Του Νίκου Σιδέρη
Eνα διαφημιστικό πρόγραμμα μαμούθ που ξεπερνά το 1 εκατ. ευρώ ενέκρινε πριν από λίγες ημέρες η διοίκηση της Αττικό Μετρό ΑΕ σχετικά με τα έργα της επέκτασης της γραμμής του μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μία απόφαση η οποία ελήφθη λίγες ημέρες πριν από τις ημέρες των Χριστουγέννων και έχει ήδη προκαλέσει ουκ ολίγους ψιθύρους και ερωτηματικά, καθώς η διαφημιστική καμπάνια αφορά μόνο το 2020, ενώ τα έργα της επέκτασης και κατασκευής των γραμμών του μετρό θα μπορούσαν να διαφημιστούν και με ανακοινώσεις, είτε της εταιρείας είτε του αρμοδίου υπουργείου Μεταφορών.
Η απόφαση η οποία αναρτήθηκε στη Διαύγεια, ελήφθη στις 18 Δεκεμβρίου 2019, ημέρα κατά την οποία συνεδρίασε το ΔΣ της Αττικό Μετρόσχετικά με την έγκριση της διαφημιστικής καμπάνιας. Η απόφαση περιλάμβανε τρία σκέλη. Το πρώτο αναφορικά με την «έγκριση του Προγράμματος Επικοινωνιακής Προβολής και Παραγωγής Οπτικοακουστικού Υλικού για το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης, συνολικής αξίας εξακοσίων σαράντα χιλιάδων (640.000) ευρώ», όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση. Η χρηματοδότηση της καμπάνιας θα γίνει με πόρους από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» ΕΣΠΑ 2014- 2020 στο πλαίσιο της πράξης «Μετρό Θεσσαλονίκης Βασική Γραμμή (Έργο 2) – Ολοκλήρωση Κατασκευής και Προμήθεια Συρμών – Φάση Β». Το δεύτερο σκέλος της απόφασης αφορούσε στην έγκριση του «Προγράμματος Επικοινωνιακής Προβολής και Παραγωγής Οπτικοακουστικού Υλικού για το έργο της Επέκτασης της Γραμμής 3 του μετρό προς Πειραιά, συνολικής αξίας τετρακοσίων πενήντα χιλιάδων(450.000) ευρώ». Η χρηματοδότηση της καμπάνιας και σε αυτή την περίπτωση προέρχεται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» ΕΣΠΑ 2014-2020 στο πλαίσιο της πράξης «Επέκταση του μετρό Αθήνας, τμήμα Χαϊδάρι – Πειραιάς και Συρμοί του μετρό Αθήνας – Ολοκλήρωση κατασκευής και θέση σε λειτουργία – Φάση Β», όπως αναφέρεται στη σχετικά απόφαση.
Το τρίτο σκέλος της απόφασης αφορούσε στην έγκριση για τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού με ανοικτή διαδικασία σχετικά με «Υπηρεσίες Διαφήμισης για την Κάλυψη των Αναγκών Επικοινωνίας, Προβολής και Δημοσιότητας της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. και των έργων που εκτελούνται για την Επέκταση της Γραμμής 3, Τμήμα Αγία Μαρίνα – Δημοτικό Θέατρο» και «Μετρό Θεσσαλονίκης – Βασική Γραμμή – Επέκταση προς Καλαμάρια». Να σημειωθεί ότι και για τα τρία σκέλη του διαφημιστικού προγράμματος αναμένεται να κατατεθεί σχετικός φάκελος στη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, η οποία υπάγεται στην Προεδρία της κυβέρνησης, προκειμένου να λάβει σχετική έγκριση.
Τα καυτά ερωτήµατα
Η απόφαση της Αττικό Μετρό εγείρει, ωστόσο, πολλά ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο ήταν αναγκαία ή όχι. Καταρχήν τα έργα της επέκτασης του μετρό είναι κάτι το οποίο ούτως ή άλλως θα το μάθαιναν οι πολίτες καθώς είναι ζωτικής σημασίας και υπάγονται στην αρμοδιότητα του υπουργείου Μεταφορών. Αρκούσε δηλαδή ένα δελτίο Τύπου ή μια συνέντευξη Τύπου από τον αρμόδιο υπουργό, για να ενημερωθούν οι πολίτες για την πορεία εκτέλεσης των έργων, δίχως να χρειαστεί να διατεθεί ούτε ένα ευρώ σε ΜΜΕ. Επιπλέον, η Αττικό Μετρό είναι μία εταιρεία η οποία δεν έχει ανταγωνιστή ώστε να είναι αναγκαίο ένα τόσο μεγάλο διαφημιστικό πρόγραμμα για ένα και μόνο έτος.
Ειδικά το διαφημιστικό σκέλος που αφορά τα έργα της επέκτασης του μετρό Θεσσαλονίκης είναι αυτό που έχει προκαλέσει και τους περισσότερους ψιθύρους. Τους τελευταίους μήνες τα έργα προχωρούν με αργούς ρυθμούς και ήδη η εμπλοκή με τις αρχαιότητες στο σταθμό Βενιζέλου θα καθυστερήσει την πρόοδο του έργου ακόμη περισσότερο. Δημιουργεί, λοιπόν, ερωτήματα η απόφαση για διαφήμιση των έργων επέκτασης του μετρό, ενώ η κατασκευή του παραμένει σε εξέλιξη. Μήπως τελικά τα χρήματα αυτά δίνονται προκειμένου οι όποιες καθυστερήσεις της επέκτασης του μετρό να «στρογγυλευθούν» από τα ΜΜΕ, ειδικά της Θεσσαλονίκης; Σημειώνεται ότι ειδικά το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης έχει υλοποιηθεί μόνο κατά το 70%, ενώ για το υπόλοιπο 30% κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά πότε θα είναι έτοιμο. Άλλωστε, οι εικόνες με τον πρώην πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, να εγκαινιάζει έργο «μουσαμά» πριν από μερικούς μήνες είναι ακόμη νωπές στη μνήμη των πολιτών. Πάντως, στο υπουργείο Μεταφορών εμφανίζονται αισιόδοξοι ότι το έργο θα είναι έτοιμο μέχρι τον Απρίλιο του 2023.
Γεφύρι της… Θεσσαλονίκης
Η ιστορία της κατασκευής του μετρό της Θεσσαλονίκης θυμίζει κάτι από γεφύρι της Άρτας. Ένα έργο το οποίο σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς θα έπρεπε να είχε τελειώσει και να είχε δοθεί στο κοινό προς χρήση από το 2012. Κάτι που δεν έγινε, ενώ και οι υπολογισμοί που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ το 2015 για επικείμενη ολοκλήρωσή του μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2020, επίσης αποδείχθηκαν υπερβολικά αισιόδοξοι.
Το έργο αποφασίστηκε να κατασκευαστεί το Σεπτέμβριο του 2003. Η πρώτη φορά, βέβαια, που ακούστηκε κάτι τέτοιο ήταν επί δημαρχίας Σωτήρη Κούβελα, στα μέσα της δεκαετίας του ’80, δίχως,όμως, επιτυχία. Τελικά, τον Ιούνιο του 2004, πέντε κοινοπραξίες εταιρειών υπέβαλαν εκδήλωση ενδιαφέροντος για το έργο. Το Νοέμβριο του ίδιου έτους ολοκληρώθηκε το πρώτο στάδιο του διαγωνισμού και τον Ιανουάριο του 2005, οι τέσσερις από τις πέντε κοινοπραξίες έλαβαν τα τεύχη δημοπράτησης και τη νέα προμελέτη του έργου. Τον Μάιο του 2005 οι κοινοπραξίες που είχαν επιλεγεί κατέθεσαν τις τεχνικές και οικονομικές τους προσφορές. Τελικά, η σύμβαση με την ανάδοχο κοινοπραξία «ΑΕΓΕΚ IMPREGILO-ANSALDO T.S.F.-
SELI-ANSALDOBREDA» υπεγράφη στις 7 Απριλίου 2006 και στα τέλη Ιουνίου του ίδιου έτους ξεκίνησε η κατασκευή του έργου.
Οι εργασίες ξεκίνησαν εν μέσω πανηγυρισμών του τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργου Σουφλιά. Στη συνέχεια άρχισαν οι καθυστερήσεις. Από τη μια η εύρεση αρχαιοτήτων και από την άλλη μία σειρά από απαλλοτριώσεις που χρειάστηκε να γίνουν στο ανατολικό μέρος της πόλης για να προχωρήσει το έργο, καθυστέρησαν σημαντικά την υλοποίησή του. Μέχρι και το καλοκαίρι του 2010, είχε κατασκευαστεί μόλις το 14% του συνολικού έργου, όπως αναφερόταν σε δελτίο Τύπου του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών εκείνης της περιόδου.
Τα προβλήματα με τις απαλλοτριώσεις και τα αρχαιολογικά ευρήματα συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια. Ειδικά για τα αρχαιολογικά ευρήματα που εντοπίστηκαν στον σταθμό Βενιζέλου ξέσπασε διαμάχη και με τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Η Δημοτική Αρχή προσέφυγε το Δεκέμβριο του 2013 στο ΣτΕ με το σκεπτικό ότι τα αρχαία θα πρέπει να παραμείνουν στο σταθμό Βενιζέλου. Είχε προηγηθεί γνωμοδότηση του ΚΑΣ, η οποία ζητούσε τα αρχαιολογικά ευρήματα να αποσπαστούν από το σταθμό του Μετρό. Μία πρόταση η οποία εγκρίθηκε με υπουργική απόφαση και από τον τότε υπουργό Πολιτισμού, Κώστα Τζαβάρα.
Η διαμάχη μεταξύ Δήμου και υπουργείου Πολιτισμού συνεχίστηκε. Στις 10/12/2013 το ΣτΕ εξέδωσε σχετική απόφαση με την οποία ανεστάλη η εκτέλεση της «απόφασης Τζαβάρα», κατά το μέρος που ενέκρινε την απόσπαση των αρχαιοτήτων με σκοπό τη μεταφορά τους σε άλλη θέση, διευκρινίζοντας ρητά ότι η αναστολή δεν εμποδίζει την εκπόνηση και η έγκριση μελετών για την προστασία των αρχαιοτήτων.
Ακολούθησε νέα απόφαση από το μετέπειτα υπουργό Πολιτισμού, Πάνο Παναγιωτόπουλο, κατά της οποίας προσέφυγε και πάλι στο ΣτΕ ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Ακολούθησαν τρεις διαδοχικές αποφάσεις του ΚΑΣ, μέχρι που τελικά το Δεκέμβριο του 2014 ο ανάδοχος αποχώρησε και οι εργασίες σταμάτησαν ολοσχερώς.Τα έργα ξεμπλόκαραν το 2017 αφού είχε υπογραφεί μνημονίου συναντίληψης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του υπουργείου Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων, της «ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.» και του Δήμου Θεσσαλονίκης, με αντικείμενο τη διαμόρφωση ενός πλαισίου συνεργασίας για την ανάδειξη των σημαντικών αρχαιοτήτων που ανασκάφηκαν κατά τις εργασίες κατασκευής του σταθμού ‘Βενιζέλου’». Η σχετική μελέτη έλαβε την έγκριση του ΚΑΣ και οι εργασίες συνεχίστηκαν.Σήμερα,σχεδόν 15 χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών κατασκευής, σταθμός του μετρό στη Θεσσαλονίκη δεν έχει παραδοθεί στο κοινό προς χρήση.
ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ
«Η χρηματοδότηση θα καλύψει τις επικοινωνιακές ανάγκες μέχρι το τέλος του 2023»
Σχετικά με το Πρόγραμμα Επικοινωνιακής Προβολής του έργου «Μετρό Θεσσαλονίκης» και Επέκταση Γραμμής 3, Τμήμα «Χαϊδάρι-Πειραιάς», η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. ανακοινώνει:
• Κάθε συγχρηματοδοτούμενο έργο τυγχάνει Επικοινωνιακής Προβολής με κοινοτική δαπάνη. Για τον λόγο αυτόν υφίστανται διαθέσιμα κονδύλια ύψους 640.000 ευρώγια το «Μετρό Θεσσαλονίκης» και 450.000 ευρώ για την Επέκταση της Γραμμής 3, «Τμήμα Χαϊδάρι-Πειραιάς», εξ ολοκλήρου από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
• Η διοίκηση της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. με την πρόσφατη απόφασή της διεκδίκησε και εξασφάλισε τη δέσμευση του συνόλου των χρηματοδοτήσεων αυτών, οι οποίες θα καλύψουν τις επικοινωνιακές ανάγκες των δύο αυτών έργων μέχρι το τέλος του 2023.
• Και η προηγούμενη διοίκηση της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. είχε εγκρίνει το Πρόγραμμα Επικοινωνιακής Πολιτικής του μετρό Θεσσαλονίκης, ύψους 400.000 ευρώ για το 2018 και ύψους 400.000 ευρώ για το 2019 με σχετικές αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου. Μάλιστα, το συγκεκριμένο πρόγραμμα εγκρίθηκε από τον τότε υφυπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης κ. Ε. Κρέτσο, με την υπ’ αριθμ. 1520/2019 απόφασή του.
Η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. με την πρόσφατη απόφασή της καλύπτει – επιπλέον των προηγούμενων – και
τις επικοινωνιακές ανάγκες του έργου της Επέκτασης
της Γραμμής 3, Τμήμα «Χαϊδάρι-Πειραιάς», αξιοποιώντας το σύνολο των ευρωπαϊκών πόρων για την ελληνική οικονομία.
Η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. παραμένει προσηλωμένη
στην εκτέλεση των έργων που έχει αναλάβει με διαφάνεια και υπευθυνότητα στη διαχείριση των οικονομικών πόρων, παρέχοντας πλήρη και ακριβή ενημέρωση για την πορεία τους.
* Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ” της Κυριακής