PLUS
Το 2006, η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ πολέμησαν άγρια για περισσότερο από ένα μήνα για λόγους που δεν είναι ανόμοιοι με τη σημερινή κατάσταση στην περιοχή. Διεξάγοντας μια διασυνοριακή επιδρομή κατά των ισραηλινών στρατευμάτων, η Χεζμπολάχ προσπάθησε να μετριάσει κάποια πίεση στη Χαμάς, η οποία μάχονταν με το Ισραήλ στη Γάζα.
Η επιχείρηση απέτυχε, προκαλώντας μια καταστροφική σύγκρουση που οδήγησε στο θάνατο περίπου 1.100 Λιβανέζων και 160 Ισραηλινών και σε μαζικούς εκτοπισμούς και ζημιές σε υποδομές στο νότιο Λίβανο. Στο εσωτερικό, η Χεζμπολάχ επικρίθηκε έντονα από το μεγαλύτερο μέρος της λιβανικής κοινωνίας για τη μονομερή απόφασή της, αλλά, όπως πάντα, απέφυγε να λογοδοτήσει χάρη στα όπλα της.
Εκείνη τη φορά, ένας συνδυασμός στρατιωτικής κόπωσης, έλλειψης στρατηγικής εξόδου και διεθνούς πίεσης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ έφεραν τέλος στις εχθροπραξίες Ισραήλ-Χεζμπολάχ στις 14 Αυγούστου 2006. Ωστόσο, δεν επινοήθηκε κανένα σταθερό σχέδιο για να αποτρέψει την επανάληψη των μαχών.
Με το ψήφισμα 1701 του ΟΗΕ που ζητούσε την ανάπτυξη λιβανικών στρατευμάτων και ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στο νότιο Λίβανο, αποχώρηση του ισραηλινού στρατού και της Χεζμπολάχ από αυτήν την περιοχή και τον αφοπλισμό της τελευταίας, όμως σχεδόν κανένα από αυτά υλοποιήθηκε.
Το Ισραήλ παραβίαζε τακτικά την κυριαρχία και τον εναέριο χώρο του Λιβάνου. Η Χεζμπολάχ επανεξοπλίστηκε γρήγορα και έχτισε μια εκτεταμένη στρατιωτική υποδομή στο νότιο Λίβανο. Ο λιβανέζικος στρατός δεν αναπτύχθηκε ποτέ και στα στρατεύματα του ΟΗΕ δόθηκε μόνο μια συμβολική εντολή.
Η τωρινή κατάπαυση του πυρός δεν διαφέρει δραματικά από το ψήφισμα το 1701 του ΟΗΕ. Ο ισραηλινός στρατός αναμένεται να αποσυρθεί από τον νότιο Λίβανο καθώς η Χεζμπολάχ αποσύρει τους μαχητές και τα όπλα της από τη συνοριακή περιοχή σε περίπου 20 μίλια βόρεια του ποταμού Λιτάνι. Θα ακολουθήσει εκεχειρία 60 ημερών, κατά τη διάρκεια της οποίας ο λιβανέζικος στρατός θα αναπτύξει περίπου 5.000 άτομα προσωπικό στα σύνορα και θα ενταχθεί στην υπάρχουσα ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής φάσης, ο Λίβανος και το Ισραήλ, με διεθνή βοήθεια, θα διαπραγματευτούν το ζωτικής σημασίας ζήτημα της οριοθέτησης των χερσαίων συνόρων για την άρση μιας σημαντικής πηγής τριβής μεταξύ τους.
Αυτό ακούγεται σαν deja vu, σωστά; Εξάλλου, η Χεζμπολάχ δεν είναι αφοπλισμένη και διατηρεί επαρκή μαχητική ικανότητα για να βλάψει το Ισραήλ και να εμποδίσει τους κατοίκους του στο βορρά να επιστρέψουν στα σπίτια τους – βασικός στόχος της ισραηλινής κυβέρνησης. Το Ισραήλ έχει το πράσινο φως από τις ΗΠΑ να επιτεθεί όποτε το κρίνει απαραίτητο και δεν είναι καθόλου σαφές εάν οι ρόλοι του λιβανικού στρατού και της δύναμης του ΟΗΕ θα είναι πιο αποτελεσματικοί αυτή τη φορά. Αυτό προϋποθέτει επίσης ότι ο λιβανέζικος στρατός λαμβάνει την οικονομική υποστήριξη που χρειάζεται απεγνωσμένα από φιλικές διεθνείς δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, για να αναπτυχθεί επαρκώς (η κυβέρνηση του Λιβάνου δεν μπορεί να παράσχει τέτοιου είδους χρηματοδότηση λόγω της οικονομικής κατάρρευσης της χώρας).
Κάποιοι θα τονίσουν το γεγονός ότι ένας νέος και πιο ισχυρός μηχανισμός παρακολούθησης, στον οποίο οι ΗΠΑ και η Γαλλία ενεργούν ως διαιτητές, θα καταστήσει λιγότερο πιθανή την επιστροφή στα όπλα μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ. Μια τέτοια διπλωματική δύναμη που στηρίζει τη συμφωνία μπορεί να είναι χρήσιμη, αλλά κενείς δεν πιστεύει ότι θα είναι αποφασιστικός ή μετασχηματιστικός παράγοντας.
Πράγματι, η ενισχυμένη διπλωματική δομή του 1701 δεν είναι ο πραγματικός λόγος για τον οποίο τα πράγματα φαίνονται διαφορετικά αυτή τη φορά. Αντίθετα, είναι ολόκληρο το στρατηγικό περιβάλλον που έχει αλλάξει σημαντικά, σε μεγάλο βαθμό προς όφελος του Ισραήλ, λόγω της ισχυρής στρατιωτικής μηχανής του και της σχεδόν άνευ όρων υποστήριξης των ΗΠΑ. Το Ισραήλ δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά τη στρατιωτική του ισχύ όπως τώρα, ούτε η Ουάσιγκτον του παρείχε ποτέ στο παρελθόν τέτοια ανεπιφύλακτη υποστήριξη.
Η Χεζμπολάχ και ο σύμμαχός της Ιράν δεν θα το παραδεχτούν ποτέ, αλλά έχουν υποστεί μια στρατηγική οπισθοδρόμηση. Ο στόχος τους ήταν να συνδέσουν όλα τα περιφερειακά πεδία μάχης στα οποία το Ιράν είχε επιρροή για να αιμορραγήσουν και να συντρίψουν το Ισραήλ. Αλλά το Ισραήλ έχει μπλοκάρει αυτόν τον στόχο μέχρι τώρα με επιτυχία.
Μέχρι πολύ πρόσφατα, η προϋπόθεση της Χεζμπολάχ για να σταματήσει τις επιθέσεις της ήταν να τερματίσει το Ισραήλ την εκστρατεία του εναντίον της Χαμάς. Ωστόσο, συμφωνώντας με τους όρους της κατάπαυσης του πυρός, που ξεκάθαρα διαχωρίζει τον Λίβανο από τη Γάζα, η Χεζμπολάχ έχει ουσιαστικά εγκαταλείψει τη Χαμάς και μαζί της ολόκληρη την έννοια της στρατηγικής αλληλεξάρτησης, τουλάχιστον προς το παρόν.
Η Χεζμπολάχ δεν κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα μόνη της. Το Ιράν είδε πώς ο σύμμαχός του χτυπιόταν από το Ισραήλ, και σαν μια καλή τακτική ενός αγώνα πυγμαχίας πέταξε την πετσέτα στο ρινγκ για να αποτρέψει να τσακιστεί ολοκληρωτικά ο πυγμάχος του.
Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν σημαίνει ότι το Ισραήλ πέτυχε μια μόνιμη νίκη ή ότι το Ιράν δεν θα βρει τρόπο να αποκαταστήσει το περιφερειακό του δίκτυο πολιτοφυλακών. Αλλά αυτή τη φορά, δεδομένου του μεγέθους της ζημιάς, σωματικής και ψυχολογικής, που έχει προκαλέσει το Ισραήλ στους αντιπάλους του, θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος από πριν. Το Ιράν που απεχθάνεται τον κίνδυνο πρέπει επίσης να σκεφτεί δύο φορές πώς μπορεί να αντιδράσει το Ισραήλ ακόμη και στην προσπάθεια αναζωογόνησης της περιφερειακής του στρατηγικής.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο εκλεγμένος πρόεδρος, θα διατηρήσει την υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ, αλλά θα επιστρέψει στο Οβάλ Γραφείο τον Ιανουάριο με την επιθυμία να τερματίσει τους πολέμους στη Μέση Ανατολή (και πιθανώς στην Ουκρανία). Εάν ο στόχος του είναι να επισπεύσει μια ειρηνευτική συμφωνία απομονώνοντας το Ιράν και τους συμμάχους του, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να το πετύχει αυτό από την επέκταση των συμφωνιών του Αβραάμ , για τις οποίες συμφωνίες ο Τραμπ έχει λάβει τα εύσημα από την πρώτη του θητεία.
Μια διευρυμένη συμφωνία του Αβραάμ θα μπορούσε τελικά να παράσχει στους Παλαιστίνιους ένα ανεξάρτητο κράτος και να εξομαλύνει τις σχέσεις μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας (και μαζί του αραβικού και του μουσουλμανικού κόσμου) και του εβραϊκού κράτους. Αυτό το είδος ειρήνης θα είναι πολύ πιο ισχυρό και διαρκές από οποιοδήποτε προσωρινό αποτρεπτικό μέσο που θα μπορούσε να δημιουργήσει το Ισραήλ μέσω στρατιωτικής βίας.
Άρθρο στον Guardian του Bilal Y Saab, επικεφαλής της πρακτικής έρευνας και συμβουλευτικής τάσεων ΗΠΑ-Μέσης Ανατολής
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Λίβανος: Με την κατάπαυση του πυρός σε ισχύ, οι εκτοπισμένοι συρρέουν στο νότιο τμήμα της χώρας
Κατάπαυση του πυρός μεταξύ της Χεζμπολάχ του Λιβάνου και του Ισραήλ: Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα
