Η εκλογή Τατάρ φέρνει πιο κοντά τη διχοτόμηση

27/10/2020 16:42

Πριν από περίπου ένα χρόνο, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είχε ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της Άγκυρας για τη νέα γραμμή που ακολουθεί στο Κυπριακό.

Ρεπορτάζ Νίκος Βασιλειάδης

Σε αγεωγράφητα νερά πλέον η Κύπρος μετά την εκλογική ήττα Ακιντζί και την προώθηση
των σχεδίων της Αγκύρας με νέα τετελεσμένα.

Κατηγορώντας την ελληνοκυπριακή ηγεσία πως απέρριψε την διζωνική δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση (∆∆Ο), ο κ. Τσαβούσογλου είχε μιλήσει ξεκάθαρα για τις εναλλακτικές φόρμουλες που η τουρκική πλευρά είναι πλέον έτοιμη να συζητήσει με τις εμπλεκόμενες πλευρές στο Κυπριακό όπως λ.χ. τη συνομοσπονδία ή τη λύση των δύο κρατών.

Το σχέδιο

Η συγκεκριμένη κίνηση του Τσαβούσογλου ερχόταν σε αντίθεση με τα σχέδια τότε ηγέτη των Tουρκοκύπριων, Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος τα τελευταία τρία χρόνια της στασιμότητας στο Κυπριακό επέμενε στη σημασία της ∆ιζωνικής ∆ικοινοτικής Ομοσπονδίας (∆∆Ο) και ο οποίος ήλπιζε ότι μετά το τέλος των «εκλογών», ο ίδιος και ο Κύπριος Πρόεδρος. Νίκος Αναστασιάδης, θα έβρισκαν μία λύση με βάση το συγκεκριμένο πλαίσιο. Όμως η ιστορία είχε άλλα σχέδια.

Από την αρχή της έναρξης της «προεκλογικής» περιόδου ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής δεξιάς και «πρωθυπουργός», Ερσίν Τατάρ, στεκόταν απέναντι στην πολιτική του Ακιντζί και σε συνεργασία με την Άγκυρα, εισηγήθηκε την άμεση έναρξη της συζήτησης της ιδέας των δύο ξεχωριστών κρατών. Στις «εκλογές» του ψευδοκράτους της 18ης Οκτωβρίου 2020 αυτή κίνηση Τατάρ εξασφάλισε την υποστήριξη του 52% των «ψηφοφόρων» υποστηριζόμενη βεβαίως με κάθε τρόπο από την Άγκυρα.

Η εκλογική νίκη του Τατάρ διευκολύνει τις κινήσεις της Τουρκίας στο Κυπριακό αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με τους αξιωματούχους της Άγκυρας να αναφέρουν πως «επιτέλους, τελειώσαμε με τις ανοησίες του Ακιντζί και την ανούσια επιμονή του σε μια αποτυχημένη φόρμουλα λύσης», προκρίνοντας το σχέδιο εκείνο το οποίο είχε εισηγηθεί ο Τσαβούσογλου, δηλαδή τις εναλλακτικές φόρμουλες λύσης όπου κυρίαρχη είναι η ξεχωριστή αυτόνομη τουρκοκυπριακή κοινότητα με τη διχοτόμηση σε θάλασσα και γη.
Έτσι όπως δείχνουν τα πράγματα, η εκλογή του Ερσίν Τατάρ στα Κατεχόμενα, αντί του «τελευταίου τουρκοκύπριου ηγέτη» Μουσταφά Ακιντζί, βάζει τους τίτλους τέλους στην έως τώρα συμπεφωνημένη και συζητούμενη βάση της λύσης της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και θέτει στο τραπέζι τη λύση των δύο κρατών, τη διχοτόμηση! Παράλληλα, όμως, καθιστά τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων το μακρύ χέρι του Ερντογάν στην Κύπρο, χωρίς τις μικρές μεν αλλά υπαρκτές αντιστάσεις του Μουσταφά Ακιντζί ο οποίος όταν εκλέχτηκε τον Απρίλιο του 2015, είχε πει πως έχει έρθει ο καιρός για τους Τουρκοκυπρίους να απογαλακτιστούν από την αγκαλιά της «μητέρας Τουρκίας», εννοώντας να διαπραγματευτεί ειλικρινά με τους Ελληνοκυπρίους για την επανένωση του νησιού.

Αναπροσαρμογές

Η λύση της «διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας» όπως το είχε διατυπώσει ο Χριστόφιας ως «είναι η στέρεη βάση (…), που θα τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό και θα επανενώσει το έδαφος, τον λαό, τους θεσμούς και την οικονομία», στους κόλπους της Ε.Ε. δείχνει να απομακρύνεται έναντι του «βελούδινου διαζυγίου», με τη δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατών στο νησί (Ελληνοκυπριακού και Τουρκοκυπριακού), με εδαφικές αναπροσαρμογές και αμοιβαίες παραχωρήσεις σε κάποια ζητήματα το οποίο όμως θα νομιμοποιούσε και θα μονιμοποιούσε την παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο, οδηγώντας σε μη αντιστρεπτή δημογραφική αλλοίωση του νησιού.

Το «Σχέδιο Ανάν» του 2004, που όμως απέρριψαν με δημοψήφισμα οι Ελληνοκύπριοι (74% κατά), ενώ το ενέκριναν οι Τουρκοκύπριοι (67% υπέρ), με τον αείμνηστο Τάσο Παπαδόπουλο να δηλώνει «Παρέλαβα Κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. ∆εν θα παραδώσω κοινότητα χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα», ίσως να έδινε μια ενιαία Κύπρο η οποία θα ήταν σε πλεονεκτικότερη θέση από τη σημερινή διχοτομημένη, αν και η Ιστορία δεν γράφεται με «αν».

Η Τουρκία δεν θα είχε καμία δικαιολογία για πειρατικές ενέργειες εντός της ΑΟΖ ενός συγκροτημένου κράτους, έστω με τα ομοσπονδιακά χαρακτηριστικά που θα του προσέδιδε η τροποποιημένη συμφωνία του σχεδίου Ανάν και σίγουρα οι τουρκικές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου δεν θα μπορούσαν να έχουν ως δικαιολογία αυτό που κατά κύριο λόγο καταψήφισε η ελληνοκυπριακή πλευρά.

Προοπτικές

Η εκλογή Τατάρ αλλάζει τους κανόνες και τις προοπτικές στο πολύπαθο νησί και ακόμη και αν μπορεί να υπάρξει μια κάποια συμφωνία, τα νέα τετελεσμένα που δημιουργεί η Τουρκία θα κάνουν το επόμενο σχέδιο ακόμη πιο πολύπλοκο, τόσο που ίσως θα νοσταλγήσουμε το σχέδιο Ανάν παραδεχόμενοι πως υπάρχει περισσότερη ελπίδα σ’ ένα δύσκολο γάμο παρά σ’ ένα διαζύγιο με συρματοπλέγματα, οδοφράγματα και στρατιώτες. Το παράδειγμα άλλωστε των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, που απέτυχαν παταγωδώς να συμβιώσουν, είναι πολύ κοντά μας.

Τατάρ