PLUS
Η Ελλάδα δεσμεύεται από τις αποφάσεις των συμμάχων της, τις σέβεται και τις ακολουθεί με υψηλό ρίσκο και κόστος, σημειώνει ο καθηγητής, πρώην υπουργός και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ευριπίδης Στυλιανίδης στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ».
Στον ΠΑΝΤΕΛΗ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗ
Ο πρώην υπουργός Ευριπίδης Στυλιανίδης αναλύει την κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις
που δρομολογούνται για τη χώρα μας
Όπως τονίζει μάλιστα, δεν είναι δυνατόν να παραβούμε τις αρχές μας ως Κράτος για να στηρίξουμε μια πολιτική που είναι έξω από τα όρια της διεθνούς νομιμότητας. Ο πρώην υπουργός, που είναι άριστος γνώστης της διπλωματίας και των διεθνών γεωπολιτικών εξελίξεων, αναλύει την κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις που μπορούν να φέρουν αυτές στην Ελλάδα.
Γιατί η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τους λόγους;
Ο Ρώσος πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι «Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου η Δύση δεν σεβάστηκε τη δέσμευση της, ότι δεν θα προχωρήσει ούτε χιλιοστό προς τα ανατολικά. Διεύρυνε την επιρροή της, κύκλωσε τη Ρωσία και όπως είπε δεν αντέδρασε στην παραβίαση των δικαιωμάτων των Ρωσόφωνων της Ανατολικής Ουκρανίας, όποτε αυτά βίαια παραβιάστηκαν».
Η Δύση απάντησε ότι τα ίδια τα κράτη επέλεξαν να έλθουν προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αναζητώντας περισσότερη Δημοκρατία, Ανάπτυξη και Ασφάλεια κι αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και κανένας δεν δικαιούται να το εμποδίζει απειλώντας την ελευθερία και την κυριαρχία τους διά της βίας. Επί της ουσίας, ο πρόεδρος Πούτιν επιδιώκει να ανακτήσει το χαμένο χώρο επιρροής της Ρωσίας επιβάλλοντας την ηγεμονία της στην περιοχή και ξηλώνοντας όμως στην πράξη το πουλόβερ της ειρήνης και της σταθερότητας που έπλεξαν διά του διεθνούς δικαίου όλα τα κράτη μαζί. Προσπαθεί να αναμετρηθεί με την Ιστορία, υπονομεύοντας όμως στην ουσία ό,τι έχτισε ο ίδιος μέχρι σήμερα στη χώρα του, απομονώνοντας τη σύγχρονη Ρωσία και βάζοντας σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι την Ανθρωπότητα. Αυτό αδικεί τον ίδιο, τον λαό του και την πατρίδα του.
Ποιοι είναι οι στόχοι του Πούτιν; Να ρίξει την κυβέρνηση της Ουκρανίας; Να διαμελίσει τη χώρα και να κρατήσει ένα κομμάτι που θα το ενώσει με τη Ρωσία; Να την έχει υπό κατοχή με ένα καθεστώς κυβέρνησης μαριονετών;
Σίγουρα δεν πήγε για να φύγει άπραγος. Πιστεύω όμως ότι δεν υπολόγισε σωστά, ούτε την πεισματική και μαχητική αντίσταση των Ουκρανών, ούτε βέβαια την ταχύτατη και συντονισμένη αντίδραση της Δύσης. Ιδιαίτερα δε της ΕΕ, που για πρώτη ίσως φορά, νιώθοντας την απειλή ενός παγκόσμιου πολέμου στην αυλή της, έδρασε άμεσα και συντονισμένα, με τη συνήθως διστακτική Γερμανία να υπερβαίνει και το ίδιο της το Σύνταγμα, αποφασίζοντας να στείλει οπλισμό στους Ουκρανούς, να επενδύσει 100 δισ. στον εξοπλισμό της και να συμβάλει στο ΝΑΤΟ με 2% του ΑΕΠ της. Τα νέα δεδομένα πιστεύω ότι θα επηρεάσουν τις αποφάσεις του. Η απειλή της διεθνούς απομόνωσης ελπίζω να τον οδηγήσει σε έναν ειρηνικό συμβιβασμό και όχι σε ακραίες επιλογές που μπορεί να δυναμιτίσουν ακόμα και την παγκόσμια ειρήνη.
Πόσο μπορεί να αντέξει η Ουκρανία και για πόσο θα μπορεί να έχει τον στρατό του σε μάχες ο Πούτιν;
Μην ξεχνάμε δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η Ρωσία έχει δύναμη πυρός μιας υπερδύναμης και, δεύτερον, όσο ηρωικά κι αν αντιστέκονται οι Ουκρανοί υπερασπιζόμενοι την πατρίδα τους, δεν ήταν έτοιμοι να δεχθούν τέτοια γενικευμένη επίθεση, ούτε αυτοί ούτε η Ευρώπη που τώρα τρέχει για να βοηθήσει. Η παρατεταμένη σύγκρουση όμως θα είναι καταστροφική για όλους, διότι την Ουκρανία της καταστρέφει όλες τις κρατικές υποδομές υπονομεύοντας πλήρως το μέλλον του λαού της, αλλά και τη Ρωσία την εξαντλεί οικονομικά πλήττοντας καίρια το κύρος της ως στρατιωτικής υπερδύναμης και την απομονώνει διεθνώς οικονομικά και πολιτικά με τεράστιες συνέπειες για τον γεωστρατηγικό της ρόλο την επόμενη μέρα.
Ακούμε τον Πούτιν να απειλεί τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τις ανατολικές χώρες που μπήκαν στο ΝΑΤΟ. Πού θα το πάει ο Ρώσος ηγέτης;
Ο Πούτιν τα προηγούμενα χρόνια είχε κερδίσει διεθνώς έδαφος εμφανίζοντας το προφίλ του ψύχραιμου και υπευθύνου ηγέτη που ανασυγκρότησε μια διαλυμένη χώρα μετά τον Γέλτσιν και πέτυχε να ανακτήσει διεθνώς κύρος και επιρροή για τη Ρωσία. Με την αυθαίρετη επέμβασή του στην Ουκρανία, που καταλύει το διεθνές δίκαιο, τις τυφλές απειλές σε Σουηδία, Φινλανδία και τις άλλες χώρες που προσχώρησαν στο ΝΑΤΟ, επιδεικνύει έλλειψη ψυχραιμίας και αυτοπεποίθησης. Επίσης, οι αναφορές σε πυρηνικές απειλές που ακούστηκαν ξεσηκώνουν όλη τη διεθνή κοινότητα και εξοργίζουν λαούς και κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, ξυπνώντας αντανακλαστικά που έχουν ήδη σημάνει την είσοδο στο κλίμα ενός νέου ψυχρού πολέμου.
Υπάρχει κίνδυνος χρήσης πυρηνικών όπλων; Υπάρχει κίνδυνος στρατιωτικής εμπλοκής του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, δηλαδή, Γ΄ Παγκοσμίου Πολέμου;
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι μετά από δύο καταστροφικούς Παγκόσμιους Πολέμους, θα υπάρξει τέτοιος παραλογισμός σε κάποιον διεθνή ηγέτη. Μου είναι αδιανόητο, διότι όπως έχει ειπωθεί: «Αν γίνει ο Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος με πυρηνικά, ο Δ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος θα γίνει με πέτρες». Θεωρώ σοφή και υπεύθυνη τη στάση του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν, που τόνισε εξαρχής ότι δεν θέλει να φέρει σε αντιπαράθεση τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ με τους Ρώσους, διότι αυτό θα σηματοδοτούσε μια τέτοια εξέλιξη. Αυτή η θέση του προέδρου των ΗΠΑ δεν δηλώνει αδυναμία, αλλά σωφροσύνη και υπευθυνότητα που έχει μόνο αυτός που νιώθει πραγματικά, ότι έχει στα χέρια του την ευθύνη της ειρήνης και της σταθερότητας της παγκόσμιας κοινότητας.
Πώς κρίνετε τη στάση της κυβέρνησης μέχρι στιγμής, αλλά και της αντιπολίτευσης; Γιατί μία μερίδα της ελληνικής κοινής γνώμης βλέπει με θετικό μάτι τα όσα κάνει η Ρωσία;
Η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και ανήκει στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, ως εκ τούτου δεσμεύεται από τις αποφάσεις των συμμάχων της, τις σέβεται και τις ακολουθεί. Το πράττει μάλιστα και με υψηλό ρίσκο και κόστος. Ρίσκο διότι το 40% της ενέργειάς της το προμηθεύεται από τη Ρωσία και υψηλό κόστος διότι έχει μειώσει ήδη της εξαγωγές της στη ρωσική αγορά κατά 50% και τον τουρισμό της από Ρωσία από 1.500.000 τουρίστες στις 500.000 προ COVID-19 και φυσικά τώρα θα μειωθούν κι άλλο. Παρότι η Ρωσία είναι μια ομόδοξη χώρα με την οποία έχουμε βαθιούς ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς, δεν είναι δυνατόν να παραβούμε τις αρχές μας ως κράτος για να στηρίξουμε μια πολιτική που είναι έξω από τα όρια της διεθνούς νομιμότητας. Ανήκουμε σε μια Ευρωατλαντική Κοινότητα Αξιών που βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και στον αλληλοσεβασμό μεταξύ των κρατών. Αν αγνοήσουμε αυτό που γίνεται σήμερα στην Ουκρανία, με ποια αξιοπιστία μετά θα διεκδικούμε τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών στην Κύπρο, στο Αιγαίο και αλλού από φίλους και συμμάχους έναντι μια Τουρκίας που λειτουργεί τυχοδιωκτικά, διπρόσωπα και αναθεωρητικά; Αυτό οδηγεί την Κυβέρνηση Μητσοτάκη στο να πάρει μια ξεκάθαρη θέση. Βλέπει στην Ουκρανία αυτά που έζησε ο Ελληνισμός της Κύπρου και βιώνει με τη μορφή απειλών και ο Ελληνισμός της Ελλάδας. Στην ίδια γραμμή, αλλά πιο διστακτική, γιατί δεν έχει τις ευθύνες μιας απόφασης ακολουθεί και η αντιπολίτευση.
Τώρα για κάποιους Έλληνες που όπως λέτε βλέπουν με συμπάθεια του Ρώσους έχει κι αυτό την ιστορική του εξήγηση. Κάποιοι είναι απογοητευμένοι, διότι η Δύση δεν λειτούργησε τόσο άμεσα και δυναμικά, όπως λειτουργεί τώρα στην Ουκρανία και στην Κύπρο, όπου χρόνια τώρα ο Ελληνισμός βιώνει με την ανοχή της διεθνούς κοινότητας την παράνομη εισβολή και κατοχή της Τουρκίας. Κάποιοι άλλοι Έλληνες, οι παλιννοστούντες Πόντιοι που έζησαν στην πρώην Σοβιετική Ένωση ανέπτυξαν δεσμούς με τον ρωσικό λαό και ίσως νιώθουν ευγνωμοσύνη, διότι τους προστάτεψαν ιστορικά όταν διώκονταν. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι νομιμοποιούν συμπεριφορές που αγνοούν το διεθνές δίκαιο ή τα ανθρώπινα δικαιώματα, διότι και οι ίδιοι στο παρελθόν υπήρξαν θύματα μιας τέτοιας αυθαιρεσίας. Όλοι πιστεύουμε ότι ο παραλογισμός του πολέμου στην Ουκρανία πρέπει να σταματήσει τώρα. Μόνο η διπλωματία μπορεί να οδηγήσει ξανά στον δρόμο της λογικής και της ειρήνης.
Ο Δρ Ευριπίδης Στ. Στυλιανίδης είναι Βουλευτής Ροδόπης Νέας Δημοκρατίας – πρώην Υπουργός, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης
