Αρχίζει επιτέλους να σπάει η σιωπή που συντηρούσε -και συντηρεί- τον φαύλο κύκλο της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, που παρουσίασε ο υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, καθημερινά γίνονται 50 καταγγελίες για άσκηση βίας από σύζυγο – σύντροφο – πρώην σύντροφο, ενώ σε εβδομαδιαία βάση οι τηλεφωνικές καταγγελίες ξεπερνούν τις 700!
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Αποτελεί τροχοπέδη στην αντιμετώπισή της και συντηρεί τον φαύλο κύκλο που την δημιουργεί.
Όπως αναφέρει η αστυνομικός Σοφία Βαγενά, πρόεδρος Δικαιωμάτων και Ισότητας ΕΛ.ΑΣ., κάθε εβδομάδα η Αστυνομία δέχεται κατά μέσον όρο 728 κλήσεις για ενδοοικογενειακή βία. Από αυτές, οι 493 κλήσεις αφορούν καταγγελίες. Σε αυτόν τον μέσο όρο των εβδομαδιαίων καταγγελιών 305 είναι οι συλλήψεις, 59 γυναίκες ενεργοποιούν το panic button στο κινητό τους τηλέφωνο, με την εφαρμογή να εξαπλώνεται σε όλη την επικράτεια, αλλά μόνο εννέα γυναίκες που έχουν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας ζητούν να καταφύγουν σε ένα safe house, δηλαδή σε ένα ασφαλές περιβάλλον.
Κακοποιητικό περιβάλλον
Το ποσοστό αυτό είναι απογοητευτικά μικρό και αντιστοιχεί μόλις στο 1,82%, δηλαδή μόλις δύο στις 100 γυναίκες που υπέστησαν βία δηλώνουν την επιθυμία τους να απομακρυνθούν από το κακοποιητικό περιβάλλον και από τον κακοποιητή τους. Ενδεικτικά, την τελευταία εβδομάδα έγιναν στην ΕΛ.ΑΣ. 796 κλήσεις, 315 συλλήψεις, 64 γυναίκες ενεργοποίησαν το panic button και 12 γυναίκες μεταφέρθηκαν σε safe house.
Αδύναμος κρίκος
Εδώ βρίσκεται και ο αδύναμος κρίκος όλης της αλυσίδας, καθώς δεν επαρκεί να ανοίγουν τα στόματα. Το να καταγγέλλεται η βία και να μην κρύβεται κάτω από το χαλί σίγουρα αποτελεί πρόοδο, αλλά η γυναίκα που φεύγει, πάντοτε μαζί με τα παιδιά της, πρέπει οπωσδήποτε να μπορεί κάπου να πάει για να κάνει μια νέα αρχή. Και εκεί υστερούμε γιατί ούτε αρκετά γραφεία ενδοοικογενειακής βίας υπάρχουν στα αστυνομικά τμήματα, με εξειδικευμένο και ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό που να χειρίζεται σωστά τέτοιες καταστάσεις, ούτε αρκετές δομές φιλοξενίας των γυναικών και των παιδιών τους.
Από πλευράς ΕΛ.ΑΣ. και υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, στα 18 πρώτα γραφεία ενδοοικογενειακής βίας που είχαν δημιουργηθεί ήδη από πέρυσι μέσα σε αστυνομικά τμήματα, προστίθενται νέα και θα δημιουργηθούν 63 μέχρι το τέλος του μήνα. «Δηλαδή κάθε δήμος να διαθέτει ένα τέτοιο γραφείο, ενώ κάθε δήμος θα διαθέτει και ένα safe house», επισημαίνει ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Πολύ σημαντική είναι η εκπαίδευση των αστυνομικών που θα στελεχώσουν τα γραφεία ενδοοικογενειακής βίας, με τους αστυνομικούς να επισημαίνουν ότι όταν οι καταθέσεις των γυναικών – θυμάτων γίνονται παρουσία ψυχολόγου, τότε είναι πολύ πιο «άρτιες» και καλύτερα αξιοποιήσιμες από την Εισαγγελική Αρχή για τη δίωξη του θύτη.
Το επόμενο βήμα
Η παρουσία ψυχολόγου ενδυναμώνει και βοηθάει καθοριστικά τη γυναίκα – θύμα βίας να μιλήσει για τα όσα έχει υποστεί, όπως προσθέτει από την πλευρά της η κλινική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Άννα Κανδαράκη, η οποία ωστόσο εστιάζει και στο επόμενο βήμα, δηλαδή στο πού θα φιλοξενηθεί αυτή η γυναίκα ώστε να μην μπορεί να την πειράξει ο θύτης όσο παραμένει εκτός κράτησης. Σε κάθε γυναικοκτονία υπάρχουν ευθύνες εκατέρωθεν, και στο δικαστικό σύστημα που δεν επέδειξε άψογα ανακλαστικά, αλλά και στο περιβάλλον του θύματος το οποίο συχνά προτρέπει τις γυναίκες – θύματα βίας να μη μιλήσουν ή να επιστρέψουν στο σπίτι για να μη… χαλάσουν την οικογένειά τους. Δυστυχώς σε πολλά περιστατικά από τις δεκάδες γυναικοκτονίες των τελευταίων 3 ετών έχουμε δει γυναίκες που κακοποιήθηκαν να δέχονται πίσω τον θύτη και να το πληρώνουν αυτό λίγο καιρό αργότερα με τη ζωή τους.
Χειριστικά όντα
Η κλινική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Άννα Κανδαράκη θυμίζει ότι οι θύτες είναι εξαιρετικά χειριστικά όντα και προσπαθούν μετά από κάθε κακοποίηση να πείσουν τις γυναίκες – θύματά τους ότι θα αλλάξουν, δεν θα το ξανακάνουν και ότι τις αγαπούν. Συχνά επιχειρούν να ρίξουν σε εκείνες το βάρος της πράξης τους παρουσιάζοντας τις συντρόφους τους «άχρηστες» ή «κακές» συζύγους και μητέρες. Κάθε γυναίκα – θύμα βίας έχει να αντιμετωπίσει εκτός από αυτή καθαυτήν τη βάναυση πράξη σε βάρος της, και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ειδικά αν ζει σε μικρή, κλειστή κοινωνία, οπότε χρειάζονται πολύ κουράγιο και διαρκής ενδυνάμωση σε κάθε βήμα της διαδρομής για να καταθέσει, προκειμένου να μπει ο θύτης στη φυλακή και η ίδια να γυρίσει σελίδα στη ζωή της.
Απαιτείται ένα πλήρες δίκτυο με ολιστική στήριξη σε κάθε βήμα της διαδρομής και γνωρίζουμε από το παρελθόν ότι η Ελλάδα υστερεί στη δικτύωση. Ενώ δημιουργεί δομές (όχι πάντα αρκετές), οι αυτές λειτουργούν μεμονωμένα και δεν υπάρχει το πλήρες δίκτυο που να παρέχει ολιστική και πολύπλευρή στήριξη.
Επαγγελματική αποκατάσταση
Σοβαρό ζήτημα είναι και η επαγγελματική αποκατάσταση των θυμάτων βίας, γιατί κάθε γυναίκα θύμα βίας χρειάζεται εισόδημα για να κάνει ένα καινούργιο ξεκίνημα στη ζωή της. Με νομοθετική ρύθμιση τα θύματα βίας λαμβάνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ακόμα και αν δεν είναι εγγεγραμμένες στα μητρώα ανέργων της ΔΥΠΑ, αλλά αυτό δεν αρκεί. Η πολιτεία παροτρύνει μεγάλες επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν γυναίκες – θύματα βίας και ο δημόσιος με τον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει να συνεργαστούν στενά για να αντιμετωπιστούν εγκαίρως όλες οι ανάγκες, που βαίνουν διογκούμενες.