Πάντα σύγχρονος και πάντα παρών, μέσα από το σημαντικό έργο και τον διαχρονικό δημόσιο λόγο του, ο Μάνος Χατζιδάκις εμπνέει τους μαθητές της Ελληνογερμανικής Αγωγής. Ντοκουμέντα, αφηγήσεις, προσωπικές εξομολογήσεις, στίχοι, αγαπημένα τραγούδια παρουσιάστηκαν χθες, Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου, από το Φώτη Απέργη, το Φοίβο Δεληβοριά και τους μαθητές του σχολείου. Λόγια, μελωδίες και εικόνες αποκάλυψαν στο κοινό που πλημμύρισε το αμφιθέατρο τη σπάνια προσωπικότητα και τη μουσική ευφυΐα του συνθέτη, καθώς συμπληρώνονται 90 χρόνια από τη γέννησή του και 21 χρόνια από το θάνατό του.
Ο δημοσιογράφος Φώτης Απέργης, που είχε την επιμέλεια της εκδήλωσης, μίλησε για τον Μάνο Χατζιδάκι φωτίζοντας πτυχές της ζωής και της προσωπικότητάς του, όπως αυτές αποκαλύπτονται από τις άγνωστες στο ευρύ κοινό επιστολές που ο συνθέτης απηύθυνε προς τον σκηνοθέτη Δημήτρη Βερνίκο, όταν ζούσε και εργαζόταν στο Χόλιγουντ και τη Νέα Υόρκη.
«Καιρός να παντρέψω την ελληνική μου ουσία με το παγκόσμιο σήμερα», γράφει ο Χατζιδάκις. Και αλλού: «Εφ’ όσον δεν γεννήθηκα “ακαδημαϊκός”, που σημαίνει να περιβληθώ τον μανδύα του ιστορικού μου έργου και να ζήσω “εν ειρήνη” τον θαυμάσιο βίον μου απολαμβάνοντας τιμές και σεβασμό, εφ’ όσον λοιπόν γεννήθηκα επαναστάτης, πρέπει να βρω τον τρόπο να συνεχίσω να υπάρχω τέτοιος, ίσαμε να πεθάνω».
Ο δημοσιογράφος ανέτρεξε και στο ημερολόγιο του 19χρονου Μάνου που προσδοκούσε ελευθερία και δημοκρατία εν μέσω των Δεκεμβριανών, καθώς και στο παράδειγμα που συνέχισε να δίνει σε όλη τη ζωή του, καταδικάζοντας την υποκρισία, όπου και αν την εντόπιζε. Και κατέληξε με μια επίκαιρη ευχή του Χατζιδάκι: «Να μη διαψευσθεί ο παραλογισμός μας, αυτός που μας κάνει να πιστεύουμε ότι είναι δυνατόν να έχουμε τη μοίρα του τόπου μας στα δικά μας χέρια».
Για τη μαγεία του κορυφαίου συνθέτη και μέντορά του μίλησε και ο Φοίβος Δεληβοριάς. Ο δημοφιλής τραγουδοποιός μοιράστηκε με το κοινό τις αναμνήσεις του από τη γνωριμία του με τον Χατζιδάκι το 1987: «Μου φάνηκε ένας μαγικός άνθρωπος με αναρχική γοητεία και ποιητική ευαισθησία. Για μένα ήταν ένας αυστηρός δάσκαλος με την έννοια ότι απαιτούσε να βυθιστώ στο έργο, είχε μια γλυκύτητα, μια διεισδυτική ματιά, ξεχώριζε το αληθινό και έβρισκε τα ψεύτικα και τεχνητά στοιχεία, αυτά που δεν θα κρατούσαν στον χρόνο. Από τον Μάνο Χατζιδάκι έμαθα ότι τα τραγούδια είναι ένα πνευματικό όχημα. Αυτό που με ενθουσίαζε ήταν ότι κάθε φορά που κατακτούσε κάτι, αμέσως μετά ο ίδιος το απομυθοποιούσε, το ξεπερνούσε. Μετά από κάθε έργο του έβαζε ένα Χ και πήγαινε για κάτι άλλο. Την εμπορική καταξίωση τη θεωρούσε αρχή θανάτου. Η δημιουργία είναι η ίδια η απολαβή, μου έλεγε. Πάντα έψαχνε το καινούργιο, αυτό που θα άξιζε να αποκαλυφθεί. Έψαχνε το διαφορετικό, ακόμα κι αν η κοινωνία το απέρριπτε. Είχε την αίσθηση ότι στο περιθώριο πάντα κάτι συμβαίνει, έψαχνε το αρχαίο ή το βυζαντινό μεγαλείο στην εποχή του».
Κλείνοντας ο Φοίβος Δεληβοριάς μίλησε για τη σημασία να αναζητούμε πάντα ένα συλλογικό μύθο: «Ακόμα και σήμερα μπορούμε, παρά τις δυσκολίες, να χτίσουμε το συλλογικό μας μύθο φτιάχνοντας μικρά ξέφωτα, όπως έκανε ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Μίκης Θεοδωράκης το 1962. Το σκοτάδι υπάρχει πάντα. Η τελευταία δεκαετία είναι σκοτεινή εποχή, όμως με σκληρή δουλειά μπορούν να υπάρξουν ξέφωτα. Χρειάζεται μία βαθιά πεποίθηση ότι μπορεί να υπάρξει κάτι άλλο εκτός από το σκοτεινό».