PLUS
Ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλά για «ιδιωτική παρακολούθηση», το reportersunited.gr αποδεικνύει πως η υπηρεσία που παρακολουθούσε τον Θανάση Κουκάκη ήταν η ΕΥΠ, η οποία υπάγεται στον πρωθυπουργό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης οφείλει να ξεκαθαρίσει ποιος και γιατί έδωσε την εντολή παρακολούθησης του Θ.Κουκάκη, αλλά και πόσοι ακόμα δημοσιογράφοι παρακολουθούνται. Πρόκειται για τη δεύτερη περίπτωση παρακολούθησης δημοσιογράφου από τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας σε χρονικό διάστημα λιγότερο του ενός έτους, καθώς τον Νοέμβριο του 2021 η ΕΦΣΥΝ είχε αποκαλύψει σήματα της ΕΥΠ που αφορούσαν τον Σταύρο Μαλιχούδη.
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στην υπόθεση παρακολούθησης του Θανάση Κουκάκη, εκθέτοντας την κυβέρνηση και τον Κυρ. Μητσοτάκη προσωπικά. Ενώ ο Γιάννης Οικονόμου ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για «ιδιωτική παρακολούθηση», εξηγώντας ότι «οι ελληνικές αρχές δεν χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα λογισμικά (spyware)», το reportersunited.gr φέρνει στο φως τις πράξεις που καταδεικνύουν ότι πίσω από την παρακολούθηση του δημοσιογράφου βρισκόταν η ΕΥΠ.
Το χρονικό
Σύμφωνα με τα έγγραφα που επικαλείται το reportersunited.gr, την 1η Ιουνίου του 2020, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε2402/2020, η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού που ο δημοσιογράφος διατηρούσε στον πάροχο. Η άρση του απορρήτου ζητήθηκε για δύο μήνες -από την 1η Ιουνίου έως την 1η Αυγούστου 2020- με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.
Έπειτα, η ΕΥΠ με την αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας αιτήθηκε παράταση, η οποία συνοδευόταν με την απαιτούμενη άδεια της αρμόδιας εισαγγελέα, Βασιλικής Βλάχου. Στις 12 Αυγούστου, ημέρα που ο Θ. Κουκάκης προσέφυγε στην ΑΔΑΕ, η ΕΥΠ διέκοψε πρόωρα την παρακολούθησή του. Στις 10 Μαρτίου 2021, η ΑΔΑΕ απευθύνεται στην Εισαγγελέα της ΕΥΠ για το αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου για την ενημέρωση του δημοσιογράφου σχετικά με την άρση του απορρήτου του. Ωστόσο, στα τέλη του ίδιου μήνα η κυβέρνηση καταθέτει και ψηφίζει στη Βουλή τροπολογία με την οποία αίρεται η δυνατότητα της ΑΔΑΕ να ενημερώνει κάποιον που τίθεται υπό παρακολούθηση.
«Με όπλο τον νέο νόμο, η εισαγγελέας της ΕΥΠ μπορεί πλέον να αρνηθεί στην ΑΔΑΕ το δικαίωμά της να ενημερώσει παρακολουθούμενο. Το κάνει λίγες μέρες μόνο μετά την ψήφιση του νόμου. Αυτοί που παρακολουθούν τον Κουκάκη θεωρούν το θέμα λήξαν» σημειώνεται στο ρεπορτάζ. Το καλοκαίρι του 2021, ο Θ. Κουκάκης χακάρεται με το spyware «Predator», κάτι που διαπιστώθηκε με τη συμβολή του εργαστηρίου του Πανεπιστημίου του Τορόντο, Citizen Lab.
Ενώ λοιπόν ο δημοσιογράφος παρακολουθείται πλέον με πιο σύγχρονα μέσα, η ΑΔΑΕ απαντάει στον καταγγέλλοντα δημοσιογράφο πως «μετά από τεχνικό έλεγχο που διενήργησε η ΑΔΑΕ […] στα δίκτυα των τηλεπικοινωνιών παρόχων που εξυπηρετούν τις συνδέσεις κινητής και σταθερής τηλεφωνίας σας […] δεν διαπιστώθηκε κάποιο γεγονός που να συνιστά παραβίαση της κείμενης νομοθεσίας περί απορρήτου των επικοινωνιών». Κατά το reportersunited.gr, από την απάντηση της ΑΔΑΕ προκύπτει ότι δεν παραβιάστηκε η νομοθεσία για τις υποκλοπές, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι ο δημοσιογράφος δεν παρακολουθήθηκε.
«Ιδιωτική παρακολούθηση»
Στις 11 Απριλίου, όταν και γνωστοποιήθηκε η τεκμηριωμένη καταγγελία του Θ. Κουκάκη, ο Γ. Οικονόμου ανέφερε κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών: «Πληροφορήθηκα και εγώ από τα δημοσιεύματα το θέμα αυτό. Είναι αυτονόητο ότι οι αρμόδιες Αρχές πρέπει να κάνουν αυτό που πρέπει, έτσι ώστε να διαλευκανθεί η υπόθεση αυτή και να αποδοθεί η Δικαιοσύνη. Προφανώς δεν νοείται σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, σε ένα κράτος Δικαίου, οποιοσδήποτε ιδιώτης να μπορεί να παρακολουθεί κάποιον άλλο ιδιώτη. Οι αρμόδιες Αρχές πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους σωστά, χωρίς συζήτηση».
Δείτε το βίντεο από το briefing
Την Πέμπτη το documentonews.gr επικοινώνησε με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, ζητώντας του να διευκρινίσει από πού προέκυπτε η βεβαιότητα περί ιδιωτικής παρακολούθησης. Ο κ. Οικονόμου αρκέστηκε να επαναλάβει όσα ανέφερε στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, κάτι που έπραξε και μετά το ερώτημα για το αν η «ιδιωτική παρακολούθηση» αποτυπώνει κενό ασφαλείας με ευθύνη της ΕΥΠ.
Χθες, Παρασκευή, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανήλθε, δηλώνοντας στο briefing: «Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας αυτεπάγγελτα έχει παρέμβει προκειμένου να διερευνήσει τη σχετική καταγγελία. Και έχει ζητήσει τη συνδρομή σε τεχνικό επίπεδο της αρμόδιας ανεξάρτητης αρχής, της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών. Συνολικά για το θόρυβο που έχει δημιουργηθεί θέλω να πως ότι οι ελληνικές αρχές δεν χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα λογισμικά τα οποία περιγράφονται στις καταγγελίες αυτές και ως εκ τούτου το ελληνικό δημόσιο δεν συναλλάσσεται με καμία από τις εταιρείες που κατασκευάζουν ή εμπορεύονται τέτοιου είδους λογισμικά. Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια σοβαρή καταγγελία και ορθώς η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, σε ένα ευρωπαϊκό κράτος δικαίου παρενέβη αυτεπάγγελτα για να διερευνήσει το όλο θέμα».
Εύλογα προκύπτει το εξής ερώτημα: Πώς ήταν δυνατόν ο κ. Οικονόμου να γνώριζε για την «ιδιωτική παρακολούθηση» και όχι για αυτήν της ΕΥΠ;
Δείτε το βίντεο από το χθεσινό briefing
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΙ ΕΓΡΑΦΕ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΟΥΚΑΚΗΣ ΣΤΗΝ ΜΠΑΜ ΚΑΙ ΣΤΟ EREPORTAZ.GR
Το «σχέδιο Μαζινό» για τον εργασιακό Αρμαγεδδώνα
Πού κατέληξαν τα λεφτά από την παραβίαση των capital controls
Μισθός 500.000 ευρώ στα «Golden Boys» των τραπεζών!
Τον περασμένο Ιανουάριο το Reporters United αποκάλυψε πώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη τον Μάρτιο του 2021 έφερε τροπολογία στη Βουλή με την οποία άλλαξε ξαφνικά τον νόμο για τις παρακολουθήσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ). Ο νέος νόμος, που ψηφίστηκε νύχτα, στέρησε από την ΑΔΑΕ (την ανεξάρτητη Αρχή για τη Διασφάλιση του Απορρήτου των Επικοινωνιών) τη δυνατότητα να γνωστοποιεί στους πολίτες ότι βρέθηκαν υπό παρακολούθηση.
Το μεγάλο μυστήριο μέχρι σήμερα ήταν το γιατί: Γιατί η κυβέρνηση να προβεί σε μια τέτοια σπασμωδική κίνηση με την οποία η Ελλάδα εξισώνεται, σύμφωνα με νομικούς επιστήμονες και με τη νομολογία του δικαστηρίου του Στρασβούργου, με χώρες όπως η Ρωσία και η Ουγγαρία;
Πριν λίγες μέρες το inside story αποκάλυψε ότι το καλοκαίρι του 2021 το κινητό του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη χακαρίστηκε με το λογισμικό υποκλοπών Predator. Το μεγάλο μυστήριο ήταν το ποιος. Ποιος παρακολουθούσε τον δημοσιογράφο;
Τον Ιούνιο του 2020 η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού του Θανάση Κουκάκη. Η άρση ζητήθηκε για δύο μήνες με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.
Σήμερα, μετά από έρευνα μηνών, είμαστε σε θέση να απαντήσουμε με αποδείξεις: Τίνος την παρακολούθηση ήθελε να κρύψει η κυβέρνηση; Και ποιος παρακολουθούσε τον Κουκάκη;
Το Reporters United έχει στη διάθεσή του κρατικά έγγραφα που αποδεικνύουν ότι το καλοκαίρι του 2020 (έναν χρόνο πριν το χακάρισμα του Predator) η ΕΥΠ, η οποία τελεί υπό την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, παρακολουθούσε το κινητό τηλέφωνο του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας.
Πώς το Μαξίμου εμπλέκεται στις υποκλοπές Κουκάκη
H παρακολούθηση ενός δημοσιογράφου σε χώρα της ΕΕ εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ελευθερία του Τύπου και το κράτος δικαίου. Η υπόθεση Κουκάκη, ωστόσο, πάει πολύ βαθύτερα αλλά φτάνει και πολύ ψηλότερα:
- Το Μαξίμου είναι θεσμικά υπεύθυνο για την ΕΥΠ. Ο πρωθυπουργός, με απόφασή του μόλις μερικές μέρες μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του 2019, έθεσε την υπηρεσία υπό τον άμεσο έλεγχό του.
- Η ΕΥΠ επικαλέστηκε λόγους εθνικής ασφάλειας για να υποκλέψει τις επικοινωνίες του δημοσιογράφου. Πώς διακυβεύεται η εθνική ασφάλεια από έναν οικονομικό ρεπόρτερ που την περίοδο των παρακολουθήσεων ερευνά τα συμφέροντα ιδιωτικών τραπεζών και τραπεζιτών;
- Πώς μπορεί να δικαιολογήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη την υποκλοπή των συνομιλιών ενός δημοσιογράφου που συνεργάζεται με διεθνή μέσα ενημέρωσης όπως οι Financial Times και το CNBC;
- Όπως θα δούμε παρακάτω, το Μαξίμου όχι μόνο είχε γνώση της υπόθεσης, αλλά επιπλέον έλαβε μέτρα για την αποσιώπησή της. Θορυβημένη από αίτημα της ΑΔΑΕ προς την ΕΥΠ σχετικά με την παρακολούθηση Κουκάκη, η κυβέρνηση σπεύδει μέσα σε μόλις 20 μέρες να αλλάξει τον νόμο για την ΑΔΑΕ, με σκοπό η παρακολούθηση Κουκάκη να μείνει για πάντα κρυφή. (Η δημοσίευση αυτού του ρεπορτάζ, πάντως, σημαίνει ότι δεν τα κατάφερε.)
- Λίγους μήνες μετά το κινητό του δημοσιογράφου μολύνεται από το λογισμικό Predator – ένα λογισμικό υποκλοπών που σύμφωνα με το διεπιστημονικό εργαστήριο Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο χρησιμοποιείται ως τώρα μόνο από κυβερνήσεις.
Τα ρεπορτάζ του Κουκάκη: Από την Πειραιώς στο ξέπλυμα χρήματος
Ο Θανάσης Κουκάκης, 43 ετών, είναι δημοσιογράφος του οικονομικού ρεπορτάζ. Εργάστηκε στο ereportaz.gr . Για χρόνια δουλεύει στο CNN Greece, ενώ συνεργάζεται και με άλλα ελληνικά και διεθνή μίντια, όπως το αμερικανικό CNBC, οι Financial Times και το inside story.
Ο Κουκάκης ερεύνησε σε βάθος την υπόθεση των συναλλαγών της Τράπεζας Πειραιώς με τον τραπεζίτη Μιχάλη Σάλλα, άλλοτε επικεφαλής της τράπεζας, και του επιχειρηματικού ομίλου Libra του εφοπλιστή Γιώργου Λογοθέτη. Η σειρά των σχετικών ρεπορτάζ, από τον Νοέμβριο του 2019 έως τον Φεβρουάριο του 2020, αποδεικνύει πώς αυτές οι συναλλαγές φέρονται να ζημίωσαν την τράπεζα (Financial Times 1.11.2019 & 14.11.2019, inside story 28.1.2020 & 21.2.2020).
Για το ίδιο θέμα, ο Κουκάκης θα συνεχίσει να γράφει όλο το 2020 στον κυπριακό Πολίτη (9.7.2020), το Documento (28.8.2020) και το ereportaz (9.9.2020).
Αυτό δεν είναι το μόνο θέμα με το οποίο ασχολείται ο δημοσιογράφος. Ενδεικτικά, τον Νοέμβριο του 2019 δημοσιεύει στους Financial Times ρεπορτάζ για το πώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη τροποποίησε τον Ποινικό Κώδικα, με συνέπεια την πιο χαλαρή αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος.
Η ΕΥΠ διατάσσει την παρακολούθηση του Κουκάκη
Σύμφωνα με έγγραφα που μελέτησε το Reporters United, την 1η Ιουνίου του 2020, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε2402/2020, η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού που ο δημοσιογράφος διατηρούσε στον πάροχο. Η άρση του απορρήτου ζητήθηκε για δύο μήνες -από την 1η Ιουνίου έως την 1η Αυγούστου 2020- με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.
«Κάποιες υποκλοπές αφορούν τηλεφωνήματα που έκανα περιμένοντας την κόρη μου να σχολάσει από το σχολείο της. Στις απομαγνητοφωνήσεις που είδα αναφέρεται συχνά η λέξη “ΑΚΑΤΑΛΗΠΤΟ” λόγω του ότι οι φωνές των παιδιών έκαναν αδύνατη την πλήρη κατανόηση των συνομιλιών μου»
Θανάσης Κουκάκης στο Reporters United
Στις 13 Ιουλίου η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3077/2020, ζητάει παράταση της άρσης του απορρήτου του ίδιου αριθμού, πάλι για λόγους εθνικής ασφάλειας και για διάστημα δύο μηνών, έως την 1η Οκτωβρίου 2020.
Ωστόσο, έναν μήνα αργότερα, στις 12 Αυγούστου, η ΕΥΠ, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε3580/2020, ζητάει ξαφνικά παύση της άρσης του απορρήτου, πριν δηλαδή εκπνεύσει το δεύτερο δίμηνο των παρακολουθήσεων.
Και οι τρεις διατάξεις -άρση απορρήτου, παράταση και παύση της άρσης- έγιναν μετά από άδεια που έδωσε η αρμόδια Εισαγγελέας, χωρίς την οποία είναι παράνομη η άρση του απορρήτου. Ωστόσο, η Εισαγγελέας που εκδίδει τις σχετικές διατάξεις άρσης του απορρήτου είναι η Εισαγγελέας της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, θεσμός που στεγάζεται στο κτίριο της ΕΥΠ στην Κατεχάκη. Πρόκειται για τη Βασιλική Βλάχου, εισαγγελέα Εφετών.
Οι διατάξεις της ΕΥΠ που αίρουν το απόρρητο των επικοινωνιών πολιτών για λόγους εθνικής ασφάλειας δεν αναφέρουν ούτε το όνομα του θιγόμενου ούτε εξειδικεύουν τους λόγους της άρσης του απορρήτου. Περιορίζονται στον αριθμό τηλεφώνου και στην αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας. Μόνο το 2021 εκδόθηκαν 13.751 τέτοιες άρσεις – με κάθε άρση να μπορεί να αντιστοιχεί σε παραπάνω από ένα τηλέφωνο.
Ο δημοσιογράφος ρωτάει αν παρακολουθείται και αμέσως η ΕΥΠ σταματά τις υποκλοπές
Τι συνέβη και η ΕΥΠ διέταξε την παύση της παρακολούθησης του τηλεφώνου του Κουκάκη;
Στις 12 Αυγούστου 2020, τη μέρα που η ΕΥΠ ζήτησε να σταματήσει η άρση του απορρήτου του Κουκάκη, ο δημοσιογράφος κατέθεσε στην ΑΔΑΕ καταγγελία για να του γνωστοποιήσει αν παρακολουθούνται οι επικοινωνίες του σε δύο αριθμούς κινητών κι ένα σταθερό τηλέφωνο.
Προκαλεί απορίες η σύμπτωση των ημερομηνιών: Η ΕΥΠ διατάσσει την παύση της παρακολούθησης την ίδια μέρα που ο Κουκάκης κάνει καταγγελία στην ΑΔΑΕ. Πώς πρόλαβαν; Μια υπόθεση είναι ότι επειδή οι αρχές «άκουγαν» τον Κουκάκη ήξεραν ότι σχεδιάζει να απευθυνθεί στην ΑΔΑΕ. Ο ίδιος ο δημοσιογράφος εξήγησε στο Reporters United ότι, πριν καταθέσει την καταγγελία, είχε επικοινωνήσει με την ανεξάρτητη Αρχή τηλεφωνικά, ώστε να κατατοπιστεί για τη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθήσει με σκοπό την υποβολή της. Η ΕΥΠ είχε τη δυνατότητα να ακούει αυτές τις συνομιλίες.
Όμως, τι έσπρωξε τον Κουκάκη να προβεί στην καταγγελία προς την ΑΔΑΕ;
Την άνοιξη του 2020, ο Κουκάκης διαπιστώνει προβλήματα στη λειτουργία του τηλεφώνου του και αναρωτιέται αν βρίσκεται υπό παρακολούθηση. Τότε πηγές του δημοσιογράφου του αποκάλυψαν την ύπαρξη απομαγνητοφωνήσεων προσωπικών τηλεφωνικών συνομιλιών του. Στα έγγραφα που είδε ο Κουκάκης υπήρχε η απομαγνητοφώνηση τηλεφωνήματος που έκανε με ξένο δημοσιογράφο μεγάλης εφημερίδας του εξωτερικού. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από τον έλληνα ρεπόρτερ, η ΕΥΠ υπέκλεπτε τη συνομιλία και του ξένου δημοσιογράφου.
Ο Κουκάκης λέει στο Reporters United: «Εκείνες οι υποκλοπές αφορούν τηλεφωνήματα που έκανα περιμένοντας την κόρη μου να σχολάσει από το σχολείο της. Στις απομαγνητοφωνήσεις που είδα αναφέρεται συχνά η λέξη “ΑΚΑΤΑΛΗΠΤΟ” λόγω του ότι οι φωνές των παιδιών έκαναν αδύνατη την πλήρη κατανόηση των συνομιλιών μου».
Στην επιστολή του προς την ΑΔΑΕ, την οποία το Reporters United διάβασε, ο δημοσιογράφος αναφέρει: «Λόγω της ακρίβειας των λεγομένων που εμπεριέχονται στα απομαγνητοφωνημένα κείμενα, αλλά και λόγω του ότι κάποιες από τις συνομιλίες που έχουν καταγραφεί έχουν γίνει σε εξωτερικούς χώρους, προκύπτει αβίαστα πως έχουν προκύψει από συνακρόαση. Στη βάση αυτή θα ήθελα να με ενημερώσετε για το εάν το κινητό μου τηλέφωνο [σ.σ.: αριθμός κινητού], το σταθερό μου τηλέφωνο [σ.σ.: αριθμός σταθερής γραμμής] η σύνδεση data μου [σ.σ.: αριθμός κινητού] παρακολουθούνται ή έχουν τεθεί σε κάποιο χρόνο υπό παρακολούθηση».
Θα μεσολαβήσουν μήνες μέχρι η ΑΔΑΕ να επικοινωνήσει με τους παρόχους τηλεπικοινωνιών και τελικά να επιβεβαιώσει ότι πράγματι είχε αρθεί το απόρρητο για έναν από τους τρεις αριθμούς του Κουκάκη.
Στις 10 Μαρτίου 2021, δηλαδή μετά την επιβεβαίωση των υποκλοπών, η ΑΔΑΕ απευθύνεται στην Εισαγγελέα της ΕΥΠ για το αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου για την ενημέρωση του δημοσιογράφου σχετικά με την άρση του απορρήτου του.
Μέχρι τότε, η νομοθεσία προέβλεπε ότι μετά τη λήξη του μέτρου της άρσης του απορρήτου κάποιου πολίτη (μετά δηλαδή το τέλος της παρακολούθησης), η ΑΔΑΕ μπορούσε να γνωστοποιεί στον θιγόμενο την άρση, είτε αυτή έγινε για διακρίβωση σοβαρών εγκλημάτων είτε για λόγους εθνικής ασφάλειας. Μοναδική προϋπόθεση για τη γνωστοποίηση ήταν να μην διακυβεύεται ο σκοπός για τον οποίο διατάχθηκε η άρση. Η ΑΔΑΕ λοιπόν έκανε ακριβώς αυτό: Ρώτησε την Εισαγγελέα της ΕΥΠ αν η γνωστοποίηση των υποκλοπών στον δημοσιογράφο θα έθετε σε κίνδυνο τον σκοπό για τον οποίο διατάχθηκε η παρακολούθησή του.
Το Μαξίμου είναι θεσμικά υπεύθυνο για την ΕΥΠ. Ο πρωθυπουργός, με απόφασή του μόλις μερικές μέρες μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του 2019, έθεσε την υπηρεσία υπό τον άμεσο έλεγχό του.
Η επιτάχυνση των εξελίξεων στη συνέχεια δείχνει την αναταραχή που προκαλεί το ερώτημα της ΑΔΑΕ στην ΕΥΠ και το Μαξίμου.
Στις 31 Μαρτίου, δηλαδή μόλις 20 μέρες μετά το ερώτημα της ΑΔΑΕ προς την ΕΥΠ, η κυβέρνηση φέρνει την τροπολογία με την οποία αλλάζει ο νόμος και απαγορεύεται πλέον στην ΑΔΑΕ να προχωρήσει στην γνωστοποίηση των παρακολουθήσεων στον πολίτη. Η ρύθμιση έχει αναδρομική ισχύ και άρα καλύπτει τις υποκλοπές Κουκάκη.
Η νέα ρύθμιση προκαλεί νομικές αντιδράσεις, αφού στις 7 Απριλίου 2021 ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος και άλλα δύο μέλη της Αρχής δημοσιεύουν άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό Constitutionalism, υποστηρίζοντας ότι η τροπολογία Μητσοτάκη παραβιάζει την συνταγματικά κατοχυρωμένη προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Το Μαξίμου ανησυχεί για την αποκάλυψη των υποκλοπών
Η αλλαγή του νόμου με μια παράνομη τροπολογία λίγο μετά το ερώτημα της ΑΔΑΕ προδίδει ότι ο στενός κύκλος του πρωθυπουργού ανησύχησε μπροστά στο εξαιρετικά απομακρυσμένο ενδεχόμενο η ανεξάρτητη Αρχή να ενημερώσει τον δημοσιογράφο ότι παρακολουθούνταν.
Η κινητοποίηση του Μαξίμου ενισχύει την εκτίμηση ότι, πέρα από τη θεσμική ευθύνη που φέρει ο κ. Μητσοτάκης ως πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ, ο πρωθυπουργός όχι μόνο γνώριζε για τις υποκλοπές του δημοσιογράφου, αλλά έσπευσε να λάβει συγκεκριμένα (και αμφίβολης συνταγματικότητας) μέτρα ενόψει του κινδύνου της αποκάλυψής της.
Δεν λείπουν όμως οι φωνές που εν γνώσει της υπόθεσης προσπαθούν να νουθετήσουν την κυβέρνηση. Παράγοντας της πολιτικής ζωής της χώρας με υψηλό κύρος και πρόσβαση στο Μαξίμου κάνει ανεπίσημο διάβημα προς τον κύκλο του πρωθυπουργού για να μην τροποποιηθεί ο νόμος αλλά αποτυγχάνει.
Η Εισαγγελέας της ΕΥΠ μπλοκάρει τη γνωστοποίηση των υποκλοπών στον δημοσιογράφο
Ας επιστρέψουμε όμως στην υπόθεση Κουκάκη. Με όπλο τον νέο νόμο, η εισαγγελέας της ΕΥΠ μπορεί πλέον να αρνηθεί στην ΑΔΑΕ το δικαίωμά της να ενημερώσει παρακολουθούμενο. Το κάνει λίγες μέρες μόνο μετά την ψήφιση του νόμου. Αυτοί που παρακολουθούν τον Κουκάκη θεωρούν το θέμα λήξαν.
Τελικά, στα τέλη Ιουλίου του 2021, κι ενώ ο Θανάσης Κουκάκης έχει χακαριστεί με το Predator, η ΑΔΑΕ απαντάει στον καταγγέλλοντα δημοσιογράφο πως «μετά από τεχνικό έλεγχο που διενήργησε η ΑΔΑΕ […] στα δίκτυα των τηλεπικοινωνιών παρόχων που εξυπηρετούν τις συνδέσεις κινητής και σταθερής τηλεφωνίας σας […] δεν διαπιστώθηκε κάποιο γεγονός που να συνιστά παραβίαση της κείμενης νομοθεσίας περί απορρήτου των επικοινωνιών». Από την απάντηση της ΑΔΑΕ προκύπτει ότι δεν παραβιάστηκε η νομοθεσία για τις υποκλοπές, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι ο δημοσιογράφος δεν παρακολουθήθηκε.
«Κακοποιοί, κατάσκοποι και τζιχαντιστές»
Και ενώ ένα παρακλάδι του κράτους προσπαθεί να σβήσει τα ίχνη της υπόθεσης με νομοθετικές ρυθμίσεις που εκθέτουν τη χώρα, ένα άλλο προχωρά σε διαρροές προς την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (συμφερόντων Μαρινάκη) με σκοπό να αμφισβητήσει τον πατριωτισμό των μελών της ΑΔΑΕ.
Στις 18 Ιουνίου 2021, άρθρο του Βασίλη Λαμπρόπουλου στα ΝΕΑ αναφέρει ότι, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, τα μέλη της ΑΔΑΕ «ζητούν από την ΕΛΑΣ να ενημερώνει κακοποιούς, κατασκόπους αλλά και τζιχαντιστές ότι έχει αρθεί το απόρρητο των επικοινωνιών τους». Ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ και ανώτατος δικαστικός Χρήστος Ράμμος θα ζητήσει από τη διεύθυνση της εφημερίδας επανόρθωση με επιστολή του στις 21 Ιουνίου.
Το Reporters United απέστειλε ερωτήματα για την υπόθεση στον πρωθυπουργό, ενώ επικοινωνήσαμε δύο φορές και με την ΕΥΠ. Καμία από τις δύο αρχές δεν μας απάντησε.
Κάτι ανάλογο θα συμβεί μερικούς μήνες μετά, όταν στο Reporters United ετοιμαζόμαστε να δημοσιεύσουμε το ρεπορτάζ μας για την τροπολογία της ΕΥΠ και την αντίδραση των μελών της ΑΔΑΕ. Τον Δεκέμβριο του 2021, κατά το διάστημα μεταξύ της αποστολής ερωτήσεων προς την κυβέρνηση (15-16.12.2021) από τη μία και της δημοσίευσης του ρεπορτάζ (4.1.2022) από την άλλη, ο Βασίλης Λαμπρόπουλος δημοσιεύει στα ΝΕΑ άρθρο με ανώνυμες δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΛΑΣ που κατηγορούν τα μέλη της ΑΔΑΕ ότι δρουν με σκοπό «την ενημέρωση κακοποιών, κατασκόπων και τρομοκρατών», με «κίνδυνο να τιναχτούν στον αέρα κρίσιμες έρευνες».
Στη νέα επίθεση θα απαντήσει και πάλι, αυτή τη φορά με σφοδρό τρόπο, ο πρόεδρος της Αρχής με επιστολή του προς τη διεύθυνση της εφημερίδας, υποστηρίζοντας ότι το άρθρο «βρίθει ανακριβειών και περιέχει μια πλήρη διαστροφή της πραγματικότητας». Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι κανείς κυβερνητικός αξιωματούχος δεν θα τοποθετηθεί δημόσια για να υπερασπιστεί το κύρος των μελών της ΑΔΑΕ.
Νέα υποκλοπή μέσω Predator
Είμαστε πλέον στο καλοκαίρι του 2021 και το τηλέφωνο του Κουκάκη μολύνεται από το λογισμικό Predator (inside story, 11.4.2022). Η έκθεση αυτοψίας του Citizen Lab αναφέρει πώς το κινητό του δημοσιογράφου εμφανίζεται μολυσμενο από τις 12 Ιουλίου έως τις 24 Σεπτεμβρίου 2021, χωρίς αυτό να αποκλείει το ενδεχόμενο και άλλων μολύνσεων.
Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης Γιάννης Οικονόμου, σε δηλώσεις του για το θέμα, αναφέρθηκε σε «ιδιώτη» που παρακολουθεί «ιδιώτη», ενώ σε επόμενη δήλωσή του είπε ότι οι ελληνικές Αρχές δεν συναλλάσσονται με εταιρείες που κατασκευάζουν ή εμπορεύονται λογισμικά τύπου Predator . Τώρα που το Reporters United αποκαλύπτει ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε τον Κουκάκη, πόσο πιθανό είναι η παγίδευση του κινητού του από το Predator να είναι έργο ιδιώτη;
https://twitter.com/nasoskook/status/1513459956581871616?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1513459956581871616%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.reportersunited.gr%2F8646%2Feyp-koukakis%2F
