Γνωστοί και άγνωστοι θησαυροί από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών

Η δημοφιλής Πέμπτη Συμφωνία του Γιαν Σιμπέλιους, συνυπάρχει με τον λιγότερο γνωστό «Μακμπέθ» του Ρίχαρντ Στράους στο πρόγραμμα της συναυλίας που θα δώσει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη μουσική διεύθυνση του Στέφανου Τσιαλή, την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου, στις 20.30, στο Μέγαρο Μουσικής. Έτσι η συναυλία δικαιολογεί την ένταξή της στον φετινό θεματικό κύκλο της Ορχήστρας «Γνωστοί και άγνωστοι θησαυροί» και, επιπλέον, εγγυάται μία πραγματική απόλαυση για τους λάτρεις του πληθωρικού, λαμπερού συμφωνικού ήχου και των μακρόπνοων μουσικών διαδρομών. Αντιστοίχως, στην ίδια συναυλία, οι λάτρεις της κλασικής διαύγειας και λιτότητας θα έχουν την ευκαιρία να χαρούν ένα ακόμα δείγμα της απαράμιλλης τελειότητας και ευαισθησίας του Μότσαρτ , το Κοντσέρτο του για όμποε, με σολίστ έναν ακόμα διακεκριμένο και πολυβραβευμένο μουσικό που προέρχεται από την «οικογένεια» της Κ.Ο.Α., τον κορυφαίο της ομποϊστα δηλαδή, Δημήτρη Βάμβα.
Όσο για το Κοντσέρτο για όμποε, αν και θεωρείται πλέον ένα από τα σημαντικότερα του ρεπερτορίου για όμποε, ήταν μέχρι το πρώτο ήμισυ του 20ου αιώνα σχεδόν άγνωστο. Και αυτό γιατί η χειρόγραφη παρτιτούρα θεωρείτο χαμένη μέχρι το 1920, όταν ανακαλύφθηκε στα αρχεία του Mozarteum στο Ζάλτσμπουργκ. Γνωστή ήταν, όμως, η μικρή ιστορία που αφορά το Κοντσέρτο: Ο Μότσαρτ το είχε συνθέσει για τον ομποΐστα Τζουζέπε Φερλέντις το 1777 και λίγο καιρό αργότερα το μετέγραψε (αλλάζοντας απλά την τονικότητα και προβαίνοντας στις ελάχιστες δυνατές τροποποιήσεις στη σολιστική γραμμή) για φλάουτο, κατόπιν παραγγελίας ενός ερασιτέχνη Ολλανδού φλαουτίστα.
Ο «Μακμπέθ» είναι το δεύτερο από τα μεγαλεπήβολα συμφωνικά ποιήματα του Ρίχαρντ Στράους. Γράφτηκε καταρχάς μεταξύ των ετών 1887-1888, αλλά μετά την πρώτη του εκτέλεση στη Βαϊμάρη (1890), ακολούθησε η αναθεώρησή του. Με την οριστική του μορφή ο «Μακμπέθ» παίχτηκε για πρώτη φορά από τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, τον Φεβρουάριο του 1892, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Η μουσική του δεν ακολουθεί μία κλασική μουσική φόρμα, αλλά υπακούει σε μία ανεξάρτητη δραματουργική λογική συνυφασμένη με τους χαρακτήρες, τα πάθη και τις συγκρούσεις των ηρώων του ομώνυμου αριστουργήματος του Σαίξπηρ.

Η Πέμπτη Συμφωνία απασχόλησε τον Γιαν Σιμπέλιους περισσότερο από κάθε άλλη: τα πρώτα της σχεδιάσματα ανάγονται στο 1912, η πρώτη της ολοκληρωμένη μορφή δίνεται το 1915 κι ακολουθεί την επόμενη χρονιά μία πρώτη αναθεώρησή της. Ο Σιμπέλιους συνεχίζει ωστόσο να επεξεργάζεται το υλικό του, σχεδόν ξαναγράφοντας το έργο εξαρχής. Η, γνωστή μέχρι σήμερα, τελική του μορφή, αποκρυσταλλώνεται το 1919 κι ακούγεται για πρώτη φορά το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, από τη Φιλαρμονική του Ελσίνκι υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Η αργή διαδικασία της σύνθεσης οφείλεται τόσο στην τελειομανία του συνθέτη, όσο και σε εξωγενείς παράγοντες, όπως ήταν οι οικονομική δυσχέρεια και τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, αλλά και ο προσωρινός, αναγκαστικός ξεριζωμός από την εστία του (1918), λόγω του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε την ανεξαρτητοποίηση της Φινλανδίας (1917).