι ήταν πίσω από τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού του Λιβάνου Ραφίκ το 2005.Χαρίρι. Εκείνη την εποχή, ο Λίβανος απολάμβανε επίσης οικονομική υποστήριξη από τις αραβικές χώρες του Κόλπου, οι οποίες βοήθησαν στη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης μετά τον πόλεμο του 2006.

Σήμερα η Χεζμπολάχ είναι το πιο ισχυρό πολιτικό κόμμα του Λιβάνου. Δεν χρειάζεται έναν πόλεμο για να ενισχύσει την κατάστασή της. Επιπλέον ο Λίβανος βρίσκεται στην δίνη μιας σοβαρής οικονομικής κρίσης, ενώ οι γείτονές του στον Κόλπο δεν προσφέρουν πλέον άνευ όρων βοήθεια. Επομένως, ο ολοκληρωτικός πόλεμος με το Ισραήλ θα ήταν βαθιά επιζήμιος για τη Χεζμπολάχ. η οποία προσπαθεί να αποφύγει να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά και ην ίδια στιγμή, αισθάνεται πίεση να διατηρήσει την αξιοπιστία της ως αντι-ισραηλινός παράγοντας.

Η λύση που επιλέχθηκε σε αυτό το δίλημμα ήταν να εμπλακεί σε έναν ψυχολογικό πόλεμο. Πριν από την εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αυτό είχε για παράδειγμα τη μορφή εγκατάστασης διαφημιστικών πινακίδων με απειλητικά μηνύματα γραμμένα στα εβραϊκά στα σύνορα με τον Λίβανο. Σήμερα, ο ψυχολογικός πόλεμος διαδραματίζεται σε μια παγκόσμια σκηνή που είναι ευρύτερη από ποτέ. Τόσο η Χεζμπολάχ όσο και το Ισραήλ έχουν ανταλλάξει απειλές μέσω βίντεο και δηλώσεων που έχουν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο σε όλο τον κόσμο και αυτού του είδους, ο ψυχολογικός πόλεμος για τη Χεζμπολάχ είναι μια προτιμότερη εναλλακτική από τη στρατιωτική δράση.

Για το Ισραήλ, επίσης, ο ολοκληρωτικός πόλεμος θα ήταν σοβαρά επιζήμιος και θα προκαλούσε μεγάλης κλίμακας καταστροφή στο εσωτερικό του Ισραήλ. Αυτός είναι ο λόγος που το Ισραήλ απέχει από το να υποκινήσει αυτό το σενάριο. Αντίθετα, πραγματοποιεί επιθέσεις σε επιλεγμένους στόχους της Χεζμπολάχ για να επιδείξει τις ανώτερες πληροφορίες και στρατιωτικές του ικανότητες. Αυτό με τη σειρά του λειτουργεί αποτρεπτικά για τη Χεζμπολάχ, η οποία γνωρίζει ότι το να εκτεθεί με έναν πόλεμο σίγουρα δεν θα είχε καλά αποτελέσματα.

Η χαμηλή όμως αυτή πιθανότητα ενός ολοκληρωτικού πολέμου δεν σημαίνει ότι πρέπει να απορρίψουμε ή να υποτιμήσουμε αυτό που συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. Η Μέση Ανατολή είναι απρόβλεπτη γιατί συνεχίζει να υποφέρει από σοβαρά προβλήματα και η Παλαιστίνη βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της σύγκρουσης η οποία δεν πρόκειται να λήξει αν δεν υπάρξει μία δίκαιη και αποδεκτή απ όλους λύση για να μπορέσει να επέλθει επιτέλους η πολυπόθητη σταθερότητα.

Ν.Β.