PLUS
Το θαρραλέο πλήρωμα έδωσε μάχη με τα κύματα για να σώσει την
έγκυο γυναίκα
37 χρόνια μετά το πλήρωμα του ιστορικού πλοίου και η Βελίνα θυμούνται και
συγκινούν
Ρεπορτάζ: Βαγγέλης Καράλης
Ήταν πριν από 37 χρόνια, στις 23 Μαρτίου 1982, όταν η μοίρα ένωσε για πάντα το αντιτορπιλικό “ Βέλος” με τη μητέρα της Βελίνας, τη Μαρία Ορφανού. Η Βελίνα Ορφανού δεν θα ερχόταν στη ζωή, αν το πλήρωμα του “ Βέλους”, με τις εντολές του τότε κυβερνήτη του Προκόπη Σωτηριάδη δεν κατέβαλε τεράστιο αγώνα για να “ δαμάσει” τα κύματα και να μεταφέρει την εγκυμονούσα Μαρία από τη Σκύρο στον Πειραιά για να γεννήσει. Όταν το “Βέλος” έλαβε σήμα να προσεγγίσει στα Λινάρια της Σκύρου για να παραλάβει την ετοιμόγεννη γυναίκα, στην περιοχή έπνεαν άνεμοι εντάσεως 10 μποφόρ. Μέσα στις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, η Μαρία μεταφέρθηκε στο αντιτορπιλικό με ένα καΐκι και χάρη στις ηρωικές προσπάθειες του κυβερνήτη και του πληρώματος, το πλοίο έφθασε τελικά στον Πειραιά.
Το όνομα της νεογέννητης αποφασίστηκε σχεδόν από κοινού: Κυβερνήτης, πλήρωμα και μητέρα θεώρησαν ότι θα αποτελούσε μεγάλη χαρά και τιμή, αλλά και ένδειξη ευγνωμοσύνης το κοριτσάκι να βαπτιστεί Βελίνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τότε στο πλήρωμα ήταν και ο πρώην Υπουργός Άμυνας κύριος Ευάγγελος Αποστολάκης. Τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε η Βελίνα και η οικογένεια της συναντήθηκαν στην Αθήνα με τον νονό της και το πλήρωμα του Βέλους μετά από 37 χρόνια. Οι στιγμές ήταν γεμάτες χαρά και συγκίνηση.
Η αυταπάρνηση του πληρώματος που με 11 μποφόρ κατάφεραν να σώσουν την έγκυο γυναίκα
Ο κύριος Αλέξανδρος Κασσίμης είναι εν αποστρατεία Αντιπλοίαρχος και το μακρινό 1982 ήταν μηχανικός στο «Βέλος», μόλις 22 ετών τότε. Μιλώντας στην εφημερίδα Μπαμ θυμάται λεπτό προς λεπτό τις δραματικές στιγμές της διάσωσης της μητέρας που ήταν έγκυος.
«Το πλοίο συμμετείχε σε προγραμματισμένη άσκηση μέσα σε πολύ κακές καιρικές συνθήκες για το σκάφος και το πλήρωμα και μετά από τέσσερεις ημέρες επιστρέφαμε στον ναύσταθμο Σαλαμίνας. Κουρασμένοι, ξενυχτισμένοι και ταλαιπωρημένοι με την λαχτάρα να επιστρέψουμε το γρηγορότερο στα σπίτια μας. Σιγά σιγά είχαν αρχίσει να μαζεύονται επάνω στο κατάστρωμα όσοι δεν είχαν βάρδιες, καθισμένοι επάνω σε βαρέλια με λάδια χαλαρώναμε συζητώντας. Αυτή η χαρά της επιστροφής δεν κράτησε πολύ όταν από τα μεγάφωνα του πλοίου ενημέρωναν το πλήρωμα ότι το πλοίο θα αλλάξει πορεία και θα πηγαίναμε στην Σκύρο για να μεταφέρουμε κάποια γυναίκα που ήταν έγκυος και παρουσίαζε σοβαρό πρόβλημα, η ίδια και το παιδί που κυοφορούσε και έπρεπε να μεταφερθεί άμεσα σε νοσοκομείο. Στο κατάστρωμα επικράτησε απόλυτη ησυχία και σιωπή στο άκουσμα αυτής της νέας είδησης. Ακόμη θυμάμαι ότι παρ’ όλη την κούραση που είχαμε δεν άκουσα από κανέναν κάποιο σχόλιο γιατί το δικό μας πλοίο (να πάρει το μπαλάκι), καμία αρνητική σκέψη. Η συμπεριφορά όλων μας ήταν πως και πότε θα φθάσουμε στην Σκύρο για να σώσουμε την μητέρα και το παιδάκι της. Τα μεγάφωνα αναγγέλλουν καλή στερέωση υλικών και οδηγίες σε θέματα ασφαλείας του πληρώματος καθώς οι μετακινήσεις θα έπρεπε να πραγματοποιούνταν από το κατάστρωμα των πυροβόλων πολύ προσεκτικά και απαγόρευση της κυκλοφορίας στο κύριο κατάστρωμα.Οι καιρικές συνθήκες μόλις καβατζάρουμε το Σούνιο θα ήταν πολύ άσχημες. Δέκα δύναμη μποφόρ με σταδιακή επιδείνωση κατά την διάρκεια της νύχτας. Όλα κυλούσαν σε οριακό σημείο μέχρι εκείνη την στιγμή που ένα μεγάλο κύμα ανάγκασε το πλοίο να πάρει πολύ μεγάλη κλίση που άγγιξε τις 47 μοίρες.Εκεί σκέφτηκα οτιέφθασε το τέλος μας και οτι το πλοίο δεν θα τα καταφέρει να επανέλθει. Και όμως μας διέψευσε όλους αυτό το γέρικο σκαρί. Mετά από πολλές προσπάθειες να προσεγγίσει η ψαρόβαρκα με την έγκυο γυναίκα το πλοίο μας που ο φοβερός αέρας το γύρναγε γύρω γύρω και υπήρχε μεγάλη δίνη κατόρθωσαν μαζί με το πλήρωμα να ανεβάσουν το φορείο με την γυναίκα επάνω στο πλοίο. Σε όλο το ταξίδι της επιστροφής το φορείο με την γυναίκα ήταν στο δεξιό κατάστρωμα σε μια εσοχή που έκοβε το κύμα καθώς ήταν πολύ δύσκολο να την κατεβάσουν κάτω. Σε όλο το ταξίδι της επιστροφής έμεινε σκεπασμένη με μουσαμάδες και κουβέρτες στο κατάστρωμα με τον ιατρό του πλοίου δίπλα της συνομιλώντας μέσω ασυρμάτου με γυναικολόγους απο κάποιο νοσοκομείο ή το ΕΚΑΒ. Η μητέρα με την συνδρομή του πληρώματος κατόρθωσε να φθάσει έγκαιρα στο ΜΗΤΕΡΑ και εκεινα γεννηθεί ένα υγειεστατο κοριτσάκι. Νονός έγινε ο Κυβερνήτης του πλοίου μας και το βαφτίσαμε στην Σκύρο δίνοντας το όνομα του πλοίου που την έσωσε δηλαδή, Βελίνα.»
Ο ήρωας κυβερνήτης του Βέλους και νονός της Βελίνας
Ο κύριος Προκόπης Σωτηριάδης ήταν ο κυβερνήτης του ιστορικού πλοίου. Με αυταπάρνηση αποφασίζει να σώσει την έγκυο γυναίκα και αργότερα έγινε ο νονός της μικρής Βελίνας. Σήμερα στα 85 του χρόνια μιλάει στην Μπαμ περιγράφοντας τις δραματικές στιγμές σαν να μην πέρασε μια μέρα: «Φτάσαμε στην Σκύρο βράδυ. Οι συνθήκες ήταν αντίξοες. 11 μποφόρ και δεν μπορούσαμε να προσεγγίσουμε σε κανένα λιμάνι ή κόλπο του νησιού. Μίλησα τότε στον ασύρματο με τον αρχηγό του Ναυτικού Νίκο Παππά και του περιέγραψα τις συνθήκες. Μου είπε σήκω και φύγε θα πνιγείτε όλοι! Του ζήτησα να παραμείνω και να προσπαθήσω πάλι το πρωί όπως και έκανα. Μου απάντησε κάνε ότι νομίζεις η ευθύνη δική σου. Το ξημέρωμα οι συνθήκες ήταν το ίδιο αντίξοες. Με το φως της ημέρας είπαμε ή τώρα ή ποτέ και προσεγγίσαμε το καίκι που ήταν η έγκυος γυναίκα. Την ανεβάσαμε επάνω και σε όλη την διαδρομή έδινε μάχη για να κρατηθεί στην ζωή καθώς είχε πάθει υποθερμία από το κρύο. Φτάσαμε στον Πειραιά και ευτυχώς σώθηκε η ίδια και το κοριτσάκι της. Μόλις γέννησε πήγα να την δω και μου ζήτησε να βαφτίσω το κοριτσάκι της. Μετά από 37 χρόνια είδα την Βελίνα που πλέον έχει κάνει την δική της οικογένεια και αυτό που σκέφτηκα ήταν ότι δεν μετάνιωσα ούτε ένα δευτερόλεπτο για την απόφαση που είχα πάρει τότε μαζί με το πλήρωμα.»
Βελίνα: «Οφείλω την ζωή μου στο πλήρωμα του Βέλους»
Η Βελίνα Ορφανού σήμερα είναι 37 ετών και ζει μόνιμα στη Σκύρο. Έχει κάνει την δική της οικογένεια και παιδάκι. Μιλώντας συγκινημένη στην εφημερίδα Μπαμ, μας αναφέρει: «Είναι τόσο περίεργη και συγκινητική αυτή η ιστορία. Οφείλω την ζωή μου σε αυτούς τους ανθρώπους. Δύο μέρες προσπαθούσε η μαμά μου να με σώσει. Έλειπε η μαία του νησιού και κανείς δεν μπορούσε να βοηθήσει μέχρι την στιγμή που ήρθε το Βέλος. Είδα αυτούς τους ανθρώπους 37 χρόνια μετά στην συνάντηση που κάναμε. Με αγκάλιασαν όλοι με δάκρυα στα μάτια σαν να είμαι δικό τους παιδί. Νοιώθω μια τεράστια ευγνωμοσύνη για αυτούς τους ανθρώπους.»
Το ιστορικό πλοίο «Βέλος» κατά της Χούντας
Στις 25 Μαΐου 1973 το αντιτορπιλικό πλοίο «Βέλος» αποχώρησε από άσκηση του ΝΑΤΟ στα ανοιχτά της Σαρδηνίας και κατέπλευσε στο Φιουμιτσίνο της Ιταλίας. Κυβερνήτης του πλοίου ήταν ο Νίκος Παππάς, ο οποίος μαζί με το πλήρωμά του ζήτησαν πολιτικό άσυλο από την ιταλική κυβέρνηση. Ήταν η τελευταία ενέργεια των ναυτικών που έλαβαν μέρος στο κίνημα του ναυτικού, το οποίο είχε στόχο την ανατροπή του καθεστώτος των Συνταγματαρχών. Σκοπός του πληρώματος του «ΒΕΛΟΣ» ήταν να δείξουν την αντίθεσή τους στη χούντα του Παπαδόπουλου και φυσικά να αποφύγουν τις συνέπειες από τη συμμετοχή τους στο αποτυχημένο κίνημα. Η άφιξή τους στην Ιταλία απασχόλησε τα διεθνή μέσα και πήρε μεγάλη δημοσιότητα. Στην Ελλάδα οι λογοκριμένες εφημερίδες της εποχής ανέφεραν σε πρωτοσέλιδα ότι οι στασιαστές ήταν φυγάδες και ζητούσαν την έκδοσή τους. Σύμφωνα με τη συνθήκη του ΝΑΤΟ, τυπικά θεωρούνταν λιποτάκτες. Για τον λόγο αυτό έπρεπε να εκδοθούν στην Ελλάδα, όπου τους περίμεναν στα κελιά της ΕΣΑ για τα καθιερωμένα βασανιστήρια. Ο κυβερνήτης Νίκος Παπάς είχε μαζί του μια βαλίτσα με τους υπογεγραμμένους όρκους των αξιωματικών που συμμετείχαν στο κίνημα και ξεπερνούσαν τα 200 ονόματα. Η αρχή του κινήματος έγινε μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, καθώς υπήρχε μια γενική δυσαρέσκεια στο πολεμικό ναυτικό. Από το 1968 αξιωματικοί του στρατού, ανάμεσα τους ο Νίκος Παππάς και ο αξιωματικός Ιωάννης Σταθόπουλος, έκαναν μυστικές συναντήσεις για την οργάνωση ενός κινήματος που θα είχε σκοπό να ανατρέψει τη δικτατορία. Τα αρχικά σχέδια περιλάμβαναν την απαγωγή ή ακόμα και την δολοφονία του δικτάτορα. Η απαγωγή θα γινόταν κατά τη διάρκεια άσκησης με την επωνυμία «Θρίαμβος», η οποία ήταν προγραμματισμένη στις 20 Αυγούστου 1969. Θα μετέφεραν τον Παπαδόπουλο σε κάποιο πλοίο και θα απαιτούσαν την επαναφορά της δημοκρατίας. Ωστόσο, το σχέδιο διέρρευσε και οι Χουντικοί πήραν τα μέτρα τους. Περισσότεροι από 80 αξιωματικοί του ναυτικού οδηγήθηκαν στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπου υπέμειναν ξύλο, απομόνωση και άλλα βασανιστήρια.
ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:
